Ξυλόγλυπτη φιαλόσχημη λύρα (κεμεντζές), κατασκευή Ιωάννης Λυπηρίδης, 1900
Κεμεντζές, είναι η γνωστή ποντιακή λύρα, κατ΄ εξοχήν μουσικό λαϊκό όργανο των Ελλήνων του Πόντου. Ανήκει στην κατηγορία των εγχόρδων τοξοτών μουσικών οργάνων, δηλαδή που χειρίζονται με τόξο (κοινώς δοξάρι, ποντιακά: τοξάρ). Το μήκος του κυμαίνεται από 55 μέχρι 60 εκατοστά.
Η φιαλόσχημη λύρα των Ελλήνων του Πόντου, με τρείς χορδές κουρδισμένες σε τέταρτες καθαρές, λέγεται κεμεντζές. Οι μικρές διαστάσεις του καβαλάρη επιτρέπουν στο δοξάρι να παίζει συχνά ταυτοχρόνως σε δύο χορδές, δημιουργώντας την ιδιόρρυθμη πολυφωνία που αποτελεί γνώρισμα της ποντιακής μουσικής παράδοσης.
