Το Μουσείο Μπενάκη και οι Εκδόσεις Καζαντζάκη, σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Καζαντζάκη, το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς διοργανώνουν ένα μεγάλο αφιέρωμα στο Νίκο Καζαντζάκη με αφορμή την ανακήρυξη του έτους 2017 ως «Έτους Νίκου Καζαντζάκη» από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Το αφιέρωμα με γενικό τίτλο «Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης» περιλαμβάνει τρεις εκθέσεις που παρουσιάζονται στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, στην Πινακοθήκη Γκίκα και στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, ενώ το σύνολο των εκδηλώσεων τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Πρόκειται για έναν φόρο τιμής στον μεγάλο Κρητικό συγγραφέα, μια σύγχρονη προσέγγιση της ζωής και του έργου του, που φωτίζει γνωστές αλλά και άγνωστες πλευρές, μέσα από πλούσιο οπτικοακουστικό και αρχειακό υλικό.

Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες με οικουμενικό χαρακτήρα, καθώς αποτελεί τον πιο πολυμεταφρασμένο Νεοέλληνα συγγραφέα, που κατόρθωσε να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας του, αναδεικνύοντας ένα λογοτεχνικό ταλέντο παγκόσμιας εμβέλειας και απήχησης.

Οι εκθέσεις

—«Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης: Ο «ανήφορός» του» (Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, 21.12.2017 – 25.02.2018).

Η κύρια έκθεση του αφιερώματος παρουσιάζει γνωστές και άγνωστες πτυχές της ζωής, του έργου και των ταξιδιών του Νίκου Καζαντζάκη, αναδεικνύοντας σημαντικούς σταθμούς της πορείας του. Συγκεκριμένα, γίνεται μια εργοβιογραφική προσέγγιση της προσωπικότητάς του, μέσα από χειρόγραφα, μεταξύ των οποίων τέσσερα πρώιμα θεατρικά του έργα από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, φωτογραφίες και ποικίλο πληροφοριακό υλικό, η οποία εμπλουτίζεται από το πλήθος των μεταφρασμένων σε περισσότερες από 50 γλώσσες έργων του, προβάλλοντας τον οικουμενικό του χαρακτήρα. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στις εμβληματικές μορφές (όπως ο Όμηρος, ο Δάντης, ο Σαίξπηρ, ο Μπερξόν, ο Νίτσε κ.ά.) και στα ταξίδια του (στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο), σε πρόσωπα και εμπειρίες δηλαδή που αποτέλεσαν σημαντικούς παράγοντες της διαμόρφωσης και της έμπνευσής του.

Στo πλαίσιο της έκθεσης το γραφείο της LEGO στην Ελλάδα μαζί με τον Σπύρο Γερόπουλο και τους Gricks – Adult Fans of LEGO (AFOL’s) στην Ελλάδα, δημιούργησαν μωσαϊκό πορτρέτο του Νίκου Καζαντζάκη με 45.000 LEGO τουβλάκια. Το μωσαϊκό θα βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138 και είναι σε πραγματικό μέγεθος έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να φωτογραφηθούν δίπλα στον Νίκο Καζαντζάκη.

—«Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης: Η «Οδύσειά» του» (Μουσείο Μπενάκη – Πινακοθήκη Γκίκα, 22.12.2017 – 24.02.2018).

Η έκθεση αναφέρεται στην «Οδύσεια», το καζαντζακικό επικό ποίημα, συνέχεια του φημισμένου ομηρικού έπους. Παρουσιάζονται τα σχέδια που φιλοτέχνησε ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας για την αγγλική μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη (από το Μουσείο Μπενάκη) και τα χαρακτικά έργα του Χρήστου Σανταμούρη (από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς). Κεντρικό άξονα της έκθεσης αποτελεί το πρωτότυπο δακτυλόγραφο της «Οδύσειας», σε απευθείας «συζήτηση» με τις εικαστικές δημιουργίες των δύο καλλιτεχνών. Παράλληλα, η σχετική αλληλογραφία Καζαντζάκη και Χατζηκυριάκου-Γκίκα, που περιλαμβάνεται στην έκθεση, αποκαλύπτει το πλαίσιο της συνεργασίας τους για το εγχείρημα της ποιητικής εικονογράφησης της καζαντζακικής «Οδύσειας».

—«Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης: Η «Ανατολή» του» (Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης, 22.12.2017 – 24.02.2018).

Η έκθεση έχει στόχο να αποτυπώσει την επαφή του Έλληνα λογοτέχνη με τον κόσμο της Ανατολής, με τη μυστικιστική ατμόσφαιρα που τη συνοδεύει και το φιλοσοφικό πνεύμα που τη διαπνέει. Εκτός από τα ταξίδια του στην Αίγυπτο (όπου συναντά τον Κ.Π. Καβάφη), το Σινά, την Κίνα και την Ιαπωνία (όπως αποτυπώνονται στις ταξιδιωτικές του διηγήσεις), παρουσιάζονται για πρώτη φορά τα χειρόγραφα δύο παραμυθιών του (διασκευές από τις «Ιστορίες της Χαλιμάς»), ενώ παράλληλα ανιχνεύονται τα στοιχεία που συνδέουν τον Kρητικό συγγραφέα με την ανατολίτικη κοσμοθεωρία.

Εγκαίνια αφιερώματος: Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2017, ώρα 20:00, Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138.