Κύκλο ομιλιών με θέμα «Η Μικρά Ασία από το σήμερα ως το χθες» διοργανώνει το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 11). Ειδικότερα θα πραγματοποιηθούν τέσσερις διαλέξεις του Θοδωρή Κοντάρα, που είναι γνωστός για την επισταμένη του ασχολία με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας, κυρίως των περιοχών Ιωνίας, Αιολίδας και Προποντίδας.
«Ο ελληνικός κόσμος της μικρασιατικής Προποντίδας»
Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2018, στις 19:00
Μια ιστορική αναδρομή, μόλις δυο βήματα από τη βασιλίδα των πόλεων, στις πόλεις και τα χωριά της βορειοδυτικής Μικρασίας, με τις βυζαντινές εκκλησιές, τα μοναστήρια και τα κάστρα, με τους απέραντους ελαιώνες κι αμπελώνες, με τα βαθύσκια δάση, τις μουριές και τις χαριτωμένες προποντιακές ακρογιαλιές, με τα επιβλητικά σχολειά, τα πολυώροφα κουκουλόσπιτα και τα υπέροχα ξύλινα αρχοντικά. Περπατώντας στους δρόμους και τα σοκάκια της Κίου, της Νίκαιας, των Μουδανιών, της Τρίγλιας, της Αρτάκης, των Μαρμαρονησιών και της Προύσας, θα βαδίσουμε πάνω στα χνάρια πολυμήχανων ψαράδων, γκεμιτζήδων και καραβοκυραίων, τετραπέρατων εμπόρων, εργατικών λαδάδων και ικανότατων μεταξάδων, μεγάλων εθνικών ευεργετών, ξακουσμένων παλληκαριών και καλομαθημένων κυράδων της βιθυνικής γης, θα ψηλαφίσουμε τον γενέθλιο τόπο του Καρόλου Κουν και του Μανόλη Ανδρόνικου, που λάμπρυναν τον σύγχρονο πολιτισμό μας, και θα νιώσουμε τον απόηχο της σφριγηλής, αλλά μαρτυρικής βιθυνικής Ρωμιοσύνης, που υπήρξε από τα χρόνια του μύθου ως το 1922 μια από τις δυναμικότερες εστίες του Ελληνισμού.
«Σεργιάνι στην ιωνική Ερυθραία»
Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου 2018, στις 19:00
Ένα νοσταλγικό ταξίδι στα τελευταία απομεινάρια της ερυθραιώτικης Ρωμιοσύνης, από το άπαρτο κάστρο του Τσεσμέ και τ’ αμμουδερά κατωπαναούσικα ακρογιάλια ίσαμε τους απέραντους σιβρισαριανούς οπωρώνες και τα γοητευτικά ερείπια της Τέω. Οι αιγαιοπελαγίτικες γειτονιές του Τσεσμέ και τα χωριουδάκια του αλατσατιανού Κάμπου, οι βουρλιώτικοι κουλάδες, το γραφικό λιμανάκι της Σκάλας και οι κλαζομενιακές σαρκοφάγοι, ο νωχελικός Γκιούλμπαξες και τα άφαντα καραμπουρνιώτικα χωριά, οι αρχαίες Ερυθρές και το νεότερο Λυθρί με την Αγια-Ματρώνα του, τα εγγλεζονησιώτικα καΐκια και το θλιβερό κουφάρι του Μελιού, οι μύλοι, τα λαμπρά αρχοντόσπιτα κι η Παναγιά τ’ Αλατσάτου, τα ρημαγμένα Βουρλά και το αγιαπαρασκευούσικο Ταλιάνι συνομιλούν μαζί μας σ’ ένα κλασικό μικρασιάτικο λακιρντί από τα χρόνια του μυθικού Ερύθρου ως τις απαίσιες μέρες εκείνου του φοβερού Σεπτέμβρη του ’22.
«Αρχαιολογικοί τόποι της Ιωνίας»
Τρίτη 13 Μαρτίου 2018, στις 19:00
Ο πολύφερνος κι ευρηματικός κόσμος της αρχαίας Ιωνίας, η ναυτομάνα Φώκαια, η πεντάμορφη Σμύρνα, η «καλλίστη των εν τη Ασία πόλεων», η Κλάρος της μαντείας και του ιερού μυστηρίου, οι εκπληκτικές πρωτεύουσες πόλεις Σάρδεις και Έφεσος, με τον πλούτο και τα μοναδικά καλλιτεχνικά μνημεία, θα πουν την ιστορία τους στο χώρο και το χρόνο μέσα από το λόγο και την εικόνα. Ένα γοητευτικό ταξίδι πάνω στα χνάρια μερικών σπουδαίων ιωνικών πόλεων, που σφράγισαν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό με τον πολυποίκιλο βίο τους, την οικονομία, την τέχνη και τα πνευματικά τους επιτεύγματα.
