Πρό(σ)κληση σε πέντε περιηγήσεις στην πόλη με το σχολείο

Πόσο καλά άραγε γνωρίζουμε την Αθήνα; Θα μπορούσαμε ίσως, κάνοντας περιπάτους με το σχολείο, να ιχνηλατήσουμε το παρελθόν και να αναζητήσουμε κρυφές «μικροϊστορίες» στη μεγάλη πολεοδομική ιστορία της πόλης; Τελικά, γίνεται να μάθει κανείς ιστορία… στο δρόμο;

Με αφετηρία τα ερωτήματα αυτά και κινητήριο δύναμη μια πολυετή εμπειρία στη συγγραφή εκπαιδευτικών εντύπων για την Αθήνα και στα εκπαιδευτικά προγράμματα, η αρχαιολόγος Λίλα Πατσιάδου σχεδίασε για το περιοδικό Αρχαιολογία και Τέχνες ένα πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό με τίτλο «Η Αθήνα… αλλιώς». Το υλικό απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα εύχρηστο εργαλείο για μία βιωματική γνωριμία των μαθητών με το αστικό περιβάλλον. Διαρθρώνεται σε πέντε προτάσεις θεματικών περιηγήσεων στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας (Θησείο, Μοναστηράκι, λόφος Φιλοπάππου, Πλάκα, σταθμοί μετρό «Σύνταγμα» και «Ευαγγελισμός») ειδικά σχεδιασμένων για σχολικές ομάδες, σε συνάρτηση με τη σχολική ύλη. Τα μνημεία και τα σημεία ενδιαφέροντος βρίσκονται σε πεζοδρομημένες περιοχές ή κοντά σε κεντρικούς σταθμούς του μετρό, ενώ για την υλοποίηση των περιηγήσεων δεν απαιτείται είσοδος σε αρχαιολογικούς χώρους ή μουσεία.

Κάθε διαδρομή (σε μορφή εκτυπώσιμου pdf) αποτελείται από ευανάγνωστο χάρτη με χρονολόγιο των πολεοδομικών «εποχών» της Αθήνας, αναλυτική κειμενική πληροφορία και γλωσσάρι. Είναι μια πλήρης και αυτόνομη αρχιτεκτονική περιήγηση που φιλοδοξεί να διερευνήσει με βιωματικό τρόπο το ρόλο των μνημείων στη ζωή μας διαχρονικά, με έμφαση στις αλλαγές χρήσης και το σήμερα. Το αντίστοιχο λήμμα της διαδικτυακής «Βικιπαίδειας» εκπροσωπεί την εύκολα προσβάσιμη πληροφορία. Στην εισαγωγή ξεκινά η ανατροπή παγιωμένων αντιλήψεων για τους δημόσιους χώρους και τα μνημεία, διαδικασία που εξελίσσεται σταδιακά κατά την περιήγηση, με το βλέμμα να στρέφεται κυρίως στο ανατρεπτικό και στο «αθέατο». Το πεδίο «Θέλω να δω κι άλλα» αποτελεί έναυσμα για περαιτέρω αναζητήσεις και εξερευνήσεις, που μπορούν να υλοποιηθούν σε δεύτερο χρόνο, προετοιμασμένες από τους ίδιους τους μαθητές.

Οι πέντε προτάσεις είναι απλώς το πρώτο βήμα μιας «αστικής περιπέτειας» με το σχολείο, χωρίς χρονικούς και τοπικούς περιορισμούς. Μπορούν να οδηγήσουν σε νέες περιηγήσεις, να πυροδοτήσουν αναζητήσεις, να εμπνεύσουν καινούριους προορισμούς. Στην Αθήνα, άλλωστε, οι αρχιτεκτονικές περιπλανήσεις δεν τελειώνουν ποτέ. Ανατροφοδοτούνται από τη δική μας οπτική που αλλάζει διαρκώς, καθώς καθημερινά «χαρτογραφούμε» συνειδητά ή ασυνείδητα την πόλη στις καθημερινές μας προσωπικές διαδρομές.