Αυτοψία στα έργα πολιτισμού και στις ανασκαφές που διενεργούνται στη Χαλκίδα και την Ερέτρια, πραγματοποίησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, την Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου, συνοδευόμενη από την Έφορο Αρχαιοτήτων Εύβοιας Αγγελική Σίμωσι και κλιμάκιο υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠΠΟΑ.

Αποκατάσταση του ναού της Αγίας Παρασκευής

Η πρώτη στάση του κλιμακίου του ΥΠΠΟΑ ήταν στον ναό της Αγίας Παρασκευής, στη Χαλκίδα. Ο ναός, ο οποίος κηρύχθηκε το 1921 ως «προέχον βυζαντινό μνημείο», είναι το σημαντικότερο σωζόμενο μεσαιωνικό μνημείο της πόλης και ένα από τα σπουδαιότερα της περιόδου της Φραγκοκρατίας, στην Ελλάδα. Οι σημαντικές ζημιές που παρουσιάζει το βυζαντινό  μνημείο του 13ου αιώνα, υπαγορεύουν την άμεση εξασφάλιση και την προστασία του.

Σύμφωνα με τη μελέτη προτείνεται: Συστηματική ανασκαφή στον βόρειο και νότιο περίβολο του ναού –με συντήρηση των τυχόν ευρημάτων–, έλεγχος της θεμελίωσης της τοιχοποιίας και ενίσχυσή της με μικροπασσάλους και νέες αντηρίδες, αποξήλωση όλων των νεότερων δομικών ενισχύσεων, διατήρηση, συντήρηση και ενίσχυση της μοναδικής παλαιάς στέγης του Πρεσβυτερίου, συντήρηση του παλαιού ξύλινου πατώματος και στηθαίου στο γυναικωνίτη, κατασκευή κουφωμάτων, συντήρηση των λίθινων λαξευτών μεσαιωνικών κατασκευών του μαρμάρινου τέμπλου, συντήρηση του ξυλόγλυπτου εξοπλισμού, ανάδειξη ανασκαφικών ευρημάτων και εγκατάσταση νέου συστήματος θέρμανσης/ψύξης.

Το έργο «Αποκατάσταση του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Χαλκίδας» με  προϋπολογισμό 4.700.000 ευρώ και χρηματοδότηση από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, θα υλοποιηθεί από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του ΥΠΠΟΑ, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Ιεράς Μητρόπολης Χαλκίδας.

Σε μικρή απόσταση από τον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής, σώζεται σε κακή κατάσταση διατήρησης το εμβληματικό οθωμανικό αρχοντικό της οδού Παίδων, του οποίου η αναστήλωση και συντήρηση είναι ένα από τα πάγια και καίρια αιτήματα των Χαλκιδέων. Η αρχιτεκτονική και στατική μελέτη για την αποκατάστασή του εγκρίθηκε τον Μάιο του 2020. Στην επί τόπου σύσκεψη με τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού ζήτησε να ολοκληρωθεί άμεσα και η ηλεκτρομηχανολογική μελέτη, προκειμένου να καταστεί δυνατή η αποκατάσταση του κτηρίου στο πλαίσιο της χρηματοδοτικής περιόδου 2021-2027. Η Υπουργός δήλωσε ότι «….αυτό το μνημείο που πέρασε διαδοχικά από διάφορους ενοίκους αποτελεί νεότερο ιστορικό παλίμψηστο, όπως και η οικία Βαΐλου, η οποία αποκαταστάθηκε πλήρως από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η χάραξη ενός πολιτιστικού περιπάτου μέσα στην πόλη με σύνδεση μνημείων που καταγράφουν την ιστορική συνέχεια της Χαλκίδας αποτελεί στόχο μας».

Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας «Αρέθουσα»

Στη συνέχεια, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη επισκέφθηκε το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας, το οποίο στεγάζεται στο εργοστάσιο οινοπνευματοποιίας «Αρέθουσα». Πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιομηχανικό κτήριο των αρχών του 20ού αιώνα, κηρυγμένο μνημείο πολιτισμικής κληρονομιάς που αποτελεί τεκμήριο της σημαντικής βιομηχανικής δραστηριότητας της πόλης.

Η μόνιμη έκθεση έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και προγραμματίζεται η απόδοση του μουσείου στην πόλη εντός του Νοεμβρίου 2020 με την ολοκλήρωση της μόνιμης έκθεσης, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη, στο τέλος του 2020. Σε εξέλιξη βρίσκεται η δημιουργία ψηφιακού υλικού προβολής των εργασιών του έργου και η παραγωγή ενημερωτικών ντοκιμαντέρ.

Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας

Για την εξέλιξη των έργων στο Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας, που πραγματοποιούνται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας με πόρους 1.050.000 ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η Λίνα Μενδώνη ενημερώθηκε επί τόπου από την Έφορο Αρχαιοτήτων κα Σίμωσι και τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες. Έχουν ήδη ολοκληρωθεί εκτενείς αρχαιολογικοί καθαρισμοί, όπως και η ανάταξη και συμπλήρωση των αναλημματικών τοίχων της σκηνής. Επίσης, έχουν κατασκευαστεί μεταλλικά επαναχρησιμοποιούμενα καλούπια για όλους τους τύπους αρχιτεκτονικών μελών του μνημείου. Συνολικά, προγραμματίζεται η συμπλήρωση 580 εδωλίων με τεχνητό λίθο. Όπως είπε η κα Μενδώνη, τις επόμενες ημέρες θα δρομολογηθεί αυτοψία από κλιμάκιο της κεντρικής υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ, με τη συμμετοχή έμπειρων επιστημόνων σε αναστηλωτικά ζητήματα αρχαίων θεάτρων, ώστε να εξεταστούν οι βέλτιστες λύσεις για την πορεία του έργου.

Στην Ερέτρια, η Λ. Μενδώνη επισκέφθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου είδε τα νέα, εξαιρετικού ενδιαφέροντος ευρήματα που απέδωσε η φετινή ανασκαφική περίοδος στην Αμάρυνθο και στο Λευκαντί.

Ακολούθως η Υπουργός επισκέφθηκε την ανασκαφή του ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο και ξεναγήθηκε από τον Tobias Krapf, υπεύθυνο της ανασκαφής εκ μέρους της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής.

Στον Τύμβο στο Λευκαντί ξεναγήθηκε η κα Μενδώνη από την ανασκαφέα και μελετήτρια του χώρου, Ειρήνη Λαιμού, καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Διευθύντρια της αρχαιολογικού προγράμματος που διενεργεί η Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή στην Αθήνα. Το εξαιρετικά σημαντικό εύρημα χρονολογείται στον 10ο αι. π.Χ. και στο εσωτερικό του βρέθηκαν ταφές ηγεμονικού χαρακτήρα –ανδρική, γυναικεία και αλόγων– πλούσια κτερισμένες. Τα ευρήματα κοσμούν το νέο μουσείο στη Χαλκίδα.