Μοιάζουν σε βαθμό παρεξηγήσεως, αλλά είναι ίδια; Οι δύο πήλινες προτομές που πωλούνται στην προσεχή δημοπρασία του οίκου «Κρίστις» στο Λονδίνο είναι ή δεν είναι εκείνες που είχαν εντοπιστεί στα φωτογραφικά αρχεία που κατασχέθηκαν από την έφοδο στη Σχοινούσα; Βέβαιη απάντηση σε αυτό το ερώτημα μπορούν να δώσουν μόνον οι αρχαιολόγοι που κατέχουν γνώσεις και μεθόδους εξακρίβωσης.

Η Διεύθυνση Προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού θα πρέπει να διερευνήσει -αν δεν το έχει ήδη κάνει- κατά πόσον το αντικείμενο με τον αριθμό 69 από τη δημοπρασία που κάνει ο οίκος την ερχόμενη Πέμπτη είναι αυτό που έχει κατασχεθεί από τα αρχεία της Σχοινούσας. Οι φωτογραφίες δείχνουν αξιοσημείωτη ομοιότητα και ο έλεγχος είναι επιβεβλημένος. Διότι ακόμη και οι διαφορές που παρουσιάζουν μπορεί να οφείλονται σε επεμβάσεις που έχουν γίνει κατά τη συγκόλληση και συντήρησή τους.

Σε κάθε περίπτωση, η προέλευση των αρχαίων είναι εξαιρετικά «χαλαρή». Οι «Κρίστις» σημειώνουν πως ανήκαν σε ιδιωτική αμερικανική συλλογή μέχρι το 1999, οπότε και πωλήθηκαν στο Λονδίνο. Τότε πέρασαν σε ιδιωτική συλλογή στη Μεγάλη Βρετανία. Ο κάτοχός τους τα πωλεί τώρα με τιμή εκκίνησης 40-60.000 στερλίνες. Η τιμή είναι, βεβαίως, ενδεικτική και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι υπερπολλαπλάσιο. Γεγονός είναι, όμως, πως δεν υπάρχουν εγγυήσεις -τουλάχιστον δημόσιες- ότι οι συγκεκριμένες αρχαιότητες αποκτήθηκαν πριν από το 1970.

Αποδείξεις

Ο οίκος δημοπρασιών θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει κάτι τέτοιο, αν και εφόσον εγερθούν αντιρρήσεις. Η σύμβαση της UNESCO προβλέπει ότι για να πωληθούν αρχαία είναι απαραίτητη η σαφής και λεπτομερής γνώση της «κινητικότητάς» τους μετά το 1970. Αν εμφανίστηκαν τότε στην αγορά, θα πρέπει να είναι γνωστή επακριβώς η προέλευσή τους. Όλα αυτά, ώστε να αποφεύγονται η λαθρανασκαφή και η παράνομη διακίνηση.

Οι δύο πήλινες γυναικείες προτομές ανάγονται στην αρχαϊκή περίοδο (τέλη 6ου-αρχές 5ου αιώνα π.Χ.), φέρουν πέπλο και σκουλαρίκια. Έχουν κατσαρά μαλλιά, τονισμένα ζυγωματικά, αμυγδαλωτά μάτια και αρχαϊκό χαμόγελο. Επίσης, μερικές λεπτομέρειές τους, όπως οι βλεφαρίδες τους, έχουν τονιστεί με μαύρο. Το ύψος τους είναι 19,6 και 18,3 εκατοστά.

Τι έδειξε άραγε η έρευνα των «Κρίστις» πριν τα βγάλουν στη δημοπρασία; Έκαναν κάποια έρευνα; Σημειώνεται πως στην υπόθεση της Σχοινούσας ήταν ανακατεμένος ο διαβόητος αρχαιοπώλης Ρόμπιν Σάιμς.

Ο οίκος «Μπόναμς» πρόσφατα απέσυρε από δημοπρασία του τρία αρχαία που είχαν περάσει από τα χέρια του Σάιμς. Επίσης, ένας κρατήρας από τη Μινεάπολη, απόκτημα του Σάιμς, επεστράφη στην Ιταλία.