Τα μυστικά του υδάτινου υποβρύχιου κόσμου, πρόκειται να αποκαλυφθούν σύντομα, στα ματιά των… θαρραλέων που αγαπούν τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού και τις ξεχωριστές εμπειρίες. Ναυάγια, κρυμμένα στη θάλασσα παραδομένα στην αλμύρα και τον χρόνο, σπάνια ευρήματα που οι αντανακλάσεις του νερού τους δίνουν διαφορετική διάσταση και αφηγούνται «ιστορία» και ο φυσικός θαλάσσιος πλούτος μία χώρας που η θάλασσα της είναι μεγαλύτερη από την ξηρά της, θα γίνουν για πρώτη φορά προσιτά, μέσα από μία οργανωμένη παρέμβαση υποβρύχιου τουρισμού σε 14 σημεία της περιοχής της Αλόννησου.

Μία παρέμβαση, η οποία, στο σύνολό της, αφορά στη δημιουργία υποβρυχίου μουσείου και καταδυτικού πάρκου στις Βόρειες Σποράδες και τον Δυτικό Παγασητικό. Αφορά δε έναν θαλάσσιο χώρο 2.500 τ.χλμ. ο οποίος το 1996 με υπουργική απόφαση, χαρακτηρίστηκε ως «ενάλιος αρχαιολογικός χώρος».«Έργο «σημαία» για την περιοχή, τη Θεσσαλία και την Ελλάδα», έχει χαρακτηρίσει το συγκεκριμένο, ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός. Αποτελεί δε, ένα από τα 181 συμφωνημένα «έργα προτεραιότητας» μεταξύ της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πρόκειται για ένα μεγαλεπήβολο και πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα σχέδιο, το οποίο έχει ήδη αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά από την Περιφέρεια Θεσσαλίας η οποία έχει εντάξει το έργο στο ΕΣΠΑ και έχει ήδη δεσμεύσει 1,5 εκ. ευρώ για τον σκοπό αυτό. Ενώ σύμφωνα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία από το 2015. Μόλις προχθές ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός μαζί με στελέχη της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής και τοπικούς παράγοντας, παρουσίασε το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο, το οποίο θα συμβάλλει στην ενδυνάμωση της τουριστικής ανάπτυξης και της οικονομίας της περιοχής, στην Αλόννησο, ενώ η «Ε», παρουσιάζει αναλυτικά σήμερα το περιεχόμενό του. Μάλιστα το επιχειρησιακό σχέδιο, μετά την ολοκλήρωση του σχετικού διαγωνισμού, έχει ήδη ανατεθεί μετά από διαγωνισμό σε ανάδοχο εταιρία και έχει ξεκινήσει η υλοποίησή του.

«Για πρώτη φορά»

Σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς, για πρώτη φορά στην Ελλάδα δρομολογείται η δημιουργία επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων οι οποίοι θα λειτουργήσουν μέσα σε ένα εν δυνάμει επεκτάσιμο δίκτυο, σε συνδυασμό με την ύπαρξη του Ερευνητικού Κέντρου Ναυτικής Αρχαιολογίας και των κατάλληλα εξοπλισμένων και εξειδικευμένων Καταδυτικών Κέντρων, από τα οποία θα επιχειρούν σκάφη και θα μεταφέρουν επισκέπτες – αυτοδύτες στον χώρο των ναυαγίων. Η δράση θα αναπτυχθεί σε 14 σημεία, μετά από απόφαση που είχε λάβει το υπουργείο Πολιτισμού επί Π. Γερουλάνου στην περιοχή της Αλοννήσου και στις ακτογραμμές των νησιών Αλοννήσου, Περιστέρας, Μικρού και Μεγάλου Αδελφιού. Υπενθυμίζεται δε ότι με υπουργική απόφαση του 1996 χαρακτηρίστηκε ως ενάλιος αρχαιολογικός χώρος όλη έκταση που καταλαμβάνει το θαλάσσιο πάρκο, 2.500 τ.χλμ. περίπου.

Αναλυτικά, οι 14 περιοχές στις οποίες κατόπιν υποθαλάσσιας έρευνας δεν εντοπίστηκαν ενάλιες αρχαιότητες είναι οι εξής: –

-Ακτογραμμή βόρεια της Στενής Βάλλας της Νήσου Αλοννήσου, από το ακρωτήριο Απύθμενος έως τον χώρο που βρίσκεται αμέσως βόρεια από την παραλία του Αγ. Δημητρίου της Νήσου Αλοννήσου.

