Μετά την εξαιρετικά θερμή ανταπόκριση του κοινού στους δύο κύκλους μαθημάτων με θέμα τη Ρωσική πρωτοπορία που πραγματοποιήθηκαν το 2013, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης επανέρχεται με ένα νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για ενήλικες, με τον τίτλο «Eισαγωγή στη Μουσειολογία και στην Προληπτική Συντήρηση».
Το πρόγραμμα θα πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη (πλην αργιών) από τις 13 Μαρτίου έως τις 5 Ιουνίου 2014, 14:00-16:00, στο ΚΜΣΤ στη Μονή Λαζαριστών (Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη). Εισηγητές των μαθημάτων είναι οι: Κατερίνα Μαυρομιχάλη (δρ αρχαιολογίας-μουσειολόγος, Τμήμα Έρευνας, Διά βίου Μάθησης και Συνεδρίων ΚΜΣΤ), Όλγα Φώτα (δρ αρχαιολογίας-επιστήμονας συντήρησης, Τμήμα Προληπτικής Συντήρησης ΚΜΣΤ), Γιάννης Μπόλης (δρ ιστορίας της τέχνης, Προϊστάμενος του Τμήματος Συλλογών, Τεκμηρίωσης και Εκθέσεων του ΚΜΣΤ).
Με την «Εισαγωγή στη Μουσειολογία» εξετάζονται θέματα προστασίας, ερμηνείας και επικοινωνίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από την παρουσίαση της ιστορίας των μουσείων και της συγκρότησης συλλογών μέσα στον χρόνο. Η αφήγηση περιλαμβάνει παραδείγματα από την αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα, την Αναγέννηση έως την καθιέρωση του σύγχρονου δημόσιου μουσείου και την ανάπτυξή του κατά τον 18ο και 19ο αι. Παρουσιάζεται η εξέλιξη στην Ευρώπη και στην Αμερική ερευνώντας παράλληλα την κοινωνική, ιδεολογική και εκπαιδευτική διάσταση, τους τρόπους διαμόρφωσης της γνώσης μέσα στο μουσειακό περιβάλλον και την ερμηνεία του υλικού πολιτισμού, την αρχιτεκτονική και τη σχέση της με την αντίληψη για τον ρόλο των μουσείων. Παράλληλα εξετάζεται η ιστορία των πρώτων συλλογών και μουσείων στην Ελλάδα: από τους Ευρωπαίους περιηγητές κατά τον 15ο έως τον 19ο αιώνα και τις ενέργειες του νεοσύστατου ελληνικού κράτους για την προστασία των αρχαιοτήτων και την ίδρυση των πρώτων μουσείων στην πρωτεύουσα και στην περιφέρεια.
Στο πλαίσιο αυτό θα παρουσιαστούν ειδικότερα οι θεσμοί και τα μουσεία τέχνης στην Ελλάδα από το β΄ μισό του 19ου αιώνα έως το α΄ μισό του 20ού αιώνα. Θα γίνει εκτενής αναφορά στην ανάπτυξη των καλλιτεχνικών θεσμών και της κρατικής παρέμβασης σε εικαστικά ζητήματα, στην ανάπτυξη των ιδιωτικών συλλογών και της αναδυόμενης αγοράς τέχνης. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει παρουσίαση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, που θα περιλαμβάνει το ιστορικό ίδρυσης, πλοήγηση στη συλλογή Κωστάκη και στις υπόλοιπες συλλογές και τα αρχεία του ΚΜΣΤ, καθώς και ανάπτυξη του προγράμματος εκθέσεων και διεθνών συνεργασιών του ΚΜΣΤ.
Με τον κύκλο διαλέξεων για την «Προληπτική Συντήρηση» εξετάζονται βασικές αρχές διαχείρισης, προστασίας και διατήρησης έργων τέχνης και τα χαρακτηριστικά της προληπτικής συντήρησης, μιας επιστήμης που θα μπορούσε να οριστεί ως το σύνολο των τεχνικών και οικονομικών σκέψεων, καθώς και των επιστημονικών μεθόδων που υφίστανται και εφαρμόζονται, με στόχο την ασφαλή και αποτελεσματική διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η παρουσίαση αναφέρεται στη γέννηση, την πορεία και την εξέλιξη της συγκεκριμένης επιστήμης, καθώς επίσης και στις μεθόδους πρόβλεψης και πρόληψης φθορών, αλλοιώσεων και αρνητικών διαφοροποιήσεων των αντικειμένων της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως π.χ. σε μεμονωμένα έργα τέχνης, σε μεικτές μουσειακές συλλογές, αρχεία κ.λπ.
Θα πραγματοποιηθεί εκτενής και λεπτομερής αναφορά στις φυσικοχημικές μεθόδους πρόληψης και ορθής διατήρησης των πολιτιστικών αντικειμένων και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εφαρμογής τους, καθώς και ενημέρωση σχετικά με την εφαρμογή προγράμματος προληπτικής συντήρησης, προστασίας και ασφάλειας των έργων τέχνης και γενικότερα όλων των συλλογών και αρχείων του ΚΜΣΤ. Ο συγκεκριμένος κύκλος διαλέξεων θα ολοκληρωθεί με την περιήγηση στο τρισδιάστατο εικονικό θέατρο με θέμα τη ρωσική πρωτοπορία και με επίσκεψη στο εργαστήριο συντήρησης του ΚΜΣΤ.
