Αρχαιολογικές ανασκαφές για αρκετά ακόμη χρόνια προβλέπουν οι εργαζόμενοι στο μετρό της Θεσσαλονίκης. Παρά τις διαβεβαιώσεις του κύριου του έργου ότι τους επόμενους μήνες οι ανασκαφές θα ολοκληρωθούν, οι εργαζόμενοι εκτιμούν πως απαιτείται πολύ περισσότερος χρόνος, αφού μιλάμε για αρχαιολογική ανασκαφή και όχι για απλή εκσκαφή.

Ο… δρόμος των ανασκαφών, λοιπόν, φαίνεται μακρύς, σύμφωνα τουλάχιστον με αυτά που υποστηρίζουν οι εργαζόμενοι στο μεγαλύτερο δημόσιο έργο στην ιστορία της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι βρίσκονται καθημερινά στα εργοτάξια και ξέρουν από πρώτο χέρι όλα όσα γίνονται πίσω από τις λαμαρίνες. Πρόκειται για τους ανθρώπους οι οποίοι, παρότι εργάζονται σε διπλές βάρδιες, έχουν κουραστεί να αποτελούν τη… μόνιμη και σχεδόν μοναδική δικαιολογία για τις τεράστιες καθυστερήσεις του μετρό.

Στην καλύτερη κατάσταση, υπό την έννοια ότι οι ανασκαφές δεν φαίνεται να απαιτούν βάθος χρόνου, φαίνεται ότι βρίσκεται ο σταθμός Δημοκρατίας. Αντίθετα, ο σταθμός Βενιζέλου απαιτεί μακρόχρονες ανασκαφές, ενώ… εκτός ελέγχου —μιλώντας πάντα χρονικά— βρίσκεται η κατάσταση στο σταθμό Αγίας Σοφίας. Πρόκειται για ένα σταθμό, ο οποίος ούτως ή άλλως έχει πολλές φορές τονιστεί ότι αποτελεί το κρίσιμο εργοτάξιο για την ολοκλήρωση του μετρό της Θεσσαλονίκης.

Βενιζέλου

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, για να πάρουμε όλοι μία εικόνα της διάρκειας των ανασκαφών, είναι το ότι πέρασαν τέσσερα χρόνια για να γίνει ανασκαφή στο σταθμό Βενιζέλου, σε βάθος τεσσάρων μέτρων. «Τα επόμενα τρία μέτρα που πρέπει να κατεβούμε, πόσο χρόνο θα πάρουν; Είναι δυνατό να απαιτηθούν μόλις κάποιοι μήνες;», διερωτώνται οι εργαζόμενοι. Επισημαίνουν, πάντως, ότι τα τέσσερα χρόνια δεν θεωρούνται φυσιολογικός χρόνος, αφού υπήρξαν καθυστερήσεις για διάφορους λόγους, όπως για παράδειγμα το σφράγισμα του εργοταξίου λόγω της αποκάλυψης του υδραργύρου, οι αρρυθμίες που υπήρχαν αρχικά στις ανασκαφές μέχρι να βρεθεί ο σωστός βηματισμός, αλλά και καθυστερήσεις που σημειώνονταν τα πρώτα χρόνια μέχρι το ΚΑΣ να πάρει αποφάσεις για την τύχη των ευρημάτων.

«Τα τέσσερα χρόνια ήταν όντως μεγάλο χρονικό διάστημα. Αλλά και οι έξι μήνες αποτελούν πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Ο ρεαλιστικός χρόνος ολοκλήρωσης των ανασκαφών βρίσκεται κάπου στη μέση», σημειώνουν οι εργαζόμενοι.