«Αρχαίες πόλεις του Μαιάνδρου»
Τρίτη 27 Μαρτίου 2018, στις 19:00
Στις παρυφές του ζωοδότη αλλά και καταστροφέα Μαιάνδρου ποταμού, δημιουργήθηκαν μερικές από τις πιο σημαντικές πόλεις της αρχαίας Ιωνίας, που έπαιξαν για πολλούς αιώνες σπουδαίο ρόλο στην ελληνική ιστορία. Η λαμπρή Μαγνησία επί Μαιάνδρω, με το μέγα ιερό της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος, η Πριήνη, η γόησσα που σκαρφάλωσε αγέρωχη στις πλαγιές της Μυκάλης, η κορυφαία κι ανυπέρβλητη Μίλητος, η μάνα δεκάδων ελληνικών πόλεων του Ευξείνου Πόντου, με το μαντείο του Διδυμαίου Απόλλωνος και την παγκόσμια εμπορική ακτινοβολία της, η μυστηριώδης κι απόκοσμη Ηράκλεια του Λάτμου, η πλούσια και δυναμική Νύσσα, όταν αφηγηθούν το «παραμύθι» τους, εντυπωσιάζουν με την πνευματική, καλλιτεχνική και οικονομική ακμή τους, αλλά και τα πολιτικά επιτεύγματά τους από τα αρχαϊκά χρόνια ως τη μεσοβυζαντινή εποχή.
Βιογραφικό
Ο Θοδωρής Κοντάρας γεννήθηκε στη Νέα Ερυθραία, με καταγωγή από το Σιβρισάρι της Ερυθραίας Μ. Ασίας. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δίδαξε στη μέση εκπαίδευση (1983-2017). Σε όλον τον προσφυγικό κόσμο είναι γνωστός για την επισταμένη του ασχολία με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας, κυρίως των περιοχών Ιωνίας, Αιολίδας και Προποντίδας. Από το 1981 είναι υπεύθυνος του τμήματος παραδοσιακού πολιτισμού του Πνευματικού Κέντρου Νέας Ερυθραίας, όπου δημιούργησε τον Χορευτικό Όμιλο, με στόχο τη διάσωση και διάδοση της πλούσιας μουσικοχορευτικής παράδοσης των Ερυθραιωτών προσφύγων. Επιμελήθηκε τους τρεις δίσκους που εξέδωσε το 1991-94 το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών με 43 χορούς και τραγούδια από τα Αλάτσατα, την Ερυθραία και τη Σμύρνη, στους οποίους τραγουδούν και παίζουν με αυθεντικό τρόπο πρόσφυγες της πρώτης και δεύτερης γενιάς από τη Ν. Ερυθραία. Μελέτησε και κατέγραψε τις φορεσιές των Ελλήνων του Μαρμαρά, της Ερυθραίας και των χωριών της Σμύρνης, με βάση τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ερυθραία και στα Ν. Παλάτια Ωρωπού. Ταξιδεύει πολύ συχνά στην Τουρκία κι έχει δημιουργήσει ένα πλουσιότατο αρχείο διαφανειών από τις μικρασιατικές πατρίδες, το οποίο χρησιμοποιεί σε διαλέξεις με μικρασιατικά θέματα, που οργανώνουν σωματεία, πνευματικά κέντρα κι επιστημονικά ιδρύματα. Συνεργάστηκε με την ιστορικό Μαριάννα Κορομηλά στην εβδομαδιαία εκπομπή της Ελληνικής Ραδιοφωνίας «Ταξιδεύοντας στο χώρο και το χρόνο», σε θέματα του μικρασιατικού Ελληνισμού. Με την ίδια και άλλους συνεργάτες συνέγραψε το βιβλίο Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας (εκδ. Πανόραμα, Αθήνα 1997). Άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε λαογραφικά βιβλία, επιστημονικά περιοδικά μουσείων, ιστοσελίδες κι εφημερίδες μικρασιατικών σωματείων. Έχει επίσης την επιμέλεια πολλών βιβλίων με μικρασιατικά θέματα κάθε είδους, καθώς και της σειράς Εξ Ανατολών των εκδόσεων Μπαλτά. Για την προσφορά του στη μικρασιατική ιδέα τιμήθηκε από πολλά σωματεία, με κορυφαία αναγνώριση τη βράβευσή του από την Ένωση Σμυρναίων Αθηνών (2012) και από την ΟΠΣΕ (2015).