Όταν το κράτος δεν μπορεί, οι πολίτες αναλαμβάνουν δράση. Εδώ και περίπου 1,5 χρόνο ένα σπουδαίο μνημείο για τη Δυτική Μακεδονία, ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Δίλοφο Βοΐου Κοζάνης, καταρρέει και θα καταστραφεί εντελώς αν αφεθεί το έλεος του καιρού και δεν προχωρήσουν οι αναγκαίες επεμβάσεις για την αποκατάστασή του.
Με τον χρόνο να μετράει ήδη αντίστροφα, οι κάτοικοι του χωριού κατάφεραν με έρανο να μαζέψουν περί τις 50.000 ευρώ. Με προεξάρχοντα τον κ. Τηλέμαχο Σαμαρά, έναν από τους 20 μόνιμους και δραστήριους κατοίκους του χωριού, κατάφεραν να συγκεντρώσουν το απαραίτητο κονδύλι ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες.
Ωστόσο, επειδή η εκκλησία είναι χαρακτηρισμένη ως διατηρητέο μνημείο, απαιτείται συγκεκριμένη διαδικασία. «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς άδεια του υπουργείου Πολιτισμού. Το Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης ολοκλήρωσε τη στατική μελέτη, την οποία υποβάλλαμε στο υπουργείο Πολιτισμού και ενεκρίθη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Για να προχωρήσουμε, όμως, στα επιμέρους τμήματα κατασκευής του ναού πρέπει να κάνουμε και άλλες μελέτες», επισημαίνει ο κ. Σαμαράς.
Όπως λέει, ιδίοις δαπάνοις έκαναν τη γεωλογική μελέτη, η οποία κατέδειξε ότι το έδαφος είναι στερεό. «Μόλις υποβληθεί κι αυτή θα ξεκινήσει η αρχιτεκτονική μελέτη για την αποκατάσταση των επιμέρους τμημάτων του ναού (κίονες, τρούλο και ιερό). Όλα αυτά πάντα με έξοδα των κατοίκων του χωριού», τονίζει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο έρανος για τη συγκέντρωση των χρημάτων έγινε το καλοκαίρι, οπότε οι κάτοικοι στο Δίλοφο αυξάνονται και φτάνουν τους 200, με τους ντόπιους που επιστρέφουν από τα αστικά κέντρα για διακοπές. «Μας βοήθησαν βεβαίως και άλλοι, εκτός των κατοίκων του Διλόφου. Για την ώρα, έχουμε μετατρέψει μια αίθουσα του δημοτικού σχολείου σε εκκλησία, καθώς ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ο μοναδικός που έχει το χωριό. Άλλωστε δεν υπάρχουν πια παιδιά και το σχολείο δεν λειτουργεί», αναφέρει ο κ. Σαμαράς.
Στην τρίκλιτη βασιλική λιθόκτιστη εκκλησία, η οποία χτίστηκε το 1844 από τους περίφημους Βοϊώτες μαστόρους, φυλάσσεται συλλογή ιερών κειμηλίων και εικόνων του 16ου-19ου αιώνα.
Σήμερα οι καταστροφές από τις καθιζήσεις είναι εμφανείς στις κολόνες, στον τρούλο και στο ιερό.
Εκτός όμως από τον ναό, οι κάτοικοι ζητούν να διασωθούν και δύο από τα παλιότερα πέτρινα γεφύρια της περιοχής, αυτό της Αγιά Σωτήρας ή Σβόλιανης και εκείνο της Μόρφης ή αλλιώς Τσούκας.