«Πυρπολητές» τουρκικής ναυαρχίδας, μπαίνοντας εικονικά στον κόσμο που απεικονίζει στον γνωστό πίνακά του ο Νικηφόρος Λύτρας, θα μπορούν να γίνουν οι επισκέπτες του πρωτοποριακού μουσείου «Επανάστασις 1821», που ετοιμάζει το Εργαστήριο Πολυμέσων και Κοινωνικών Δικτύων (Multimedia Knowledge and Social Media Analytics Laboratory) του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ).

Η επιστημονική ομάδα ανέλαβε το έργο που αφορά την «επικοινωνία και προώθηση της αναβίωσης σταθμών του Αγώνα του 1821 με συστήματα εικονικής πραγματικότητας», αφού υπέβαλε τη σχετική πρόταση, που εγκρίθηκε για χρηματοδότηση με 100.000 ευρώ από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, με ολοκλήρωση τον Δεκέμβριο του 2021.

«Σκοπός του έργου “Επανάστασις 1821” είναι η επικοινωνία σημαντικών γεγονότων της Επανάστασης και η ανάδειξη πτυχών του Αγώνα του Έθνους, όπως έχουν αποτυπωθεί σε αρχειακό υλικό, σε βιβλία και σε καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για το σκοπό αυτό, γίνεται ψηφιακή αναπαράσταση και αναβίωση αντικειμένων και γεγονότων, με έμφαση στις ναυμαχίες» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συντονιστής του έργου, δρ Ιωάννης Κομπατσιάρης.

«Παράλληλα ο χρήστης», συνεχίζει, «θα μπορεί να έχει ενισχυμένες αλληλεπιδράσεις αλλά και διαδράσεις με τα χέρια του, όπως να πιάσει και να διαβάσει επιστολές, να περιεργαστεί ένα σπαθί εποχής ή να… λάβει μέρος στην πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας, που εικονίζεται στο διάσημο έργο του Λύτρα».

Στόχος άλλωστε του Εργαστηρίου είναι να ενισχύσει την εμπειρία των χρηστών και την αποτελεσματικότερη κατανόηση της επίδρασης που είχαν τα γεγονότα του Αγώνα στη διάπλαση, την εξέλιξη του ελληνικού κράτους και την επιρροή τους στον ευρωπαϊκό κόσμο.

«Για το σκοπό αυτό, σχεδιάζεται ένα συγκεντρωτικό ιστορικό και μουσειολογικό αφήγημα για το εικονικό μουσείο “Επανάστασις 1821”, το οποίο με νοηματική ροή και συνάφεια θα εξιστορεί πτυχές της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από τη συγκρότηση συλλογής ψηφιοποιημένου υλικού, το οποίο σχετίζεται με τα γεγονότα και τα πρόσωπα του απελευθερωτικού αγώνα. Ο βασικός άξονας του έργου είναι η αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών δυνατοτήτων που προσφέρει η τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality) και τα παιχνίδια σοβαρού σκοπού (Serious Games), υπό το πρίσμα της μουσειολογίας» εξηγεί ο βοηθός έρευνας Λευτέρης Αναστασοβίτης. «Στη δική μας εκδοχή του 1821», προσθέτει, «δεν καταπιανόμαστε με μία θεματική πτυχή της ιστορίας».

«Επιδιώκουμε να επαναπροσδιορίσουμε όχι το περιεχόμενο, αλλά τον τρόπο προσέγγισης του ιστορικού παρελθόντος, μέσα από τη γεφύρωση της μουσειολογικής αφήγησης με τη σύγχρονη τεχνολογία, στοχεύοντας στη δημιουργία ενός ψηφιακού κόσμου θέασης της ιστορίας που είναι συμμετοχικός και πρωτίστως βιωματικός» εξηγεί από την πλευρά της η μουσειολόγος Γεωργία Γεωργίου που συμμετέχει στην ομάδα του έργου.

Πεποίθηση του κ. Αναστασοβίτη είναι ότι «με τη χρήση της εικονικής πραγματικότητας, δημιουργείται ένας δίαυλος επικοινωνίας του χθες με το σήμερα, καθώς ο χρήστης σε περιβάλλον υψηλής εμβύθινσης μεταφέρεται στον παρελθοντικό χωρο-χρόνο και δύναται νοηματικά να κατανοήσει καλύτερα το παρελθόν και να παράγει τους δικούς του συσχετισμούς με την ιστορία». «Θα έλεγε κανείς ότι βιώνοντας την ιστορία μέσα σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας και παιχνιδιού όχι μόνο βρίσκεται στην αιχμή των σύγχρονων τεχνολογικών απαιτήσεων, αλλά μπορεί να κάνει την ιστορία δική του υπόθεση, κτήμα πιο προσωπικό», τονίζει.

Στην παρούσα αρχική φάση του έργου, γίνεται η συλλογή, η τεκμηρίωση των δεδομένων και ο μουσειολογικός σχεδιασμός του εικονικού μουσείου. Η πρώτη έκδοση του Virtual Museum και η δυνατότητα να δοκιμαστεί από το ευρύ κοινό, αναμένεται τον Σεπτέμβριο του 2020 στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και στην Ευρωπαϊκή Βραδιά Ερευνητή 2020. Το τελικό ψηφιακό προϊόν θα είναι ολοκληρωμένο τον Δεκέμβριο του 2021.

«Στόχος της ερευνητικής μας ομάδας είναι να προκύψουν όσο το δυνατόν περισσότερα σημεία φυσικής εγκατάστασης του εικονικού μουσείου “Επανάστασις 1821”, σε μουσεία, βιβλιοθήκες και χώρους πολιτισμού σε όλη τη χώρα, ενώ θα είναι διαθέσιμο δωρεάν και στο διαδίκτυο» καταλήγει ο συντονιστής του έργου κ. Κομπατσιάρης.