Η σύγχρονη τέχνη εισβάλλει σε έντεκα βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία, νεοκλασικά κτίρια και μουσεία της Θεσσαλονίκης που ανοίγουν για να υποδεχτούν εκθέσεις, διεθνές εργαστήριo νέων καλλιτεχνών, περφόρμανς, συμπόσιο και άλλες δράσεις. Ολα αυτά στο πλαίσιο της 3ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, που υπό το γενικό τίτλο «Παλιές Διασταυρώσεις- Make it new», ξεκινάει τη διαδρομή της στις 18 Σεπτεμβρίου με κύριο διοργανωτή το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης μέσα από την «Κίνηση των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης» (Αρχαιολογικό, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, ΚΜΣΤ, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Τελλόγλειο).
Μία Μπιενάλε που πατάει τόσο στη φιλοδοξία των υπευθύνων της να ενισχύσουν το διεθνές προφίλ μίας διοργάνωσης, η οποία μετράει μόλις τέσσερα χρόνια ζωής και να την εγγράψουν στο διεθνή εικαστικό χάρτη, όσο και στην προσπάθειά τους να υπερβούν τη δύσκολη οικονομική συγκυρία. Το δίπολο αυτό είναι εμφανές στις δηλώσεις στον «ΑτΚ» της προέδρου του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Κατερίνας Κοσκινά, η οποία έχει τη διεύθυνση του όλου εγχειρήματος. «Εχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα σε σχέση με την προηγούμενη Μπιενάλε, έχουμε όμως πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας», λέει η κ. Κοσκινά δύο εβδομάδες πριν από τα εγκαίνια. «Η πρόοδος που έγινε φαίνεται από το γεγονός ότι επιχορηγούμαστε από την ΕΕ μέσω του ΕΣΠΑ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, από τις συνεργασίες μας με άλλες Μπιενάλε, όπως αυτές της Λιόν και της Κωνσταντινούπολης, από τη σύνθεση της επιτροπής που ανέλαβε το κεντρικό πρόγραμμα αλλά και από τις ίδιες τις εκθέσεις, τις οποίες αφήνουμε στην κρίση του κοινού. Παράλληλα με το διεθνές άνοιγμα υπάρχει και μία στροφή στη Θεσσαλονίκη και την ιστορία της, χαρακτηριστικό που τονίζεται και από τη σύμπραξή μας με τα 5 Μουσεία», τονίζει. Η πρόεδρος του ΚΜΣΤ δεν κρύβει, ωστόσο, τις αμέτρητες δυσκολίες που συνάντησε στην προετοιμασία της διοργάνωσης, λόγω των οικονομικών προβλημάτων και ιδίως της γραφειοκρατίας. «Παρόλο που ξέραμε ότι θα ζοριστούμε σε επίπεδο διοικητικό, λόγω της φειδωλής χρηματοδότησης από την Περιφέρεια Μακεδονίας, μέχρι και τις παραμονές των εγκαινίων τα πράγματα φαίνονται εξαιρετικά δύσκολα έως και επικίνδυνα», τονίζει.
Πώς θα όριζε η κ. Κοσκινά το στίγμα της 3ης Μπιενάλε μέσα στο πλαίσιο αυτό; «Ως μία προσπάθεια να επαναπροσδιορίσουμε την ταυτότητά μας στην περιοχή στην οποία ανήκουμε», παρατηρεί, ενώ επισημαίνει ότι «το γενικό κλίμα αβεβαιότητας και ρευστότητας παρά τις τραγικές του συνέπειες κάνει ακόμη πιο αναγκαίο το διάλογο και την έρευνα στο επίπεδο του πολιτισμού».
«Ο γκρεμός και το ρέμα»
Εβδομήντα πέντε καλλιτέχνες και οργανισμοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα παρουσιάσουν δείγματα της δουλειάς τους στο κεντρικό πρόγραμμα της 3ης Μπιενάλε που έχει γενικό τίτλο «Ο Γκρεμός και το Ρέμα». Οι εκθέσεις θα φιλοξενηθούν σε έντεκα χώρους: Αλατζά Ιμαρέτ, Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Γενί Τζαμί, Επταπύργιο, Κάζα Μπιάνκα, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονή Λαζαριστών), Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μπέη Χαμάμ, Τελλόγλειο.
«Στις τρέχουσες συνθήκες της αυξανόμενης αστάθειας που εγκυμονούν υποσχέσεις και κινδύνους, ο τίτλος “Ο Γκρεμός και το Ρέμα”, αποκτά μια ιδιάζουσα δυναμική καθώς συλλαμβάνει την αίσθηση του εύθραυστου και του επικίνδυνου που κυριαρχούν στις ευρύτερες πολιτικές που ασκούνται στο χώρο της Μεσογείου αλλά και στην ψυχολογία του ίδιου του ατόμου», εξηγούν οι επιμελητές του κεντρικού προγράμματος Πάολο Κολόμπο, Μαχίτα Ελ Μπαχά Ουριέτα και Μαρίνα Φωκίδη. «Υπό την επίδραση του υποβόσκοντος κινδύνου και μιας “αμλετικού” τύπου αμφιβολίας, σύγχρονοι καλλιτέχνες παράγουν έργα, τα οποία χαρακτηρίζονται συχνά από μια αμυντική, ειρωνική διάθεση», σημειώνουν.
Το πρόγραμμα αντλεί έμπνευση από την ίδια τη Θεσσαλονίκη ως μία μεταφορά του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα του παρελθόντος της. Καθένας από τους χώρους που θα στεγάσουν τις εκθέσεις του προγράμματος (μνημεία και μουσεία) αποτελεί ένα επεισόδιο από τη συνολική του αφήγηση.
Η θεματική επικέντρωση «Παλιές Διασταυρώσεις- Make it new» αφορά τρεις συνεχείς διοργανώσεις, από το 2011 και μέχρι και το 2015, στην περιοχή της Μεσογείου. Οι εκδηλώσεις της 3ης Μπιενάλε θα συνεχιστούν έως τις 18 Δεκεμβρίου.
- Αγγελιοφόρος, http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=100&artid=109645 (05/09/2011)