Ένα μεγάλο οδοιπορικό στη Συρία διοργανώνουν το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και το Αρχείο της Πολιτιστικής Εταιρείας Πανόραμα (ΑΠΑΝ) μέσα από την έκθεση «Χαίρε, ω φιλτάτη Συρία! Φωτογραφίες του Θεόφιλου Προδρόμου από έναν κόσμο οριστικά χαμένο», που παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ, στη Βίλα Καπαντζή, από τις 7 Φεβρουαρίου έως τις 19 Απριλίου 2015.
Η Συρία, που υπήρξε κοιτίδα μεγάλων πολιτισμών, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με το φάσμα της ολοκληρωτικής καταστροφής. Με τον φακό του Θεόφιλου Προδρόμου και τα κείμενα της ιστορικού Μαριάννας Κορομηλά ξεδιπλώνεται ένας ευγενικός κόσμος, βαθιά πολιτισμένος και ιδιαίτερα οικείος στην ιστορική μνήμη του ελληνισμού. Στόχος της έκθεσης είναι να κινητοποιηθούν οι μηχανισμοί της μνήμης, ανακαλώντας όχι μόνο τα χίλια χρόνια της ελληνιστικής, ελληνορωμαϊκής και βυζαντινής ιστορίας του τόπου (333 π.Χ.-636 μ.Χ.), αλλά επίσης τους δεσμούς και τις επιρροές μεταξύ ελληνικού και συριακού πολιτισμού από την εποχή του Χαλκού έως σήμερα. Αν και παρακολουθούμε από κοντά την τραγωδία που εξελίσσεται στη Μέση Ανατολή, το δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων, την καταστροφή και τη λεηλασία σημαντικότατων μνημείων, η έκθεση είναι καθαρά πολιτιστική, δίχως αναφορές στα πρόσφατα γεγονότα. Το μέγεθος της τραγωδίας αποκτά τις ασύλληπτες διαστάσεις του όταν έρθει κανείς σε επαφή ακόμη και με τα πολιτιστικά μόνο μεγέθη.
«Για να μη χάσουμε τη Συρία από τα μάτια μας»
«Για να ξαναζήσουμε και να μοιραστούμε τα βιώματά μας. Για να μην χάσουμε τη Συρία από τα μάτια μας. Για να μείνει αυτή η μεγάλη πολιτιστική κοιτίδα στη μνήμη μας και η δική μας μνήμη να γίνει κτήμα όλων». Με αυτά τα λόγια περιγράφει η ιστορικός και επιμελήτρια της έκθεσης Μαριάννα Κορομηλά το στόχο των διοργανωτών.
«Εδώ και καιρό, ετοιμάζουμε αυτό το μεγάλο φωτογραφικό οδοιπορικό για τη χώρα που είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε. Μία έκθεση αφιερωμένη στον ύψιστο πολιτισμό και την ύψιστη ευγένεια των εξαιρετικών ανθρώπων που είχαμε την τύχη να συναντήσουμε. Για όλα αυτά που είδαμε, που μάθαμε, που νιώσαμε, που αγαπήσαμε. Για όλα αυτά που δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι χάνονται, χάθηκαν, με αυτόν τον αποτρόπαιο τρόπο» συνεχίζει η κα Κορομηλά.
«Για όλα όσα μας ξάφνιαζαν και μας γοήτευαν, ξαναφέρνοντας λησμονημένες εικόνες κι ακούσματα, αισθήσεις και αισθήματα, γεύσεις και μυρωδιές από το παρελθόν.
Για τους αλιείς της πορφύρας και τους εμπόρους της Φοινίκης. Για τους Βεδουίνους, τους Δρούζους και τους Κούρδους που ζούνε μέσα στους αρχαίους ερειπιώνες. Για τα δεκάδες ακατοίκητα βυζαντινά χωριά. Για τις χρυσές ψηφίδες στο Μεγάλο Τζαμί της Δαμασκού και την ανεμοθύελλα στα ερείπια της Ντούρας Ευρωπού (εκείνο το απριλιάτικο απομεσήμερο του 1999). Για τα απογεύματα στον Συμεών τον Στυλίτη, όταν κοκκινίζουν οι πέτρες, τις δύσεις στην έρημο, τις βραδιές στον Ευφράτη, τα χρυσαφένια ξημερώματα στην Παλμύρα.
»Για τις μητροπόλεις των πέντε χριστιανικών δογμάτων στο Χαλέπι και τις παραδεισένιες αυλές με τα γιασεμιά και τις λεμονιές πίσω από τους μαντρότοιχους των γέρικων σπιτιών. Για τον Ρωμανό τον Μελωδό και τον Εφραίμ τον Σύρο. Για τον Χάννα Μανσούρ, που εμείς τον είπαμε Ιωάννη Δαμασκηνό. Για τους Σελευκίδες και τους Ομεγιάδες. Για το παλαίφατο Πατριαρχείο Αντιοχείας, από αιώνες τώρα στη Δαμασκό. Για τους γραφείς της προϊστορικής Ουγκαρίτ, που κατασκεύασαν το πρώτο αλφάβητο στον κόσμο, αυτό που ταξίδεψε ως το Αιγαίο. Για τον Καβάφη, που μας κρατούσε παντού συντροφιά».
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2015, και ώρα 20:00.
Παράλληλες εκδηλώσεις
Παράλληλα με την έκθεση, έχουν προγραμματιστεί επισκέψεις σχολείων και σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, καθώς και μια σειρά από διαλέξεις, οι οποίες θα λάβουν χώρα στη Βίλα Καπαντζή, στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ (Τσιμισκή 11) και στις αίθουσες Μελίνα Μερκούρη και Στέφανος Δραγούμης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού.
Στο πλαίσιο της έκθεσης το ΜΙΕΤ εξέδωσε δύο μικρά τομίδια: «Τα συριακά ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη» και «Στον αστερισμό του καρκίνου» της Μαριάννας Κορομηλά.
Πού και πότε
Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ – Βίλα Καπαντζή, Λεωφ. Βασ. Όλγας 108, Θεσσαλονίκη. Πληροφορίες: 2310 295170-1 (καθημερινές 9.00-14.30).
Διάρκεια έκθεσης: 7 Φεβρουαρίου – 19 Απριλίου 2015. Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη: 9.00-16.00, Τετάρτη και Πέμπτη: 14.00-21.00, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή: 10.00-18.00. Δευτέρα: κλειστά.
Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό.