Ο James Robertson, ένας από τους πιο διακεκριμένους περιηγητές-φωτογράφους του 19ου αιώνα, δεν θα μπορούσε να μην υποκύψει και αυτός στη μαγεία που ασκούσαν οι ελληνικές αρχαιότητες στους καλλιτέχνες της εποχής.
Φτάνοντας στην Ελλάδα το 1853, ακολουθεί την καθιερωμένη διαδρομή των περιηγητών-ζωγράφων του 19ου αιώνα. Αρχίζει με τα μνημεία της Ακρόπολης και συνεχίζει με τους αρχαιολογικούς χώρους της πόλης, η οποία εικονίζεται είτε σε δεύτερο πλάνο είτε ως περίγυρος των αρχαιοτήτων. Η σειρά ολοκληρώνεται με απόψεις των ναών του Ποσειδώνα στο Σούνιο, της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα και του Απόλλωνα στη Κόρινθο.
Αυτό που διακρίνει τις φωτογραφικές του συνθέσεις είναι η έντονη παρουσία του ανθρώπινου στοιχείου που παραπέμπει στις αντίστοιχες ζωγραφικές απόψεις της εποχής. Οι φύλακες των μνημείων, οι φουστανελλοφόροι και οι δυτικά ντυμένοι επισκέπτες ποζάρουν ανάμεσα στα μνημεία και διασκεδάζουν τη μονοτονία των ερειπίων.
Οι φωτογραφίες του James Robertson με θέμα τις ελληνικές αρχαιότητες συνιστούν ένα εξαιρετικό σύνολο από σπάνια δείγματα της πρώιμης φωτογραφικής τέχνης. Παράλληλα αποτελούν ένα μοναδικό αρχείο οπτικών μαρτυριών για τη δραματική κατάσταση στην οποία περιήλθαν τα μνημεία από τις λεηλασίες και τους βανδαλισμούς κατά την οθωμανική κυριαρχία. Επιπλέον σήμερα, συμβάλλουν στο δύσκολο έργο της προστασίας τους από τις σύγχρονες απειλές, ως πολύτιμο βοήθημα τεκμηρίωσης.
Το Μουσείο Μπενάκη μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε το έργο του φωτογράφου με την έκθεση «James Robertson. Φωτογραφίες Ελληνικών Αρχαιοτήτων, 1853-1854», στην οποία παρουσιάζονται 38 πρωτότυπες φωτογραφικές εκτυπώσεις που περιλαμβάνονται στο portfolio “Photographs by Robertson. Αthens and Grecian Antiquities”, δωρεά της αλησμόνητης φίλης του Μουσείου Μπενάκη Ρένας Ανδρεάδη στα Φωτογραφικά Αρχεία του ιδρύματος.
Ως προς την τεχνολογία της φωτογραφίας, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το ότι ο Robertson είχε υιοθετήσει τη νέα μέθοδο του υγρού κολλοδίου, η οποία ανακαλύφθηκε μόλις το 1851. Οι γυάλινες πλάκες που χρησιμοποιούσε, ίδιου μεγέθους με τις φωτογραφίες, έπρεπε να εκτεθούν στη φωτογραφική μηχανή όσο ακόμη ήταν υγρές. Για τη προετοιμασία τους, λίγο πριν τη λήψη, ήταν υποχρεωμένος να μεταφέρει στο τόπο φωτογράφησης όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό. Το αποτέλεσμα βέβαια, ήταν πολύ ανώτερο ως προς την ευκρίνεια των θεμάτων από τις προϋπάρχουσες εκτυπώσεις με την έως τότε επικρατούσα μέθοδο της καλοτυπίας.
Η έκθεση εγκαινιάζεται τη Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011 στις 20:00, και θα διαρκέσει από τις 29 Ιουνίου έως τις 21 Αυγούστου 2011 (Μουσείο Μπενάκη, Κεντρικό Κτίριο, Κουμπάρη 1, τηλ. 210 3671000). Συνοδεύεται από κατάλογο με τίτλο «Φωτογραφίες του James Robertson «Αθήνα και Ελληνικές Αρχαιότητες», 1853-1854. Από το Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη».