Μπορεί να είναι ένα από τα θαυμαστά και σπουδαία έργα της αρχαιότητας, ένα από τα μεγαλύτερα τεχνικά έργα της, αλλά αντιμετωπίζει προβλήματα και κάθε τόσο κλείνει. Πρόκειται για το Ευπαλίνειο όρυγμα που κατασκεύασε ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης, το σπουδαιότερο υδραγωγείο της αρχαιότητας στο νησί.
Καταρρεύσεις πρανών και άλλα προβλήματα οδηγούν στην αποσπασματική λειτουργία του. Δεδομένης της οικονομικής δυσπραγίας του ΥΠΠΟ, οι φορείς του νησιού βρήκαν πολύτιμο συμπαραστάτη το ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο έδωσε 250.000 ευρώ στην κοινοπραξία της Εγνατίας Οδού προκειμένου να εκπονήσει τις μελέτες.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έκανε δεκτή την πρόταση και την επιχορήγηση, και οι μελέτες (στατικές, αντιστήριξης πρανών και άλλες πολλές) θα ξεκινήσουν σύντομα.
Το Ευπαλίνειο πήρε το όνομά του από τον μηχανικό που το κατασκεύασε. Το Γερμανικό Ινστιτούτο Αθηνών το χαρακτηρίζει «θαυμαστό επίτευγμα μηχανικής, γιατί πέρασε μέσα από το βουνό της πόλης μια σήραγγα, που είχε μήκος 1.045 μέτρα». Χρειάστηκαν χρόνια, χρήματα και πολλή δουλειά για να γίνει το όρυγμα.
Το ξεκίνημα έγινε την ίδια μέρα και από τις δύο αντίθετες πλαγιές του βουνού. Το ένα συνεργείο άρχισε να ανοίγει τρύπα από τη βορινή πλαγιά, σε σημείο πολύ κοντά με την πηγή, και το άλλο από τη νότια σε ύψος και πλάτος 2,5 μ.
Τα δύο τμήματα ενώθηκαν μέσα στα σπλάχνα του βουνού, με μικρή διαφορά στα οριζόντια και στο ύψος (5,8 μέτρα το ένα πλάι στο άλλο και 3 μέτρα πιο ψηλό το βόρειο). Για τη διόρθωση του μικρού αυτού λάθους βάθυναν το βορινό άκρο όσο έπρεπε. Γι΄ αυτό το ύψος του ορύγματος στο μέρος εκείνο είναι μεγαλύτερο.
A.M.
Πηγή: Έθνος, 15/1/09