– Περιοχή Γλύφα, βόρεια της Στενής Βάλλας στη Νήσο Αλόννησο.

– Ακτογραμμή νότια από τη Στενή Βάλλα, από Άγ. Πέτρο έως Σπιθάρι στη Νήσο Αλόννησο.

– Όρμος Σπαρτίνα της Νήσου Αλοννήσου.

– Όρμος Μηλιάς – Σπαρτίνας και η Ξέρα ανοιχτά του όρμου Μηλιάς – Σπαρτίνας στη Νήσο Αλόννησο.

– Όρμοι Ρουσούμ Γυαλός και Βότση της Νήσου Αλοννήσου.

– Όρμοι μικρού Μουρτιά της Νήσου Αλοννήσου.

– Ξέρα ανοιχτά του Όρμου Μικρού Μουρτιά στη Νήσο Αλόννησο.

– Όρμος Καλής Βολής στη Νήσο Αλόννησο.

– Όρμος Μαύρου Κάβου στη Νήσο Περιστέρα.

– Όρμος Κλήμα της Νήσου Περιστέρας.

– Νότια πλευρά του όρμου Βασιλικού, στην περιοχή που εκτίνεται μεταξύ των τοπωνυμιών Ξύλο και Βουρλιά στη Νήσο Περιστέρα.- Ακτογραμμή ανατολικά της Νήσου του Μεγάλου Αδελφιού.

– Θαλάσσιος δίαυλος των νήσων Μικρό και Μεγάλο Αδέλφι.

Το επιχειρησιακό σχέδιο

Όσον αφορά δε στο Επιχειρησιακό Σχέδιο περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:1. Εξέταση νομικού πλαισίου για την υλοποίηση του έργου, 2. Χωροθέτηση της θαλάσσιας περιοχής των καταδυτικών πάρκων και των υποβρύχιων μουσείων και Χωροθέτηση Κέντρων επισκεπτών Καταδυτικού τουρισμού, 3. Καθορισμός βασικών χαρακτηριστικών έργου, 4. Εκπόνηση προμελέτης σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του έργου (prefeasibility study), 5. Σχεδιασμός για την ίδρυση, λειτουργία, διοίκηση και βιωσιμότητα του φορέα ιδιωτικού, δημοσίου ή μεικτού ο οποίος θα αναλάβει την λειτουργία του έργου, 6. Προσδιορισμός απαιτούμενων μελετών για την ωρίμανση του έργου και κοστολόγηση μελετών και προκοστολόγηση έργων.

Το ιστορικό

Το έργο, αποτελεί μέρος του βραβευμένου σε προηγούμενο χρόνο από το Υπουργείο Ανάπτυξης για την Περιφέρεια Θεσσαλίας «Πρότυπου Καινοτόμου Σχεδίου Ανάπτυξης» με τίτλο «Άνω Μαγνήτων Νήσοι». Το σχέδιο είχε εκπονηθεί με τη συμμετοχή πάνω από 30 εταίρων (του συνόλου των τοπικών φορέων των νήσων, της πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων, των πολιτιστικών και επαγγελματικών φορέων των ενδιαφερομένων τάξεων και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) από την εταιρία ΑΤΛΑΝΤΙΣ). Η Περιφέρεια μετά την επιλογή του συγκεκριμένου σχεδίου προχώρησε σε συνεργασία με τους Δήμους Αλοννήσου, Σκοπέλου και Αλμυρού, στην χρηματοδότηση του «Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Κατασκευή Υποβρύχιων Μουσείων και Καταδυτικών Πάρκων στις Νήσους Σποράδες και στον Δυτικό Παγασητικό. Χρηματοδοτήθηκε από πόρους της Τεχνικής Βοήθειας του ΕΣΠΑ Θεσσαλίας το Σχέδιο αυτό και δεσμεύτηκαν πόροι 1,5 εκ. ευρώ για τα έργα που θα απαιτηθούν για τη λειτουργία του. Παράλληλα υπάρχει συνεργασία και με τον Δήμο Σκιάθου για μελέτη αντίστοιχου Σχεδίου και για τη Σκιάθο. Ενώ στενή είναι η συνεργασία της Περιφέρειας και με τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ώστε να τακτοποιηθούν ζητήματα νομοθετικά που εκκρεμούν και να προσδιοριστεί πλήρως το έργο που θα αναπτυχθεί. Η υλοποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου γίνεται υπό την παρακολούθηση της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σε στενή συνεργασία με τους Δήμους των περιοχών αναφοράς του και τοπικούς και κεντρικούς εμπλεκόμενους φορείς.