Εβδομήντα «διαμάντια» της αρχιτεκτονικής ανοίγουν τις πύλες τους το ερχόμενο Σαββατοκύριακο και συστήνονται στο ευρύ κοινό, στο πλαίσιο της δεύτερης διοργάνωσης «Open House Athens».

Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον θα έχουν ελεύθερη είσοδο για το κοινό, μετατρέποντας την πόλη σε ένα ανοιχτό μουσείο με εκθέματα τα ίδια τα κτίρια. Τη διοργάνωση πραγματοποιεί η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «Open House Greece», η οποία υλοποιεί αντίστοιχη εκδήλωση και στη Θεσσαλονίκη. «Στόχος μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό σε σχέση με την αρχιτεκτονική», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη επικοινωνίας, Ρενάτα Δούμα.

Ο θεσμός ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα έχει διαδοθεί σε περισσότερες από 30 πόλεις σε όλο τον κόσμο, όπως η Νέα Υόρκη, το Σικάγο, η Βαρκελώνη, η Ρώμη, η Μελβούρνη, το Ελσίνκι και το Τελ Αβίβ. Κατά την περσινή πρώτη διοργάνωση στην Αθήνα στους 49 χώρους υπολογίζεται ότι έγιναν περίπου 15.000 επισκέψεις. Καινοτομία του φετινού «Open House» είναι ότι επεκτείνεται και εκτός των ορίων του δήμου Αθηναίων με στόχο να δώσει μια πιο συνολική εικόνα για την αρχιτεκτονική της Αθήνας.

Η «αυλαία» της διοργάνωσης, που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του Δήμου σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και με την υποστήριξη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, της ΜΚΟ «Monumenta» και της Ένωσης Ξενοδόχων Αττικής, θα ανοίξει αυτή την Παρασκευή 15 Μαΐου αποκλειστικά για μαθητές και σπουδαστές. Το Σάββατο 16 και την Κυριακή 17 Μαΐου τα κτίρια θα είναι ανοιχτά για το ευρύ κοινό. Οι επισκέπτες θα ξεναγούνται κατά ομάδες, με τη βοήθεια των εθελοντών της δράσης.

Στο χώρο του «Συν Αθηνά» στην πλατεία Βαρβακείου οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τη δράση και να αποκτήσουν αναμνηστικά της εκδήλωσης. Τη διοργάνωση θα πλαισιώσει και διαγωνισμός φωτογραφίας με θέμα «OHA 2015: Επισκέπτες», όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να ανεβάζουν φωτογραφίες στο Instagram χρησιμοποιώντας το hashtag #sony_oha2015.

Η αυλαία της διοργάνωσης θα πέσει την Κυριακή, στις 9 μ.μ., με πάρτι στο «Ρομάντσο».

Τα κτίρια

Τα κτίρια που εντάσσονται στο πρόγραμμα του «Open House Athens» καλύπτουν μια ποικιλία αρχιτεκτονικών έργων: δημόσια και ιδιωτικά, ιστορικά και σύγχρονα, κατοικίες, μουσεία, χώροι πολιτισμού, ξενοδοχεία και επαγγελματικοί χώροι.

Στην ενότητα των ιστορικών κτιρίων εντάσσονται, μεταξύ άλλων, το κτίριο Αβέρωφ, το μέγαρο της Παλαιάς Βουλής και το Ιλίου Μέλαθρον, σύγχρονα αρχιτεκτονικά και πολιτιστικά τοπόσημα, όπως το Μουσείο της Ακρόπολης και η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, κτίρια του Μοντέρνου κινήματος, όπως το δημοτικό σχολείο «Πάτροκλος Καραντινός», τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, σύγχρονα διακεκριμένα έργα, όπως το νηπιαγωγείο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών, κτίρια που αναβίωσαν έπειτα από μελέτη αποκατάστασης, όπως το Ρομάντσο και το «Thission Lofts» και μικροί αρχιτεκτονικοί, λιγότερο γνωστοί, θησαυροί.

