Μία νέα σημαντική προσπάθεια για την ανάδειξη των γεωλογικών και παλαιοντολογικών ευρημάτων της ευρύτερης περιοχής, βρίσκεται σε εξέλιξη από το δήμο Ιωαννιτών.

Ο λόγος για τη δημιουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Ιωαννίνων, το οποίο δεν αποκλείεται μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα να πάρει «σάρκα και οστά» καθώς ήδη ο δήμος έχει στα χέρια του την τελική μελέτη που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μόλις πριν από λίγες ημέρες η τελική μελέτη έφτασε στο δήμο, μία μελέτη που αφορά την ορθολογική και μουσειακή ανάδειξη γεωλογικών και παλαιοντολογικών ευρημάτων της ευρύτερης περιοχής του δήμου Ιωαννιτών με σκοπό τη δημιουργία του Μουσείου.

Η τελική μελέτη, ένα μεγάλο τμήμα της οποίας σήμερα παρουσιάζουμε στον «Ανεξάρτητο», περιλαμβάνει την παρουσίαση γεωλογικών στοιχείων που αφορούν στο αλπικό υπόβαθρο της περιοχής, καταγραφή των σημαντικότερων ζωικών και φυτικών απολιθωμάτων, καθώς και των αξιόλογων γεωλογικών ευρημάτων της περιοχής, περιγραφή της δραστηριότητας του μουσείου στον τομέα της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και καταγραφή του απαραίτητου εξοπλισμού για την ολοκλήρωση του μουσείου.

Η έρευνα αυτή που δίνει ουσιαστικά στο δήμο Ιωαννιτών τον «μπούσουλα» για την υλοποίηση του σημαντικού αυτού μουσείου, έγινε από τον καθηγητή Βασίλη Καρακίτσιο, διευθυντή του τομέα Ιστορικής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Οι πολυετείς έρευνες του κ. Καρακίτσιου στην Ήπειρο, στον τομέα αυτόν, δείχνουν πως η Ήπειρος και κυρίως η περιοχή των Ιωαννίνων περικλείει σπάνια απολιθώματα και γεωλογικά φαινόμενα μοναδικής επιστημονικής και μουσειακής αξίας.

Σκοπός του μουσείου

Σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς και από τη στιγμή που θα βρεθεί ο χώρος για τη στέγαση του μουσείου, η κατασκευή του δεν κοστολογείται ιδιαίτερα ακριβά, κάτι το οποίο ανοίγει ουσιαστικά το δρόμο στο δήμο Ιωαννιτών για την άμεση υλοποίηση του στόχου αυτού.

Σκοπός του μουσείου, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι η διαχρονική προβολή της Γεωιστορίας της περιοχής των Ιωαννίνων και της Ηπείρου γενικότερα, από παλαιότερες εποχές μέχρι σήμερα, ενώ παράλληλα μέσα από αυτό γίνεται σαφής η γεωιστορική εξέλιξη των ζώων και των φυτών που ανευρέθηκαν στα Γιάννινα και στην ευρύτερη περιοχή.

Συγκεκριμένα στη μελέτη για το ρόλο του μουσείου σημειώνονται και τα εξής: «Το Γεωλογικό και Παλαιοντολογικό τμήμα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Ιωαννίνων θα έχει καθαρά εκπαιδευτικό ρόλο και θα παρέχει πληροφόρηση επιστημονικά τεκμηριωμένη και κατανοητή, έτσι ώστε να μεταδίδεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θα απευθύνεται σε ευρύ κοινό καλύπτοντας όλες τις ηλικίες δηλαδή από μαθητές όλων των βαθμίδων έως ερευνητές, φοιτητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές ανωτέρων και ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Ειδική πρόβλεψη θα υπάρξει για άτομα με ειδικές ανάγκες.

Η ορθολογική και μουσειακή ανάδειξη των παλαιοντολογικών ευρημάτων καθώς και η δημιουργία περιπατητικών διαδρομών και Γεωπάρκου στοχεύουν εκτός των άλλων στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των επισκεπτών όλων των βαθμίδων, με πρωταρχικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος.

