Στο Λονδίνο θα βρίσκεται από την 9η Δεκεμβρίου ο περιώνυμος Διευθυντής του Ανώτατου Συμβουλίου αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, υφυπουργός Zahi Hawass με σκοπό να συζητήσει σχετικά με την επιστροφή στη χώρα του της διάσημης Στήλης της Ροζέτας.

Σμιλευμένη με κείμενο σε δύο γλώσσες – αρχαία αιγυπτιακά και ελληνικά – το οποίο αποδίδεται σε τρεις γραφές – ιερογλυφική, αιγυπτιακή δημοτική και ελληνική – η Στήλη αποτέλεσε τη βάση της αποκάλυψης του νοήματος της αρχαίας αιγυπτιακής γλώσσας σε προγενέστερες της κοπτικής μορφών της αλλά και της αποκρυπτογράφησης των συστημάτων γραφής που χρησιμοποιήθηκαν στη χώρα από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού μέχρι και την Ύστερη Αρχαιότητα. Το αποτέλεσμα ήταν να γίνουν κατανοητά όλα τα αρχαία αιγυπτιακά κείμενα που μας είναι γνωστά από κατάγραφα αρχιτεκτονικά μνημεία, αντικείμενα ταφικής και καθημερινής χρήσης, παπύρους και φθαρτά υλικά και να ερμηνευθεί έτσι με ευκρίνεια η κάθε πτυχή ενός από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς του κόσμου. Ιστορικά γεγονότα, θρησκευτικές και ταφικές πρακτικές, επιστημονική πρόοδος, έθιμα, αντιλήψεις και πτυχές της καθημερινής ζωής των αρχαίων Αιγυπτίων είναι γνωστά χάρη στη μελέτη αυτού του αντικειμένου, που θεωρείται πλέον σύμβολο της αιγυπτιακής ταυτότητας.

Εντοπισμένη από τους Γάλλους του Ναπολέοντα το 1799, η Στήλη που χρονολογείται στην εποχή του Πτολεμαίου Ε΄ του Επιφανούς (210-180 π.Χ.) παραχωρήθηκε στους Άγγλους μετά τη Συνθήκη της Αλεξάνδρειας το 1801, και από το 1802 εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο.

Σύμφωνα όμως με τον Zahi Hawass, οι Βρετανοί δεν προστατεύουν, ούτε προβάλλουν ιδιαίτερα το μνημείο, το οποίο κατά τον ίδιο εκτίθεται “σε ένα σκοτεινό και κακοφωτισμένο δωμάτιο”. Έτσι, ο δρ Hawass σκοπεύει να μιλήσει με αιγυπτιολόγους για να διεκδικήσει για δεύτερη φορά τη Στήλη, την επιστροφή της οποίας διαπραγματεύτηκε για πρώτη φορά το 2003. Τότε η διαμάχη είχε κλείσει με την παραχώρηση από το Βρετανικό Μουσείο ενός αντιγράφου της Στήλης, το οποίο και φυλάσσεται στο Μουσείο του Καΐρου. Σήμερα όμως, παρακινημένος και από τις πρόσφατες επιτυχίες του στη διεκδίκηση αρχαιοτήτων, ο δρ Hawass δεν θα συμβιβαστεί με τίποτε άλλο από την επιστροφή της ίδιας της Στήλης.

“Υπάρχουν αποδείξεις, άμεσες αποδείξεις για το τι ακριβώς έχει κλαπεί. Καθ όλη τη διάρκεια της ιστορίας μας, μας έκλεβαν την κληρονομιά μας. Είναι σημαντικό για τους Αιγυπτίους να τους επιστραφεί”, αναφέρει ο Hawass, ο οποίος διαθέτει ένα ολόκληρο τμήμα που ασχολείται με την αποκάλυψη ενδείξεων κλοπής αιγυπτιακών αρχαιοτήτων. Οι πρόσφατες μάλιστα θετικές εξελίξεις στην απαίτηση για επιστροφή αναγλύφων από το Λούβρο δίνει τροφή στις ενέργειές του διάσημου αρχαιολόγου για διεκδίκηση των σημαντικότερων αιγυπτιακών αρχαιοτήτων που βρίσκονται εκτός Αιγύπτου: της προτομής της Νεφερτίτης από το Μουσείο του Βερολίνου, του Ζωδιακού Κύκλου της Dendera από το Λούβρο και την προτομή του εργάτη των πυραμίδων Ankhaf από του Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης.

Η δραστηριότητα αυτή του Hawass εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα αναβάθμισης της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η αρχαιολογική κληρονομιά της Αιγύπτου, καθώς ο ίδιος θεωρεί ότι η αθρόα μεταφορά αιγυπτιακών αρχαιοτήτων στο εξωτερικό, που ήταν τμήμα της αρχαιολογικής πράξης του παρελθόντος, άφησε την Αίγυπτο με φτωχές ποιοτικά αρχαιολογικές συλλογές. Μέχρι σήμερα, 1.000.000 αιγυπτιακές λίρες έχουν διατεθεί σε προγράμματα ανάπλασης αρχαιολογικών χώρων. Πάνω από όλα όμως στέκεται ο σκοπός του δρα Hawass να καταστήσει το Μουσείο του Καΐρου ως “το καλύτερο του κόσμου”. Η φιλοδοξία μάλιστα αυτή στέκεται ως απάντηση στην έντονη κριτική που δέχεται του Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων για ανεπαρκή φύλαξη των αρχαιολογικών θησαυρών μέσα στη χώρα.

Πηγή: Times Online, 08/12/09

Ζ.Ξ.