Την κουρτίνα του χρόνου ετοιμάζεται να παραμερίσει σήμερα το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, αναζητώντας στο βυθό του Ηρακλείου τη χαμένη και άγνωστη ιστορία της μινωικής Κρήτης. Οι επιστήμονες του Κέντρου, σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Αμερικάνικο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole και αρχαιολόγους της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων, ξεκινούν μια επιχείρηση προορισμένη να γράψει ιστορία.
Με τη βοήθεια του υπερσύγχρονου εξοπλισμού και όχημα τις αρχαίες πηγές, θα ερευνήσουν ολόκληρο τον κόλπο του Ηρακλείου από το Φόδελε έως τη Χερσόνησο, αναζητώντας τα μινωικά και ιστορικά ναυάγια που βρίσκονται στην περιοχή.
Το εγχείρημα θεωρείται τεράστιας σημασίας, καθώς θα δώσει μια σαφή εικόνα για τα πλοία που βυθίστηκαν στα ανοικτά του Ηρακλείου, με σημείο αναφοράς το αγκυροβόλιο της νήσου Δίας, όπου αναζητούσαν καταφύγιο οι ναυτικοί από την αρχαιότητα, όταν έπεφταν σε κακές καιρικές συνθήκες. Είναι γνωστό και από προηγούμενες έρευνες, ειδικά στο βυθό της νησίδας, ότι υπάρχουν αρκετά ναυάγια από πολλές περιόδους της ιστορίας, ορισμένα από τα οποία έχουν ερευνηθεί σε κάποιο βαθμό και ευρήματά τους ανασυρθεί και εκτεθεί κυρίως στον Κούλε.
Η έρευνα αυτή των Ελλήνων και Αμερικανών επιστημόνων θα προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο για τη χαρτογράφηση των αρχαίων ναυαγίων και την εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων που ενδεχομένως ανοίξουν, ανάλογα φυσικά με τη σπουδαιότητα των ευρημάτων, το δρόμο για μια ενάλια ανασκαφή. Σε ένα τόσο κομβικό για το εμπόριο σε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο σημείο, όπως το Ηράκλειο, η σημασία των ναυαγίων είναι τεράστια, καθώς μπορεί να φωτίσει πολλές άγνωστες πτυχές ή να επιβεβαιώσει τις απόψεις για το είδος των προϊόντων που εξάγονταν ή εισάγονταν, τις περιοχές που είχαν ανοίξει τα πανιά τους οι Κρητικοί, κυρίως στα μινωικά χρόνια, και φυσικά να αποκαλύψει ευρήματα που θα έκαναν κάθε αρχαιολόγο και λάτρη της ιστορίας τρισευτυχισμένο.
Όπως μας εξήγησε ο επικεφαλής της ερευνητικής αποστολής από πλευράς ΕΛΚΕΘΕ, γεωλόγος και διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, κ. Δημήτρης Σακελαρίου, οι έρευνες έχουν μία ακόμη σημαντική παράμετρο, αυτή που αφορά στην αναπαράσταση του γεωλογικού ανάγλυφου της περιοχής στα προϊστορικά, κυρίως, χρόνια.
Με τον τρόπο αυτό θα προκύψουν πολύτιμα στοιχεία που θα αφορούν στις φυσικές διεργασίες που συντελέστηκαν στο διάβα των αιώνων στη βόρεια ακτή της Κρήτης και θα δοθούν απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που αφορούν κυρίως σε σεισμικές δονήσεις… Ενδεχομένως και στην έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, που σε μεγάλο βαθμό «ενοχοποιείται» για την κατάρρευση του Μινωικού Πολιτισμού.