Προσθέτουν ότι στο εργοτάξιο της Βενιζέλου είναι πολύ πιθανό να έρθει στο φως, όπως συνέβη και στο εργοτάξιο της Αγίας Σοφίας, τμήμα της μαρμαροστρωμένης λεωφόρου της Θεσσαλονίκης. Η μαρμαρόστρωτη αποσπάστηκε, προκειμένου στη συνέχεια να εκτεθεί στον ολοκληρωμένο σταθμό του μετρό. «Μέχρι να συνεδριάσει το ΚΑΣ και να αποφασίσει ότι θα γίνει διαγωνισμός για να αναλάβει εξειδικευμένη εταιρία την απόσπαση της μαρμαρόστρωτης, μέχρι να γίνει ο διαγωνισμός, να υπάρξει ανάδοχος και να προχωρήσει η απόσπαση, “έφυγαν” οκτώ μήνες», σημειώνουν οι εργαζόμενοι, περιγράφοντας πώς φεύγει ο χρόνος, αλλά και το τι ενδέχεται να συμβεί στη Βενιζέλου…

Αγίας Σοφίας

Το μεγάλο… αγκάθι του μετρό, το οποίο ταυτόχρονα αναδεικνύεται στο νούμερο ένα αρχαιολογικό θησαυρό, είναι ο σταθμός της Αγίας Σοφίας. Εκεί, η ανασκαφή ξεκίνησε το Μάιο του 2010. Πρόσφατα απομακρύνθηκε η περίφημη μαρμαρόστρωτη λεωφόρος, και απομένει περίπου ενάμισι μέτρο ανασκαφής, μέχρι να βρεθεί φυσικό έδαφος. Οι συγκεκριμένες εργασίες δεν αναμένεται να διαρκέσουν πολύ και το τέλος τους θα σημάνει την ολοκλήρωση της ανασκαφής στο βόρειο τμήμα του εργοταξίου της Αγίας Σοφίας.

Το συγκεκριμένο εργοτάξιο χωρίστηκε στα δύο: βόρειο και νότιο. Δηλαδή, τους επόμενους μήνες ολοκληρώνεται η ανασκαφή στο μισό σταθμό, ενώ μετά θα πρέπει να γίνει άλλη τόση ανασκαφή στον υπόλοιπο σταθμό!

Μόλις οι αρχαιολόγοι ολοκληρώσουν τις ανασκαφές στο βόρειο τμήμα, στο εργοτάξιο θα μπει το τεχνικό προσωπικό, το οποίο πρέπει να εκτελέσει εργασίες διάρκειας περίπου εννέα έως δέκα μηνών. Οπότε κάπου προς το τέλος του 2013 η αρχαιολογία θα ξαναπάει στο εργοτάξιο της Αγίας Σοφίας, αυτήν τη φορά στη νότια πλευρά, για να σκάψει εξαρχής. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των εργαζομένων, το νότιο τμήμα θα απαιτήσει σχεδόν τον ίδιο χρόνο ανασκαφής με το βόρειο τμήμα (παρά την ύπαρξη του παντορροϊκού αγωγού, ο οποίος χρονολογείται από τις αρχές του περασμένου αιώνα), εκτός αν έρθουν στο φως απομεινάρια από δημόσια κτίρια και ναούς. Τότε…

Όταν με το καλό ολοκληρωθεί και αυτή η ανασκαφή, οι αρχαιολόγοι θα ανοίξουν νέα σκάμματα στην περιοχή, αυτή τη φορά για τις προσβάσεις στο σταθμό. Και όπως εξηγούν αυτοί που ξέρουν, ο χρόνος μιας ανασκαφής δεν εξαρτάται από την έκταση που καλύπτει σε πλάτος, αλλά σε βάθος. Έτσι, οι προσβάσεις μπορεί να απαιτούν σαφώς μικρότερη ανασκαφή όσον αφορά το πλάτος, αλλά εξίσου μεγάλη όσον αφορά το βάθος…

«Το πέρας των ανασκαφών είναι θέμα πολιτικής απόφασης», αναφέρουν με νόημα εκπρόσωποι του Σωματείου Εργαζομένων Μετρό Θεσσαλονίκης. Προσθέτουν, ωστόσο, ότι «τα ευρήματα δεν είναι μόνο αναρίθμητα αλλά και σημαντικά. Κάθε μέρα έρχονται στο φως πολύτιμοι θησαυροί, που αποτελούν ψηφίδες της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Οι θησαυροί αυτοί αποτελούν κληρονομιά όλων μας και πρέπει να προστατευτούν».