Με δηλώσεις που αποδεικνύουν τα αισθήματα φιλίας και αγάπης μεταξύ των δυο λαών, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Ρωσίας, Ν. Κοτζιάς και Σ. Λαβρόφ, εγκαινίασαν την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2016 την έκθεση «Ερμιτάζ: Πύλη στην ιστορία» στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Τους υπουργούς υποδέχτηκε και καλωσόρισε στο ελληνικό μουσείο ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αρ. Μπαλτάς, ο οποίος χαρακτήρισε την έκθεση εξαιρετική και τη στιγμή ιδιαίτερα σημαντική.
«Η ιστορία πρέπει να είναι σχολείο και όχι φυλακή. Η βυζαντινή ιστορία είναι ο τόπος της κοινής αγάπης Ρωσίας και Ελλάδας. Ο γάμος με βυζαντινή πριγκίπισσα και η θεωρία ότι η Μόσχα είναι η 4η Ρώμη, η συνέχεια του Βυζαντίου, συνδέει τις δύο χώρες με αγάπη και κατάνυξη απέναντι σε μια μεγάλη ιστορική περίοδο που η Δύση μέχρι πρόσφατα αγνοούσε» δήλωσε μεταξύ άλλων ο κ. Κοτζιάς.
«Η εμπέδωση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας-Ρωσίας βασίζεται στη βαθιά πνευματική και πολιτισμική συγγένεια των λαών μας. Κι αυτή είναι η καλύτερη βάση για την ανάπτυξη μεταξύ των χωρών μας» δήλωσε από την πλευρά του ο κ. Λαβρόφ, συμπληρώνοντας ότι η έκθεση αυτή σίγουρα θα προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον όχι μόνο στους Έλληνες, αλλά και στους ξένους.
Η παρουσίαση της έκθεσης
«Η έκθεση δίνει το στίγμα του εγκυκλοπαιδικού πνεύματος του σπουδαίου ρωσικού μουσείου, παρουσιάζοντας στο ελληνικό κοινό έργα υψηλής αισθητικής από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, σε μια μεγάλη χρονική περίοδο». Με αυτά τα λόγια η γγ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, παρουσίασε την έκθεση στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Στη συνέντευξη συμμετείχε και ο Μιχαήλ Μπορισόβιτς Πιοτρόφσκι, γενικός διευθυντής του Κρατικού Μουσείου του Ερμιτάζ.
«Η έκθεση σχεδιάστηκε για να εισάγει τον Έλληνα επισκέπτη σε αυτή την περίοδο της ιστορίας της τέχνης, που καλύπτει την περίοδο από την εποχή της Αναγέννησης (15ος αιώνα) ως σήμερα. Το σκεπτικό της περιστρέφεται γύρω από τις συλλογές του Ερμιτάζ και τον τρόπο συγκρότησής τους από τους μεγάλους συλλέκτες, τους τσάρους, που ήταν η δυναστεία των Ρομανόφ», δήλωσε από την πλευρά της η διευθύντρια του ΒΧΜ, Αικατερίνη Δελλαπόρτα. Στην έκθεση, η οποία σχεδιάστηκε μουσειολογικά από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, εκτίθενται αρχαιολογικά αντικείμενα και έργα τέχνης, δηλαδή ζωγραφικοί πίνακες, έργα μικροτεχνίας και γλυπτά αντιπροσωπευτικά των σημαντικότερων συλλογών του Μουσείου Ερμιτάζ που χρονολογούνται από τον 5ο αι. π.Χ. μέχρι και τον 20ό αιώνα.
Η έκθεση
Η έκθεση διαρθρώνεται σε δύο κύριες ενότητες. Η πρώτη, που αφορά αντικείμενα μικροτεχνίας και προσωπικά αντικείμενα των τσάρων, παρουσιάζεται στο κεντρικό κτίριο του μουσείου, ενώ η δεύτερη, με έργα τέχνης από την εποχή της Αναγέννησης έως τον 20ό αιώνα, παρουσιάζεται στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του ΒΧΜ.
