Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης στο Ρέθυμνο γιορτάζει τα 30 χρόνια προαγωγής της τέχνης στο νησί, με χαρά και δυσκολίες αλλά πάντα με όραμα, όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι λειτουργίας του, ενισχύοντας την πολιτιστική ταυτότητα του Ρεθύμνου και της Κρήτης στη βάση του ήθους και του μέτρου, όπως επισημαίνει ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης.
Η Πέμπτη 27 Απριλίου 2023 είναι μία μέρα αφιερωμένη σε αυτή την επέτειο κατά την οποία καλούνται οι πολίτες να συμμετέχουν στους χώρους του Μουσείου το οποίο στεγάζεται στην οδό Μεσολογγίου 32, στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Με την αφορμή αυτή κυκλοφορεί και ο καινούριος κατάλογος της Μόνιμης Συλλογής του Μουσείου ο οποίος περιλαμβάνει περίπου 750 έργα, κόπος και ανταμοιβή, όπως αναφέρει η διοίκηση του μουσείου, όλων αυτών των χρόνων.
Η ανάγκη ενός καινούριου καταλόγου προέκυψε όταν τα έργα της Μόνιμης Συλλογής του Μουσείου αυξήθηκαν δραστικά και ο πρώτος κατάλογος που είχε εκδοθεί το 2000 δεν κάλυπτε πλέον την παρουσίασή τους. Ο κατάλογος ξεκινά με το κείμενο του Δημάρχου Ρεθύμνης, Γιώργη Μαρινάκη, ο οποίος μεταξύ άλλων αναφέρει: «Μέσα από τον καλαίσθητο, επετειακό αυτό κατάλογο, στον οποίο φιλοξενούνται τα 700 πλέον έργα της Μόνιμης Συλλογής του Μουσείου, αντανακλάται η διαχρονική συνομιλία του Ρεθύμνου με τον Πολιτισμό, διερευνώνται τα όρια της ζωντανής του σχέσης με τη σύγχρονη Τέχνη, συγκροτείται η πολιτιστική του ταυτότητα, στη βάση του ήθους και του μέτρου, της πολυεπίπεδης αφαίρεσης και της λιτής, έντιμης σύνθεσης, της αλήθειας που ανιχνεύεται στην πλαστικότητα των έργων και στις προθέσεις των δημιουργών τους και αντανακλάται στην ειλικρινή πρόθεση των Ρεθυμνιωτών να αγκαλιάσουν ό,τι μιλά απευθείας στην ψυχή τους».
Από την πλευρά της η Μαρία Μαραγκού, που εμπνεύστηκε με τη συνδρομή του συζύγου της Χαράλαμπου Μαραγκού τη δημιουργία του Μουσείου και λειτουργεί όλα αυτά τα χρόνια ως Καλλιτεχνική Διευθύντρια, αναφέρει σχετικά με την ιστορία του Μουσείου: «Γεννήθηκα και έκανα τα πρώτα μου βήματα σε ένα σπίτι στην οδό Αγίας Βαρβάρας (τώρα είναι ξενοδοχείο) γεμάτο αγάλματα στην εσωτερική του αυλή. Ήταν τα προπλάσματα του Γιάννη Κανακάκι, του μεγάλου αδελφού της μητέρας μου. Τα φοβόμουν γιατί μου απαγόρευαν να τα αγγίξω (πράγμα που έκανα κρυφά) αλλά και με γοήτευαν. Αυτό το αίθριο όπως και οι γυαλάδες στις αποχρώσεις του γκρίζου της υγρασίας των δρόμων της παλιάς πόλης παραμένουν η ισχυρότερη μνήμη των παιδικών μου χρόνων. Δεμένη αθεράπευτα με την πόλη μου ανέτρεχα στην πολύτιμη ρίζα μου όσο κι αν εργαζόμουν και δρούσα ως πολίτης του κόσμου. Στο ίδιο σπίτι μεγάλωσε ο αγαπημένος μου θείος, ο Λευτέρης Κανακάκις, που έγινε ζωγράφος και μέντοράς μου ως προς τις επιλογές της ζωής μου. Ο θάνατός του το 1985 με συγκλόνισε. Συγκέντρωσα τα έργα του από ολόκληρη την οικογένειά μας, ενώ ήδη κατείχα έναν μεγάλο αριθμό από τη συλλογή του συζύγου μου ο οποίος παρακολουθούσε και αγόραζε συστηματικά έργα Ελλήνων και όχι μόνο, καλλιτεχνών. Αυτά ήταν η προίκα της τότε Δημοτικής Πινακοθήκης “Λ. Κανακάκις” που έμελλε να έχει μία ευλογημένη συνέχεια».
Για το έργο του Λευτέρη Κανακάκι γράφει στο κείμενο του καταλόγου ένας νεότερος συνάδελφός του, με διπλή ιδιότητα, ο Αντώνης Βολανάκης, καλλιτέχνης και πανεπιστημιακός: «…ο Κανακάκις επιβεβαιώνει την ετυμολογία της ζω-γραφικής αλλά το έργο του δεν είναι στενά αυτοβιογραφικό, καθώς διαγράφει και μια παράλληλη συμβιογραφία του τόπου του (της Κρήτης και κατ’ επέκταση της Ελλάδας) και την συνδέει με τις προσωπικές του αναζητήσεις στους μεγάλους Ευρωπαίους ζωγράφους».
Σύμφωνα με το ιστορικό του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, «…μετά από τις εργασίες επέκτασης και πλήρους αναστήλωσής του (2009), αποτελεί έναν σύγχρονο μουσειακό χώρο υψηλών προδιαγραφών, περίπου 1.000 τ.μ. ο οποίος συμπλήρωσε την παλιά Δημοτική Πινακοθήκη “Λ. Κανακάκις” (1992) και το Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας (1995). Διαθέτει μία μόνιμη συλλογή περίπου 700 έργων. Πρόκειται για αντιπροσωπευτικά έργα της δουλειάς του Ρεθύμνιου καλλιτέχνη Λευτέρη Κανακάκι και έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής πραγματικότητας από το 1950 ως σήμερα. Το ΜΣΤ Κρήτης, παρουσιάζει, ανά περιόδους, μέρος από τα έργα της Μόνιμης Συλλογής του ενώ σε κάποιες από τις αίθουσες του κτιρίου ή σε εναλλακτικούς χώρους που χρησιμοποιεί (κτίρια με ιδαίτερο πολιτιστικό ενδιαφέρον) φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις πανελλήνιου και διεθνούς περιεχομένου. Παράλληλα πραγματοποιεί προγράμματα και συνεργασίες με φορείς αντίστοιχους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 1992 ως σήμερα έχουν οργανωθεί περίπου 190 εκθέσεις, μονογραφικές και θεματικές και έχουν εκδοθεί περίπου 90 κατάλογοι. Παράλληλα κατά τη διάρκεια των εκθέσεων λειτουργούν ξεναγήσεις για παιδιά και ενήλικες, ενώ οργανώνει εκπαιδευτικές Δράσεις και Μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά, οικογένειες αλλά και ομάδες ενηλίκων όλων των ηλικιών».