Άρχισαν να μεγαλώνουν όταν η Βόρεια Ευρώπη ήταν ακόμη καλυμμένη με πάγους και ο άνθρωπος είχε μόλις ανακαλύψει τον τροχό. Τα παλαιότερα δένδρα στον κόσμο, οι αρχαιότεροι έμβιοι οργανισμοί, ίσως κρύβουν το μυστικό της αιωνιότητας. Και όπως λένε οι ειδικοί, κινδυνεύουν μόνο από τον άνθρωπο.

Το πεύκο «Μαθουσάλας» είχε ήδη συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής στην Καλιφόρνια όταν οι Αιγύπτιοι έχτισαν τις πρώτες πυραμίδες. Το κυπαρίσσι του Ζωροάστρη αναπτύχθηκε στη Μεσοποταμία πριν από 4.000 χρόνια, όπως και το έλατο του Θλάνγκερνιου στην Ουαλία που άρχισε να ξεπετάγεται από τη ρίζα του την Εποχή του Χαλκού. Αν και παραμένουν όρθια, κάποια από αυτά τα υπεραιωνόβια δένδρα έχουν υποκύψει στη φθορά του χρόνου. Άλλα όμως είναι ακμαία και σφριγηλά όπως τις πρώτες δεκαετίες της ζωής τους. Μπορεί να τα συναντήσει κανείς σε πολλές περιοχές του πλανήτη: τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, την Ιαπωνία και τη Νέα Ζηλανδία.

«Είναι οι αρχαιότεροι έμβιοι οργανισμοί», επισημαίνει στην εφημερίδα «La Repubblica» ο Φραντσέσκο Φερίνι, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας. «Ένα από τα μυστικά τους», επισημαίνει ο ίδιος, «είναι ότι απομονώνουν όποιο μέρος τους προσβάλλεται από παράσιτα κι επομένως διατηρούν ανέπαφο ολόκληρο τον οργανισμό. Πρόκειται για δένδρα που νικούν τον χρόνο δημιουργώντας τους δικούς τους κλώνους, προέρχονται από τον ίδιο “γενάρχη” και κατέχουν το ίδιο γενετικό υλικό». Για παράδειγμα, ο «Ρando» έχει εξελιχθεί σε ολόκληρη αποικία από λεύκες στη Γιούτα. Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, η αρχέγονη αποικία δημιουργήθηκε πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, δηλαδή πριν από την εμφάνιση του Ηomo sapiens.

Η ανάλυση του DΝΑ
Σήμερα, οι νέες τεχνικές επιτρέπουν τον υπολογισμό της ηλικίας των δένδρων όχι μόνο μέσω των δαχτυλιδιών του κορμού αλλά και από την ανάλυση του DΝΑ των ριζών ή από τον χρόνο της καταστροφής των ισοτόπων ορισμένων στοιχείων. «Κάθε δένδρο έχει τη δική του ιστορία και τον δικό του γενετικό κώδικα», δηλώνει ο καθηγητής Φερίνι, ο οποίος προτιμά να χρησιμοποιεί τον όρο «άτομα». Οι εδικοί πιθανολογούν ότι σε αυτά τα υπεραιωνόβια δένδρα μπορεί να κρύβεται το μυστικό της αιωνιότητας, καθώς δεν υφίστανται γενετικές μεταλλάξεις κατά τη διαδικασία της γήρανσης. Ο «Μαθουσάλας», για παράδειγμα, είναι 4.765 ετών και εξακολουθεί να μεγαλώνει με την ίδια ζωντάνια που διαθέτει ένας απόγονός του ηλικίας ενός αιώνα. Η μοναδική απειλή γι΄ αυτά τα δένδρα, προειδοποιούν οι ειδικοί, είναι ο άνθρωπος. Αυτό εξηγεί γιατί την ακριβή τοποθεσία του «Μαθουσάλα» τη γνωρίζουν μόνο οι φύλακες του Εθνικού Δρυμού του Ίνιο στην Καλιφόρνια.

Πηγή: Τα Νέα, Π. Δημητρολόπουλος, 23/3/10