Στην τελευταία συνάντηση του εκπαιδευτικού κύκλου θα πραγματοποιηθεί το Workshop «Μουσειολογία και Προληπτική Συντήρηση στην Πράξη». Οι συμμετέχοντες παίρνουν την πρωτοβουλία και μελετούν και παρουσιάζουν ένα μουσείο της Ελλάδας ή/και του εξωτερικού. Παράλληλα επισημαίνουν και θέτουν προς συζήτηση ειδικότερες εκφάνσεις της θεωρίας και της πρακτικής της μουσειολογίας και της προληπτικής συντήρησης.
Αναλυτικό πρόγραμμα διαλέξεων
Α’ Κύκλος
— Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014. Κατερίνα Μαυρομιχάλη, «Ιστορία, Θεωρία, Πρακτική της Μουσειολογίας. Σημαντικοί σταθμοί στην ιστορία του συλλέγειν, από την αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη έως τη μεσαιωνική Ευρώπη».
— Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014. Κατερίνα Μαυρομιχάλη, «Ιστορία των Μουσείων στην Ευρώπη: 16ος-19ος αι.».
— Πέμπτη 27 Μαρτίου 2014. Κατερίνα Μαυρομιχάλη, «Ιστορία των Μουσείων στη Ρωσία και στην Αμερική: 18ος-19ος αι.».
— Πέμπτη 3 Απριλίου 2014. Κατερίνα Μαυρομιχάλη, «Ιστορία των πρώτων δημόσιων συλλογών και η ίδρυση των πρώτων μουσείων στην Ελλάδα: 18ος-19ος αι.».
— Πέμπτη 10 Απριλίου 2014. Γιάννης Μπόλης, «Θεσμοί και Μουσεία Τέχνης στην Ελλάδα: β΄ μισό του 19ου αι.- α΄ μισό του 20ού αι.».
Β΄ Κύκλος
— Πέμπτη 24 Απριλίου 2014. Όλγα Φώτα, «Ορισμός, Ιστορία και Θεωρία της Προληπτικής Συντήρησης. Βασικές αρχές – Kανόνες».
— Πέμπτη 8 Μαΐου 2014. Όλγα Φώτα, «Εισαγωγή στις σημαντικότερες φυσικοχημικές μεθόδους διάγνωσης και προστασίας των έργων τέχνης».
— Πέμπτη 15 Μαΐου 2014. Όλγα Φώτα, «Εφαρμογή των μεθόδων διάγνωσης – Η συμβολή τους στην προληπτική συντήρηση. Παραδείγματα».
— Πέμπτη 22 Μαΐου 2014. Γιάννης Μπόλης, «Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ι: Συλλογές, Εκθέσεις». Περιήγηση στο τρισδιάστατο εικονικό θέατρο με θέμα τη ρωσική πρωτοπορία.
— Πέμπτη 29 Μαΐου 2014. Όλγα Φώτα, «To Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ΙΙ: Βασικές αρχές και μέθοδοι της προληπτικής συντήρησης, Διεθνείς συνεργασίες, Ειδικά Προγράμματα ΕΣΠΑ». Επίσκεψη στο εργαστήριο συντήρησης του ΚΜΣΤ.
Workshop
— Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014. Επιμέλεια-Συντονισμός: Κατερίνα Μαυρομιχάλη, Όλγα Φώτα, «Μουσειολογία και Προληπτική Συντήρηση στην Πράξη».
Πληροφορίες
Εγγραφές για τον α’ και β’ κύκλο διαλέξεων: από 17 Φεβρουαρίου έως 10 Μαρτίου 2014. Εγγραφές για τον β΄ κύκλο διαλέξεων: από 27 Μαρτίου έως 18 Απριλίου 2014.
Έναρξη μαθημάτων: Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014. Διάρκεια προγράμματος: από 13 Μαρτίου έως 5 Ιουνίου 2014, κάθε Πέμπτη, 14.00-16.00.
Κόστος συμμετοχής: Α΄ κύκλος: 40 €, Β΄ κύκλος: 40 €, Α΄+ Β΄: 60 €.
Ειδικές τιμές για φοιτητές, σπουδαστές, εκπαιδευτικούς, δημοσιογράφους, ενήλικες 60+, πολύτεκνους, ανέργους, με την επίδειξη σχετικής ταυτότητας: Α΄ κύκλος: 30 €, Β΄ κύκλος: 30 €, Α΄+ Β΄: 40€.
Απαραίτητη η προεγγραφή – Περιορισμένες θέσεις. Για δηλώσεις συμμετοχής: Κατερίνα Μαυρομιχάλη, Τμήμα Έρευνας, Διά Βίου Μάθησης και Συνεδρίων, τηλ. 2310 589148, 2310 589 143 (Δευτέρα-Παρασκευή, 10.00-16.00) και στην ηλεκτρονική διεύθυνση: mavromichali@greekstatemuseum.com
Με την ολοκλήρωση του εκπαιδευτικού προγράμματος δίνονται βεβαιώσεις παρακολούθησης.