Η αρχαιότερη σφηνοειδής πινακίδα που έχει εντοπιστεί ποτέ σε Αιγυπτιακό έδαφος, ήρθε στο φως στη θέση Tell el-Daba, στο Ανατολικό Δέλτα του Νείλου.
Η ιστορική ανακάλυψη σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της εφετινής ανασκαφικής περιόδου από την ομάδα του Δρα. Manfred Bietak, Καθηγητή και Προέδρου του Ινστιτούτου Αιγυπτιολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Από το 1966, ο Bietak, υπό την αιγίδα του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Καϊρου, ερευνά συστηματικά το χώρο της Tell el Daba, όπου έχει αποκαλύψει τμήματα της αρχαίας Άβαρης, του διοικητικού κέντρου των Υκσώς κατακτητών της Αιγύπτου με προέλευση από τη Συροπαλαιστίνη οι οποίοι και κυβέρνησαν τη χώρα για έναν περίπου αιώνα (1640-1530 π.Χ.).
Από το 2005, ο Βietak και η ομάδα του ανασκάπτουν τα ερείπια ανακτορικού συγκροτήματος το οποίο καταλαμβάνει πάνω από 10 στρέμματα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι το ανάκτορο φαίνεται ότι είχα Ανατολικά, και όχι Αιγυπτιακά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, κάτι που συμφωνεί με την καταγωγή των Υκσώς, αλλά και αποτελεί ένδειξη της εύνοιας που εκείνοι έδειχναν στις επαφές με περιοχές εκτός των Αιγυπτιακών συνόρων.
Η πινακίδα εντοπίστηκε στο εσωτερικό των ερειπίων ανακτορικού συγκροτήματος, σε ανασκαφικό στρώμα το οποίο αντιστοιχεί χρονολογικά Μέση/Ύστερη περίοδο της κυριαρχίας των Υκσώς, και σώζεται τμηματικά. Το κείμενο είναι στην Ακκαδική γλώσσα και φέρει παλαιογραφικά χαρακτηριστικά Πρώιμης Βαβυλωνιακής περιόδου (1600- 1550 π. Χ), στοιχείο που έρχεται σε συμφωνία με τη χρονολόγηση του ευρύτερου στρώματος. Το αντικείμενο ανήκει στον τύπο των πήλινων πινακίδων οι οποίες χρησιμοποιούνταν στα ανακτορικά αρχεία της Εγγύς και Μέσης Ανατολής καθ’ όλη την Εποχή του Χαλκού, κυρίως στα πλαίσια της συστηματικής διπλωματικής αλληλογραφίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου. Μέχρι και σήμερα, οι αρχαιότερες πινακίδες τέτοιου τύπου που έχουν εντοπιστεί στην Αίγυπτο προέρχονται από το ανάκτορο στη θέση Tell el-Amarna, και χρονολογούνται στον 14ο αι. π.Χ. Έτσι, η πινακίδα της Tell el-Daba μπορεί να χαρακτηριστεί ως η αρχαιότερη σφηνοειδής πινακίδα που έχει βρεθεί στη Αίγυπτο.
Παράλληλα, η σφηνοειδής πινακίδα της Tell el-Daba επιβεβαιώνει την ευρύτητα των διπλωματικών σχέσεων των ηγεμόνων Υκσώς. Η έρευνα στην περιοχή έχει φέρει μέχρι σήμερα στο φως ασυνήθιστα για το χώρο της Αιγύπτου ευρήματα, όπως τοιχογραφίες Μινωικού τύπου, ιδιαίτερους κεραμικούς τύπους και ταφές αλόγων μέσα στο ανακτορικό συγκρότημα. Σε ό, τι αφορά τις επαφές με τη Βαβυλώνα, οι διπλωματικές ανταλλαγές με τους Υκσώς είναι ήδη γνωστές με βάση ένα άγαλμα του Υκσώς φαραώ Χαγιάν που βρίσκεται στη Βαγδάτη. Η πινακίδα λοιπόν αποτελεί ένδειξη ότι οι συστηματικές επαφές της Αιγύπτου με την Εγγύς Ανατολή τοποθετούνται ιδιαίτερα πρώιμα, και ότι οι Υκσώς αποδείχθηκαν και στο διπλωματικό τομέα ιδιαίτερα ανοικτοί και καινοτόμοι.
Z.Ξ.
Πηγή: IDW, 25/5/09