Στους άγνωστους αρχιτεκτονικούς «θησαυρούς» που ανοίγουν τις πόρτες τους στο «Open House Athens» συγκαταλέγονται:

Πολυκατοικία με τίτλο «Η διάλυση του κουτιού»

Η αρχιτέκτονας Σοφία Τσιράκη απέσπασε το 2013 το βραβείο Αρχιτεκτονικής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής για το συγκεκριμένο έργο της, που βρίσκεται στο Γκάζι. Ένα άλλο έργο της, το «Σπίτι-Κουτί: κατοικία και χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων στο Κουκάκι» ήταν την ίδια χρονιά υποψήφιο για το ευρωπαϊκό βραβείο «Mies van der Rohe». Στο κτίσμα επιχειρείται η διάλυση των ισχυρών ορίων ενός κουτιού και η συγκρότηση μιας ανοιχτής, ρέουσας σύνθεσης ελεύθερων πλακών. Της Σοφίας Τσιράκη είναι και η πολυκατοικία και έκθεση γλυπτικής στα Ιλίσσια, που επίσης θα ανοίξει τις πόρτες της στο «Open House Athens». Η πολυκατοικία αυτή σχεδιάστηκε το 2004 και στο ισόγειό της λειτουργεί μουσειακός-εκθεσιακός χώρος προς τιμήν του γλύπτη Νίκου Σοφιαλάκη.

Ατελιέ οδού Κυκλάδων

Το ατελιέ στη συμβολή των οδών Κυκλάδων 8 και Κεφαλληνίας σχεδίασε το 1957 ο αρχιτέκτονας Αριστομένης Προβελέγγιος, προκειμένου να αποτελέσει το σπίτι και εργαστήριο της γλύπτριας Ιωάννας Σπητέρη. Είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα μοντερνισμού, στο οποίο διασώζονται όλα τα αρχικά αρχιτεκτονικά του στοιχεία. Τις επόμενες δεκαετίες το κτίριο ερήμωσε μέχρι που το 2008 αποκαταστάθηκε από τον αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη, προκειμένου να στεγάσει γκαλερί τέχνης (ως το 2012). Σήμερα λειτουργεί και πάλι ως κατοικία και ατελιέ.

21ο Δημοτικό Σχολείο «Λέλα Καραγιάννη»

Πρόκειται για νεοκλασικό κτίριο στην οδό Κύπρου 43, στην πλατεία Αμερικής, που χτίστηκε την περίοδο 1897-1899. Έχει στεγάσει πλήθος χρήσεων. Από το 1904 λειτούργησε εκεί κλινική με την επωνυμία «Νοσοκομείον Νευρικών Νοσημάτων Maison De Sante», ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του ’40 και μέχρι το 1959 στέγασε την Ανωτέρα Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών. Στη συνέχεια φιλοξενήθηκαν στο κτίριο τμήματα του Μικρού Πολυτεχνείου, ενώ μέχρι το 1981 στέγασε το 41ο Γυμνάσιο και Λύκειο Αθηνών. Τον Νοέμβριο του 1978 το κτίριο απαλλοτριώθηκε υπέρ του σχολικού ταμείου του 21ου Δημοτικού Σχολείου με δαπάνη του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων, που πραγματοποίησε και αποκατάστασή του. Το 1984 το κτίριο χαρακτηρίστηκε έργο τέχνης.

Θέατρο-αμαξοστοιχία «Τρένο στο Ρουφ»

Η ατμομηχανή και τα βαγόνια όπου στεγάζονται οι χώροι του θεάτρου «Τρένο στο Ρουφ» χρονολογούνται από το 1927 ως τα τέλη του 1970, και έχουν επισκευαστεί και ανακαινιστεί μερικά ή ολικά κατά τη διάρκεια τόσο της αρχικής όσο και της μετέπειτα χρήσης τους. Τα βαγόνια αποτελούν τεκμήριο της ιστορίας των ελληνικών σιδηροδρόμων. Ανάμεσά τους βρίσκονται ένα αυθεντικό βαγόνι του Όριαν Εξπρές, αλλά και φορτηγά βαγόνια από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Κέντρο Αυτισμού «Το περιβολάκι»

Το κτίριο, που βρίσκεται στην Παιανία και ολοκληρώθηκε το 2009 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη, είναι ειδικά σχεδιασμένο για παιδιά με προβλήματα αυτισμού. Πρόκειται για ένα κτίριο απόλυτα ενταγμένο στο φυσικό περιβάλλον, που καταφέρνει μέσω της λειτουργικής του διάταξης και του βιοκλιματικού του σχεδιασμού να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες απασχόλησης των παιδιών. Το κτίριο αναπτύσσεται σε σχήμα πι που προβάλλει σταδιακά από το έδαφος και δημιουργεί έναν προστατευμένο εξωτερικό χώρο ανάμεσα στις πτέρυγές του.

Σημειώνεται ότι το αναλυτικό πρόγραμμα με τα κτίρια και τα ωράρια βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα www.openhouseathens.gr