Στο κεντρικό κτίριο, τα εκθέματα εισάγουν τον θεατή στο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, αλλά και στην ιστορία του ανακτόρου, που είναι ένα σύμπλεγμα κτιρίων τα οποία κατασκευάστηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα στις όχθες του ποταμού Νέβα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εκθέματα από την περίφημη Σιβηρική Συλλογή που συγκροτήθηκε από τον Μεγάλο Πέτρο, με χρυσά αντικείμενα των νομαδικών πληθυσμών της Σιβηρίας, κυρίως των Σκυθών.
Εκτός από τις χρυσές πόρπες και τα κοσμήματα του λαού που έζησε στα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας, ξεχωρίζουν και ελληνιστικά αριστουργήματα, καθώς κι ένας ελληνο-σκυθικός «ρυθμός», καθώς οι Σκύθες είχαν έρθει σε άμεση επαφή με τις ελληνικές αποικίες και επηρεάστηκαν από την ελληνική τέχνη. Στη συνέχεια παρουσιάζονται διάφορα έργα μικροτεχνίας, κυρίως προσωπικά αντικείμενα των τσάρων από την καθημερινή ζωή τους (όπως η ταμπακιέρα με το πορτρέτο της αυτοκράτειρας Ελισάβετ από χρυσό, ασήμι, σμάλτο και πολύτιμους λίθους), αλλά και δώρα που τους έκαναν ξένοι διπλωμάτες, κυρίως ανατολικών χωρών, όπως της Κίνας και της Ινδίας.
Η δεύτερη μεγάλη ενότητα είναι ένα πανόραμα της ευρωπαϊκής τέχνης από την εποχή της Αναγέννησης ως και τον 20ό αιώνα. Παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά έργα, κυρίως ζωγραφικής, αλλά και γλυπτά. Καλύπτει όλο το φάσμα της ευρωπαϊκής τέχνης, καθώς και τάσεις που συχνά απεικονίζουν την ιδεολογία της εποχής τους. Οι τρεις αίθουσες περιλαμβάνουν έργα σε χρονολογική διάταξη και ανά σχολή, με τον επισκέπτη να μπορεί μέσα από τις λεζάντες να τα παρακολουθήσει άνετα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν πίνακες όπως «Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος» του Ελ Γκρέκο, «Αφροδίτη και Άδωνις» του Ρούμπενς, «Ανάπαυση κατά τη φυγή στην Αίγυπτο, με την αγία Ιουστίνη» του Λόττο, «Η άμωμος σύλληψις» του Μουρίγιο, «Εσθήρ ενώπιον Ασουήρου» του Πουσέν, «Βάκχος» από τον κύκλο του Καραβάτζιο, καθώς και πιο πρόσφατα αριστουργήματα, όπως το σύμπλεγμα «Έρως και Ψυχή» του Κανόβα και το ομότιτλο γλυπτό του Ροντέν.
Η έκθεση, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του αφιερωματικού «Έτους Ελλάδας-Ρωσίας 2016» και θεωρείται ως το κορυφαίο εκθεσιακό γεγονός του αφιερώματος, είναι μία από τις εκδηλώσεις που είτε έχουν διεξαχθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη στις δύο χώρες. Από τις εκθέσεις που αναμένονται είναι εκείνη που θα παρουσιαστεί στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο της Μόσχας από τα μέσα του Νοεμβρίου, με τίτλο «Θεοί και Ήρωες των αρχαίων Ελλήνων», η έκθεση «Ρωσική τέχνη στην Ελλάδα. Η μαρτυρία μιας μακράς επικοινωνίας,16ος-19ος αιώνας» στο μουσείο Αντρέι Ρουμπλιόφ της Μόσχας (ξεκινά τον Δεκέμβριο), ενώ προετοιμάζονται για την Πινακοθήκη Τρετιακόφ η έκθεση «Βυζαντινή Τέχνη από την Ελλάδα» (διάρκεια από τα τέλη Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου ως τις 9 Ιανουαρίου 2017), η έκθεση στην γκαλερί Μανέζ στην Αγία Πετρούπολη (που ξεκινά στις 30 Νοεμβρίου), ένα μεγάλο πανόραμα της ελληνικής τέχνης που ξεκινά από τον Παρθένη και καταλήγει στον 21ο αιώνα, καθώς και η έκθεση στο Μέγαρο Μουσικής (έναρξη 19 Δεκεμβρίου) με κοστούμια και μακέτες από το Μουσείο Μπολσόι.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Ελένη Μάρκου).