Λένα Κατσανίκα–Στεφάνου, Μουσειογραφικές εικόνες. Σχεδιάζοντας μουσειακές εκθέσεις, εκδ. Ινστιτούτο του Βιβλίου – Καρδαμίτσα, Αθήνα 2022. 464 σελ. ISBN: 978-960-354-538-5.
Το βιβλίο Μουσειογραφικές εικόνες. Σχεδιάζοντας μουσειακές εκθέσεις έρχεται να καλύψει το κενό ανάμεσα στη μουσειακή θεωρία (Μουσειολογία) και στην εκθεσιακή πράξη (Μουσειογραφία), προτείνοντας σε όλους τους ανθρώπους των μουσείων (επιμελητές εκθέσεων, αρχιτέκτονες, συντηρητές, εκπαιδευτικούς και φοιτητές, αλλά και το κοινό που ενδιαφέρεται για τα μουσεία) μεθόδους διαχείρισης, σχεδιασμού και εφαρμογής του εκθεσιακού έργου. Αντλώντας από την πολυετή εμπειρία της στην έρευνα, μελέτη και υλοποίηση μουσειακών εκθέσεων και παραθέτοντας πλήθος εφαρμογών που υποστηρίζονται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό, η συγγραφέας παρουσιάζει μια πρωτότυπη και δυναμική μέθοδο για μια εκθεσιακή οργάνωση-παρουσίαση υψηλών προδιαγραφών.
Η Μουσειογραφία, επιστήμη/τέχνη της δημιουργίας μουσειακών εκθέσεων, αποτελεί μια πολυσύνθετη επικοινωνιακή δράση ως παραστατική εκθεσιακή έκφραση υλικών περιεχομένων, νοημάτων, ιδεών και μηνυμάτων, αλλά παράλληλα και αρχιτεκτονική δημιουργία ως παρουσίαση μουσειακών λειτουργιών, θεμάτων και εκθεμάτων, δομημένη στον χώρο. Έτσι, ο σχεδιασμός μιας μουσειακής έκθεσης στηρίζεται στη θεωρία και μεθοδολογία που πρεσβεύουν τρία επιστημονικά πεδία: η Μουσειολογία –η εφαρμοσμένη επιστήμη που ασχολείται με τη θεωρία και τις «λειτουργίες» του μουσείου–, η Σημειωτική –επιστήμη που ασχολείται με τη σημασία και την επικοινωνία–, και η Αρχιτεκτονική – επιστήμη/τέχνη που δομεί αντικείμενα και νοήματα και τα παρουσιάζει ως «μορφές» μέσα στον χώρο. Η προτεινόμενη μέθοδος Μουσειογραφίας αναπτύσσει διεξοδικά μια συνθετική-θεματική οργάνωση των μουσειακών εκθεμάτων και του συνοδευτικού ερμηνευτικού υλικού τους μέσα σε ένα συγκροτημένο «εκθεσιακό αφήγημα» και τη συνθετική-εικαστική παρουσίασή τους μέσα σε «μουσειογραφικές εικόνες». Οι σημασιοδοτικές και αισθητικά ρυθμισμένες μουσειογραφικές εικόνες λειτουργούν ως υπαινικτικά «εικονικά κείμενα» και αναπαραστατικές «εκφραστικές εικόνες», παρουσιάζοντας θεματικές συνθέσεις με τα μουσειακά αντικείμενα ενταγμένα στο γενικό πολιτισμικό τους πλαίσιο και με την ερμηνεία τους, μέσα στον ειδικά διαμορφωμένο «μουσειογραφικό χώρο». Με αυτόν τον τρόπο οι μουσειογραφικές εικόνες είναι ικανές να αποδίδουν αφηγηματικές και παραστατικές «σκηνές ζωής», με σαφείς αναφορές στον δεδομένο πολιτισμό που παρουσιάζεται σε κάθε Έκθεση, αποδίδοντας τη μουσειακή γνώση μέσα από μια ενδιαφέρουσα βιωματική εμπειρία.
Για τη συγγραφέα
Η Λένα Κατσανίκα– Στεφάνου, αρχιτέκτων μουσειακών εκθέσεων, έχει κάνει εδώ και 35 χρόνια «έργο ζωής» τον σχεδιασμό και την παραγωγή μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων σε μεγάλα κρατικά Μουσεία (Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων), σε θεματικά Μουσεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς – ΠΙΟΠ (Μουσείο για την Ελιά και το Ελληνικό Λάδι στη Σπάρτη, Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στον Πύργο της Τήνου, Μουσείο Περιβάλλοντος λίμνης Στυμφαλίας, Μουσείο Μεταξιού στο Σουφλί), καθώς και σε διάφορα Μουσεία Τέχνης (Εθνική Πινακοθήκη Ε.Π.Μ.Α.Σ., Μουσείο Μπενάκη και Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Τελλόγλειο Μουσείο Θεσσαλονίκης κ.λπ.).