Ένας καλαίσθητος περιηγητικός οδηγός με τίτλο Ο Δρόμος του Νερού: Παλαιά Καβάλα – Καβάλα που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Δήμο Καβάλας και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή – Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων, αποτελεί την κατάληξη μιας πολύ μεγάλης προσπάθειας που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια και στόχευε στην ανάδειξη ενός μονοπατιού ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, συνολικού μήκους 10,5 χλμ., που μετέφερε το νερό από το χωριό της Παλαιάς Καβάλας (στα βορειοανατολικά υψώματα του νομού) και μέσα από το μεσαιωνικό υδραγωγείο (Καμάρες) το έφερνε μέχρι την άνυδρη Χερσόνησο της Παναγίας (την παλιά πόλη της Καβάλας).

Το πιο αναγνωρίσιμο μνημείο της Καβάλας, οι Καμάρες, κατασκευάστηκε το 1525, έχει μήκος 270 μ. και μέγιστο ύψος 25 μέτρα. Είναι κτισμένο από ντόπιο γρανίτη και πλίνθους. Πατά πάνω σε 18 ογκώδη μεσόβαθρα και φέρει διπλή και σε ορισμένα σημεία τριπλή σειρά επάλληλων τόξων. Κατασκευάστηκε για να γεφυρώσει το χαμηλό μέρος που χωρίζει τη χερσόνησο της Παναγίας (παλιά πόλη) από τα απέναντι υψώματα. Έτσι το νερό έφτανε στις δημόσιες κρήνες, στις δεξαμενές, στα λουτρά και στα ιδρύματα της παλιάς πόλης.

Οι Καμάρες που δεσπόζουν επιβλητικά μέχρι σήμερα, αποτελώντας το πιο αναγνωρίσιμο μνημείο για τους χιλιάδες τουρίστες και επισκέπτες, ήταν η κατάληξη ενός μονοπατιού που εξασφάλιζε άλλοτε την επικοινωνία του χωριού της Παλαιάς Καβάλας με την πόλη της Καβάλας. Στην πραγματικότητα ήταν το μονοπάτι του νερού, ή αλλιώς ο δρόμος του νερού, όπου μέσω του κτιστού αγωγού το νερό μεταφερόταν από το βουνό στην πόλη.

Το ξεχωριστό αυτό μονοπάτι, εύκολο και βατό, ξεκινά από το χωριό της Παλαιάς Καβάλας, διέρχεται μέσα από ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο, παρέχει θέα στα τενάγη των Φιλίππων, στο Θρακικό πέλαγος και τη Θάσο. Στο μέσο περίπου της διαδρομής του, συναντά τη «Μάνα του Νερού», την κύρια πηγή που υδροδότησε επί αιώνες την πόλη της Καβάλας. Από εκεί και μέχρι την απόληξή του στη συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου στις παρυφές της Καβάλας, η διαδρομή κινείται πάνω στον κτιστό αγωγό του μεσαιωνικού υδραγωγείου. Περνά τις υδατογέφυρες που χρησιμοποιήθηκαν για τη διέλευσή του πάνω από τις ρεματιές. Συναντά ερείπια από τις κρήνες και τις ποτίστρες που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες πεζών και ζώων. Διασταυρώνεται με δεξαμενές που αναλάμβαναν τον καθαρισμό του νερού. Ανασυνθέτει μια διαδρομή αιώνων, γνωστή από την περίοδο της Τουρκοκρατίας ως «δρόμος του νερού».

Όλα αυτά τα ιστορικά στοιχεία παρουσιάζονται μέσα από εντυπωσιακές φωτογραφίες και χρηστικούς χάρτες στον περιηγητικό οδηγό που εκδόθηκε και διανέμεται δωρεάν από τον Δήμο Καβάλας σε μια προσπάθεια να γίνει ευρέως γνωστό ένα μονοπάτι που για πολλά χρόνια προκαλούσε το θαυμασμό σε περιπατητές και φυσιολάτρες, αλλά ήταν άγνωστο στους περισσότερους.

Ο δήμαρχος Καβάλας Κωστής Σιμιτσής μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την έκδοση του νέου περιηγητικού οδηγού επισημαίνει: «Εύχρηστος σε μέγεθος και δομή, ο 32σελιδος περιηγητικός οδηγός είναι κατάλληλος για χρήση στο μονοπάτι. Με τεκμηριωμένο περιεχόμενο, εύληπτα κείμενα, πλούσιο φωτογραφικό υλικό και χάρτη της διαδρομής, η έκδοση συγκεντρώνει και ενσωματώνει όλη την πληροφορία που απαιτείται ώστε ο επισκέπτης να κινηθεί άνετα και ικανοποιητικά στο “Δρόμο του Νερού”, αλλά και να επισκεφθεί προορισμούς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος στην ευρύτερη περιοχή της Παλαιάς Καβάλας, να περιηγηθεί στα αξιοθέατα της Καβάλας και να ενημερωθεί για υποδομές ενημέρωσης, πολιτιστικά δρώμενα, και ενδιαφέρουσες δράσεις που πραγματοποιούνται στην περιοχή».

Οργάνωση και ανάδειξη του μονοπατιού

Ο Δήμος Καβάλας, σε συνεργασία με τη 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, υλοποιεί το έργο με τίτλο «Οργάνωση και ανάδειξη του μονοπατιού “Ο Δρόμος του Νερού” (Παλαιά Καβάλα-Καβάλα)», με στόχο να συμβάλει στη διατήρηση και προβολή μιας διαδρομής ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και αξίας, να προβάλλει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, προσφέροντας στον επισκέπτη ενδιαφέρουσες ευκαιρίες ενημέρωσης και αναψυχής.

Οι κατασκευαστικές εργασίες διαμόρφωσης και οργάνωσης του μονοπατιού έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Καθαρισμοί, μικρής κλίμακας βοηθητικά έργα (όπως λιθοστρώσεις, ξύλινες κουπαστές, σκαλοπάτια σε αναγκαία σημεία, τραπεζοκαθίσματα) και οργανωμένες θέσεις θέας, υπαίθρια περίπτερα πληροφόρησης, πινακίδες σήμανσης και κατεύθυνσης, ενημέρωσης και ερμηνείας περιβάλλοντος, παρέχουν στον επισκέπτη ενδιαφέρουσες ευκαιρίες ενημέρωσης και αναψυχής, εξασφαλίζοντας έτσι την άνετη περιήγησή του σε ένα από τα σπουδαιότερα μονοπάτια της περιοχής.

«Ο Δρόμος του Νερού», τονίζει ο δήμαρχος Κ. Σιμιτσής, «αναδεικνύει αφενός μία βασική πτυχή της πόλης μας που αποτελεί τον αρχαιότερο παράκτιο αστικό οικισμό της βορείου Ελλάδος, μας θυμίζει την τεχνογνωσία και την προσπάθεια που κατέβαλλαν οι άνθρωποι για να φέρουν το νερό και αφετέρου μας επιτρέπει να επανασυνδεθούμε με την πρόσφατη τοπική ιστορία, καθώς το μονοπάτι αποτελούσε πριν τον πόλεμο τον πλέον δημοφιλή τρόπο πρόσβασης στην πόλη για τους κατοίκους των ορεινών κοινοτήτων του Δήμου Καβάλας».