Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού βραβεύτηκε με το πρώτο (χρυσό) βραβείο, στο Διεθνές Φεστιβάλ Οπτικοακουστικών Μέσων για τα Μουσεία και την Πολιτιστική Κληρονομιά της AVICOM (F@IMP 2.0 2016), της Διεθνούς Επιτροπής Οπτικοακουστικών Μέσων και Νέων Τεχνολογιών, Εικόνας και Ήχου του ICOM, στην κατηγορία ταινία μεγάλης διάρκειας για την ταινία παραγωγής του με τίτλο «Η Επιστροφή». Στο διαγωνισμό συμμετείχαν 33 μουσεία και ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς από όλο τον κόσμο. Η τελετή βράβευσης πραγματοποιήθηκε στις 22 Νοεμβρίου στο Εθνικό Μουσείο της Ουγγαρίας στη Βουδαπέστη.
Η ταινία «Επιστροφή» (διάρκειας 23′ και 8”), με πρωτότυπη μουσική, αφήγηση στην ελληνική γλώσσα και αγγλικούς υπότιτλους, δημιουργήθηκε με αφορμή τον εορτασμό των 20 χρόνων από το πρώτο άνοιγμα του Μουσείου στο Κοινό (1994-2014). Συνδέει με πρωτότυπο σενάριο και κείμενο την ιστορία του Μουσείου με τη βυζαντινή πόλη της Θεσσαλονίκης και τα μνημεία της, προβάλλοντας παράλληλα την εξωστρέφεια του Μουσείου στην περίοδο της κρίσης.
Το σενάριο της ταινίας
Σε έναν υποθετικό χρόνο και σε ένα παράλληλο περιβάλλον, στην πόλη της Θεσσαλονίκης, μία γυναίκα της Βυζαντινής εποχής πραγματοποιεί ένα ταξίδι στο χρόνο. Ταξιδεύοντας με καράβι φτάνει στο λιμάνι της πόλης και ξεκινά την περιήγησή της στα βυζαντινά μνημεία της παράλληλα και στα εκθέματα που βρίσκονται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Αφηγούμενη την καθημερινότητα εκείνης της εποχής, μας συστήνει τους κατοίκους, τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους.
Με τις γέφυρες έξι συγγραφέων που ομολογούν μέσα από τα γραπτά τους τις δικές τους αναφορές στη βυζαντινή πόλη και τα γεγονότα της εποχής περνάμε στα εκθέματα του μουσείου και στις εργασίες συντήρησης που πραγματοποιούνται στα επτά εξειδικευμένα εργαστήρια παρουσιάζοντας τον αθέατο κόσμο της διαχείρισης ενός αρχαιολογικού αντικειμένου από τον εντοπισμό ή την εύρεσή του μέχρι την έκθεσή του στο μουσείο.
Η γυναίκα αυτή, που μας ξεναγεί με την αφήγησή της, στη συνέχεια μας περνά στην προϊστορία ίδρυσης του Βυζαντινού Μουσείου της Ελλάδας στη Μακεδονία, στην ιστορία ίδρυσης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, στην πορεία του στο χρόνο από το άνοιγμά του στο κοινό (1994) μέχρι τις μέρες μας, στις διεθνείς βραβεύσεις του, στην εξωστρέφεια των τελευταίων χρόνων, στις ποικίλες δράσεις του.
Η ταινία «Η επιστροφή» είναι η συλλογή σε εικόνα και σε αφήγηση της ιστορίας της πόλης της Θεσσαλονίκης που συνδέεται με την ιστορία του Μουσείου. Μιας ιστορίας που έχει το δικό της σπίτι για να σε υποδεχθεί και να την γνωρίσεις… Θα είναι πάντα εκεί, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης. Στο Μουσείο που είναι ανοικτό σε όλους.
Οι συντελεστές της ταινίας
Ιδέα, σκεπτικό: Αγαθονίκη Τσιλιπάκου (προϊσταμένη ΜΒΠ). Επιστημονική έρευνα-επιστημονική επιμέλεια: Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, Ευαγγελία Αγγέλκου, Αντιγόνη Τζιτζιμπάση (αρχαιολόγοι ΜΒΠ). Κείμενο αφήγησης: Πάνος Κάσαρης, Αγαθονίκη Τσιλιπάκου. Επιμέλεια-διορθώσεις κειμένου: Ευαγγελία Αγγέλκου, Αντιγόνη Τζιτζιμπάση. Επιμέλεια αγγλικού κειμένου: Ηρώ Κατσαρίδου (Ιστορικός Τέχνης ΜΒΠ).
Σκηνοθεσία: Γιώργος Σκανδαλάρης. Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Κάσαρης. Εικονοληψία: Γιώργος Σκανδαλάρης, Μαγδαληνή Σίγα, Ηλίας Κουτρώτσιος, Ηλίας Παπαϊωάννου. Εναέρια εικονοληψία – Aerial Filming: Ηλίας Παπαϊωάννου. Editing – Post Production: Γιώργος Σκανδαλάρης, Γιάννης Ανδριάς. Σενάριο: Πάνος Κάσαρης, Γιώργος Σκανδαλάρης. Δημοσιογραφική επιμέλεια: Πάνος Κάσαρης. Οργάνωση & εκτέλεση παραγωγής: DES Production 2014. Πρωτότυπη μουσική: Νίκος Δουλάμης. Αφήγηση: Φιλαρέτη Κομνηνού.
Παραγωγή-copyright: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού.
Λίγα λόγια για την Επιτροπή
Η Διεθνής Επιτροπή Οπτικοακουστικών Μέσων και Νέων Τεχνολογιών Eικόνας και Ήχου του ICOM , AVICOM – Οπτικοακουστικά Μέσα και Νέες Τεχνολογίες που ιδρύθηκε το 1991 συμβουλεύει, ενημερώνει και αυξάνει την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών των μουσείων σχετικά με τις δυνατότητες που προσφέρουν οι οπτικοακουστικές μέθοδοι και οι νέες τεχνολογίες στα μουσεία. Η Ομάδα Εργασίας AVICOM για τα Πολυμέσα είναι αφιερωμένη στον κινηματογράφο, το βίντεο, τα πολυμέσα και το διαδίκτυο. Προσφέρει εργαστήρια για σπουδαστές και το ευρύ κοινό σχετικά με τις νέες τεχνολογίες. Αυτή η ομάδα εργασίας διοργανώνει το Διεθνές Οπτικοακουστικό Φεστιβάλ για τα Μουσεία και την Πολιτιστική Κληρονομιά (FAIMP), το οποίο προωθεί και διαδίδει τα προϊόντα πολυμέσων που δημιουργήθηκαν από μουσεία και ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, και απονέμει βραβεία για τις πιο πρωτότυπες παραγωγές.