Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ίσως θεωρείται δεδομένη, όμως η παροχή των βασικών υπηρεσιών προς τον επισκέπτη είναι κάθε άλλο παρά αυτονόητη στους ελληνικούς αρχαιολογικούς χώρους.

Σε αυτό το πρόβλημα, το οποίο ενδεχομένως συνδέεται με το χαμηλό ποσοστό επανεπισκεψιμότητας των μνημείων της χώρας, επιχειρεί να δώσει λύση το υπουργείο Πολιτισμού μέσω ενός τριετούς προγράμματος αναβάθμισης υπηρεσιών σε χώρους και μνημεία. Στον πρώτο χρόνο υλοποίησής του, 75 αρχαιολογικοί χώροι απέκτησαν βασικές υποδομές, όπως χώρους υγιεινής και 102 —από 42 το 2010— βρίσκονται πλέον στην κατηγορία Α3, παρέχουν δηλαδή και κάποιες επιπλέον υπηρεσίες.

Απολογισμός

«Στόχος μας είναι να παρέχουν όλα τα μνημεία τις βασικές υπηρεσίες προς τον επισκέπτη», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος, κατά τη διάρκεια του απολογισμού για τη μέχρι τώρα πορεία του προγράμματος, που πραγματοποιήθηκε χθες το μεσημέρι στο Μουσείο της Ακρόπολης. Μέσα στο 2012, οι χώροι με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, ξεκινώντας από την Ακρόπολη, αναμένεται να αναβαθμιστούν σε Α1 κατηγορία.

Πιο συγκεκριμένα, 17 αρχαιολογικοί χώροι έχουν επιτέλους αποκτήσει ενημερωτικές πινακίδες, εννέα έχουν εξοπλιστεί με φυλάκια, εκδοτήρια και πωλητήρια, ενώ σε 28 έχουν εγκατασταθεί αυτόματοι πωλητές νερού και αναψυκτικών. Παράλληλα, έχουν τυπωθεί συνολικά έξι εκατομμύρια ενημερωτικά φυλλάδια με ενιαία ταυτότητα για το σύνολο των αρχαιολογικών χώρων, τα οποία διανέμονται και σε ξενοδοχεία, ενώ έχουν σχεδιαστεί 36 νέα εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά. Στο άμεσο μέλλον, το αναψυκτήριο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου θα προστεθεί στα 29 αναψυκτήρια μουσείων και μνημείων, που τέθηκαν σε λειτουργία το τελευταίο έτος, ενώ έτοιμοι είναι ήδη οι επίσημοι οδηγοί για τη Στοά του Αττάλου και την Αρχαία Αγορά Αθηνών.

Η επαναλειτουργία 33 πωλητηρίων και 13 μηχανημάτων έκδοσης εισιτηρίων —δοκιμάζονται ήδη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και την Ακρόπολη— αποτελεί το πρώτο βήμα στην υπερπήδηση δύο σημαντικών εμποδίων, που αντιμετώπιζε το υπουργείο τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της κατάργησης του ΟΠΕΠ και του σκανδάλου Siemens. «Τη νέα σεζόν, τα πωλητήρια θα είναι γεμάτα», ανέφερε η γ. γ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Χάρη σε μία συνεργασία με τον Φάρο Τυφλών, 340 ενημερωτικά φυλλάδια κυκλοφορούν πλέον και σε γραφή Braille, τέσσερα μουσεία —ανάμεσά τους, τα Αρχαιολογικά Μουσεία Θεσσαλονίκης και Δελφών— αποκτούν χώρους αφής και οπτικές διαδρομές, ενώ στο Μουσείο της Ακρόπολης οι επισκέπτες με προβλήματα όρασης μπορούν να ψηλαφήσουν μία πρωτοποριακής τεχνολογίας κάτοψη του Ιερού Βράχου.

Επιπλέον, 80 αρχαιολογικοί χώροι καθαρίζονται ή συντηρούνται, ενώ δεν λείπουν και οι μεγαλύτερης κλίμακας επεμβάσεις, όπως η επανακατασκευή του στεγάστρου στην Αρχαία Αγορά της Κω και η εγκατάσταση μηχανισμού αυτόματης πυρόσβεσης στον αρχαιολογικό χώρο της Σαμοθράκης.

Σημαντική προσθήκη

Μερικές από τις σημαντικότερες προσθήκες που αναμένεται να δούμε μέσα στο 2012 είναι η διάθεση προϊόντων του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων μέσω Διαδικτύου και η δυνατότητα αυτόματης ξενάγησης στα μνημεία με τη χρήση κινητού τηλεφώνου. Προϊόντα για τα πωλητήρια των αρχαιολογικών χώρων θα έχουν την ευκαιρία να σχεδιάζουν και οι κατά τόπους εφορείες αρχαιοτήτων, αντλώντας έμπνευση από τον πολιτιστικό πλούτο κάθε περιοχής. Τέλος, το υπουργείο Πολιτισμού προκηρύσσει διαγωνισμό ιδεών για τη δημιουργία λογότυπου, που θα είναι κοινός σε όλα τα μουσεία και τα μνημεία της χώρας, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία μιας ενιαίας ταυτότητας.

Το πρόγραμμα αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2013, πραγματοποιείται από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ σε συνεργασία με το ΤΑΠ, καθώς και άλλους φορείς, όπως ο ΕΟΤ, η Τοπική Αυτοδιοίκηση και εθελοντικές οργανώσεις, ενώ μέρος του κόστους καλύπτεται από χορηγία του ΟΠΑΠ.