Μια ιστορία μακρά και πολύτιμη για τις τωρινές και τις επόμενες γενιές «αφηγείται» το υπόγειο του σχολείου της Καλλιμασιάς στη Χίο. Εκεί, στα 550 τ.μ., όπου εκτίθενται περισσότερα από 5.000 στοιχεία της νησιωτικής λαογραφίας, ο χρόνος μετράει αντίστροφα. Εκεί αναβιώνει η τοπική –και όχι μόνο- λαϊκή παράδοση, ο καθρέφτης μιας κοινωνίας με χαρακτήρα ανθρωποκεντρικό, μιας κοινωνίας που δικαιολογούσε απολύτως τον όρο «εστία», αγκαλιάζοντας τη δραστήρια παρουσία των μελών της οικογένειας, μιας κοινωνίας ακάματων τεχνητών, αξιοθαύμαστων χειρωνακτών, πριν αυτοί «καταργηθούν» από τη βιομηχανική και τεχνολογική εξέλιξη.

Στο Λαογραφικό Μουσείο Καλλιμασιάς, ο επισκέπτης «προσγειώνεται» από το σπιτικό των αρχών του 20ού αιώνα (τα γουδιά, τους χειρόμυλους και τα καβουρντιστήρια, τα εικονοστάσια και τις στεφανοθήκες) στα εργαστήρια του παστελά, του τσαγκάρη, του κοσκινά, της καπελούς, της μανταρίστρας, του καπνοπαραγωγού και «συστήνεται» με τις τέχνες και τα εργαλεία του μελισσουργού, του αγγειοπλάστη, του καλατζή, του σιδερά, του πεταλωτή, του κηροποιού, του παπλωματά…

Ο χώρος, «κανακεμένο παιδί» του εκπαιδευτικού Γιάννη Κολλιάρου, προέδρου του Σωματείου Φίλοι Λαογραφικού Μουσείου Καλλιμασιάς, είναι –χωρίς υπερβολή- ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει όχι μόνο η νησιωτική, αλλά και η ηπειρωτική Ελλάδα. «Δουλέψαμε με πολύ μεράκι, μπήκαμε σε ετοιμόρροπα σπίτια και χαλάσματα, αναπνεύσαμε σκόνη και σκουριά, γινήκαμε μεταφορείς, κατασκευαστές, χτίστες, σοβατζήδες, μπογιατζήδες, συντηρητές και γενικά κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας…» λέει ο κ. Κολλιάρος.

Τα πρώτα αντικείμενα-εκθέματα βρέθηκαν τον Δεκέμβριο του 1995 και εκτέθηκαν σε μία προθήκη του γραφείου του κ. Κολλιάρου στο σχολικό κτίριο, όπου τότε ήταν διευθυντής. Αλλά ο σπόρος της λαογραφικής αναζήτησης «θέριεψε» μαζί με τη συλλογή, προέκυψαν και κάμποσες δωρεές, και όταν πια η συστηματικότερη έκθεσή της ήταν αναγκαία, σχεδόν επιβεβλημένη, το ευρύ υπόγειο του σχολείου κρίθηκε ως χώρος κατάλληλος για τη φιλοξενία της.

Τα εκθέματα, που συγκεντρώθηκαν και φιλοξενούνται, είναι υλικά και εργαλεία 30 και πλέον επαγγελματιών και δραστηριοτήτων του νησιού. Επίσης, εκτίθενται βιβλία, έντυπα, φωτογραφίες, εφημερίδες, καρτ ποστάλ, νομίσματα, είδη ρουχισμού κ.ά.

Από το πολύτιμο υπόγειο του Γυμνασίου της Καλλιμασιάς πέρασαν πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, λογοτέχνες, καλλιτέχνες και όλοι, μαζί με τους πάμπολλους πολίτες απ’ άκρου σ’ άκρο της Ελλάδας, «κατέθεσαν» γραπτώς τις εντυπώσεις τους στο βιβλίο των επισκεπτών, που αποτελεί το πραγματικό παράσημο του δημιουργού του Μουσείου.