Αναφορά στους ελληνικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς που χάθηκαν κατά τη γερμανική κατοχή έκανε πρόσφατα ο υφυπουργός Πολιτισμού Γ. Νικητιάδης. Η δήλωση – που έγινε στα πλαίσια απάντησης στην Αναφορά που είχε καταθέσει ο βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ κ.Μανόλης Στρατάκης, σχετικά με το ψήφισμα του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Βιάννου (16-17 Σεπτεμβρίου) για τα Ολοκαυτώματα, για τις Γερμανικές αποζημιώσεις και την λεηλασία των αρχαιοτήτων απο τα ναζιστικά στρατεύματα – είναι η εξής:
“Σχετικά με αρχαιότητες, που αφαιρέθηκαν βιαίως και παρανόμως από την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής (1941-1944), σας επισημαίνουμε ότι οι παράνομες ανασκαφές και οι κάθε είδους καταστροφές πολιτιστικών αγαθών, κατά την περίοδο 1941-1944, έχουν καταγραφεί σε ειδικό τόμο, με τον τίτλο “Ζημίαι των αρχαιοτήτων εκ του πολέμου και των στρατών κατοχής”. Ο τόμος εξεδόθη το 1946 από το Υπουργείο Παιδείας, ενώ για τον σκοπό καταγραφής και επιστροφής τους μετέβησαν στην αλλοδαπή (Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, Ιταλία, Αυστρία), μεταπολεμικώς, πολλοί Έλληνες αρχαιολόγοι.
Εξεδόθησαν δύο εγκύκλιοι, το 1984 και 1993, για την καταγραφή των απωλεσθεισών αρχαιοτήτων, ενώ από τις απαντήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπ.Πολιτισμού φαίνεται πως αρκετά αρχαία επεστράφησαν και άλλα όχι, ενώ για ορισμένα δεν κατέστη δυνατή η διερεύνηση της τύχης τους (καθώς σε πολλά απουσιάζει η φωτογραφική τεκμηρίωση).
Ωστόσο, η έρευνα και οι προσπάθειες για την τεκμηρίωση των εν λόγω πολιτιστικών αγαθών συνεχίζονται, με πιο πρόσφατη εξέλιξη (2010) τις ενέργειες για επαναπατρισμό νεολιθικών αρχαιοτήτων από το μουσείο Pfahibaumuseum της Γερμανίας. Οι εν λόγω αρχαιότητες προέρχονται από ανασκαφή νεολιθικού οικιστικού συνόλου στην περιοχή της Θεσσαλίας, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής.”
- Flash News, http://www.flashnews.gr/page.ashx?pid=3&aid=43830&cid=312 (01/11/2011)