Μια απλή ξενάγηση – επίσκεψη στον χώρο του Μουσείου και στους προτεινόμενους εξωτερικούς χώρους των προτεινόμενων γεωπάρκων και περιπατητικών διαδρομών θα βοηθά να γίνεται κατανοητό πως εάν δεν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας, π.χ. στις σημερινές λίμνες, ποτάμια και βάλτους της Ελλάδας, λόγω του ευτροφισμού, θα μετατραπούν σε ευτροφικούς βάλτους – τυρφώνες, που είναι το αρχικό στάδιο τυρφογένεσης (δημιουργία του πρώτου σταδίου γένεσης του λιγνίτη».

Εκπαιδευτικά προγράμματα

Η εντυπωσιακή μελέτη για την υλοποίηση του μουσείου έχει προβλέψει τα πάντα. Μεταξύ των προβλεπομένων υπάρχει ιδιαίτερη αναφορά στα εκπαιδευτικά προγράμματα και στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που θα μπορούν καθημερινά να λαμβάνουν χώρο στο μουσείο.

Οι δραστηριότητες αυτές θα στηρίζονται σε πρωτότυπο υλικό (απολιθώματα) της περιοχής, υλικό πάνω στο οποίο θα αναπτύσσονται βιωματικές δραστηριότητες και προσεγγίσεις μέσα από σενάρια που θα απευθύνονται στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Το μουσείο θα περιλαμβάνει ακόμη ένα ταξίδι μέσω εικόνων διάρκειας 230 εκ. χρόνων στην Ήπειρο, εκπαιδευτικά περιβαλλοντικά μονοπάτια, αλλά και κατασκευές με διαδραστικό χαρακτήρα.

Ακόμη στο μουσείο, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να παίξουν και ένα Παλαιοντολογικό Ντόμινο. Πρόκειται για ένα παιχνίδι με κάρτες που στόχο έχει να εξοικειώσει τους μαθητές με τα απολιθώματα.

Η εκπαιδευτική δραστηριότητα του μουσείου θα καλύπτεται επίσης από εκδηλώσεις στο χώρο της αίθουσας πολυμέσων που θα κατασκευαστεί και από την οπτικοακουστική παρουσίαση των εκθεμάτων με τη μορφή διαλέξεων, σεμιναρίων και εκθέσεων.

Ένα ακόμη εντυπωσιακό μουσείο που θα περιλαμβάνει το νέο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας είναι και η βιβλιοθήκη, η οποία θα είναι ένας χώρος που θα κληθεί να διαφυλάξει τη φυσική κληρονομιά σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, που θα εκφράζει την ταυτότητα της συγκεκριμένης περιοχής και θα συμβάλλει στη διάδοση της γνώσης.

Τι είναι τα Μουσεία Φυσικής Ιστορίας

Τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης της οποίας πρωταρχικός σκοπός είναι η συσχέτιση της περιβαλλοντικής γνώσης και της παιδαγωγικής δράσης αποσκοπώντας στη διαμόρφωση ευνοϊκών απόψεων, αντιλήψεων, στάσεων, δράσεων και συμπεριφοράς στο φυσικό περιβάλλον. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση αποσκοπεί στην απόκτηση γνώσεων, την ανάπτυξη ικανοτήτων, την αναγνώριση αξιών και τη δημιουργία απόψεων και θέσεων για την καλύτερη κατανόηση της ανεξάρτητης σχέσεως μεταξύ του Ανθρώπου και της Φύσεως.

Τα Μουσεία Φυσικής Ιστορίας συνδέονται εξ ορισμού με την εκπαίδευση, γεγονός που προϋποθέτει παράλληλη εκπαιδευτική δουλειά στον τομέα Φυσικής Ιστορίας και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά του Δημοτικού και του Γυμνασίου.

Η Γεωλογία, ως Επιστήμη της Γης, και υπό την αιγίδα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, οφείλει να εκσυγχρονιστεί και να αναλύσει τα ποικίλα και πολύπλοκα προβλήματα του περιβάλλοντος.