Το Πατριαρχικό Ιδρυμα Πατερικών Μελετών, έχει στην κατοχή του δύο αρχεία μοναδικά ανά τον κόσμο, ευγενική παραχώρηση–ευλογία των Ιερών Μονών του Αγίου Όρους στο Ίδρυμα:
– Το αρχείο αντιγράφων σε μικροταινίες (films) από χειρόγραφα των βιβλιοθηκών των Ιερών μονών του Αγίου Ορους και
– Το αρχείο αντιγράφων σε διαφάνειες (slides) από μικρογραφίες των εικονογραφημένων χειρογράφων των Ιερών μονών του Αγίου Όρους.
Αναλυτικά:
1) ΜΙΚΡΟΤΑΙΝΙΕΣ
Το πρώτο αρχείο περιλαμβάνει σήμερα εννέα χιλιάδες (9.100) περίπου μικροταινίες (films) από δεκαεννέα (19) μονές καί τρεις ( 3 ) σκήτες του Αγίου Όρους.
Οι μονές αυτές και οι σκήτες είναι κατά αλφαβητική σειρά οι:
Βατοπεδίου 1400
Γρηγορίου 190
Διονυσίου 660
Δοχειαρίου 266
Εσφιγμένου 150
Ζωγράφου 115
Ιβήρων 935
Καρακάλλου 330
Κουτλουμουσίου 390
Κωνσταμονίτου 73
Μεγίστης Λαύρας 2085
Ξενοφώντος 93
Ξηροποτάμου 314
Παντελεήμονος 700
Παντοκράτορος 152
Αγίου Παύλου 95
Σταυρονικήτα 90
Φιλοθέου 140
Χελανδαρίου 146
Σκήτη Κυριακού Αγίας Άννης 400
Σκήτη Αγίου Δημητρίου 35
Σκήτη Αγίου Παύλου 9
Η φωτογράφηση των χειρογράφων, όλων των ανωτέρω μονών, ξεκίνησε από το έτος 1968 και έγινε από ειδικά κλιμάκια, αποτελούμενα από φωτογράφους και επιστήμονες. Χρησιμοποιήθηκε αρνητικό ασπρόμαυρο φίλμ, 35 mm x 10 m DP. Τα μικροφίλμς φυλάσσονται μέχρι σήμερα σε κουτιά, κυρίως πλαστικά και λιγότερα σε μεταλλικά. Επίσης αντίγραφα υπάρχουν και από χειρόγραφα της:
– Ιεράς Μονής Βλατάδων (93 μικροταινίες),
– Εθνικής Βιβλιοθήκης της Σόφιας ( 22 μικροταινίες )
Το αρχείο των μικροταινιών περιλαμβάνει αντίγραφα, κατά πλειοψηφία σε ελληνική και ένα μικρότερο μέρος σε σλαβονική γλώσσα (κυρίως Ζωγράφου και Χελανδαρίου).
2) ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ (Slides)
Το δεύτερο αρχείο περιλαμβάνει σήμερα τέσσερεις χιλιάδες (4.000) περίπου διαφάνειες (slides) από τις εξής μονές του Αγίου Όρους:
Βατοπεδίου (625)
Γρηγορίου (42)
Διονυσίου (383)
Δοχειαρίου (327)
Εσφιγμένου (107)
Ζωγράφου (26)
Ιβήρων (64)
Καρακάλλου (45)
Κουτλουμουσίου (171)
Μεγίστης Λαύρας (535)
Ξενοφώντος (145)
Ξηροποτάμου (85)
Παντελεήμονος (284)
Παντοκράτορος (184)
Αγ.Παύλου (εδώ πρόκειται για 53 slides όχι από μικρογραφίες χειρογράφων αλλά από εσμαλτωμένο σταυρό)
Σταυρονικήτα (108 slides)
Φιλοθέου (24 slides)
Χελανδαρίου (68 διαφάνειες-slides από μικρογραφίες και 24 διαφάνειες-slides από μικρογραφίες ένθετες σε ξύλινο δίπτυχο).
Από τις διαφάνειες αυτές ένας μικρός αριθμός προέρχεται από σλαβονικά εικονογραφημένα χειρόγραφα (50 περίπου από τις μονές Ζωγράφου και Χελανδαρίου). Η φωτογράφιση και αυτού του αρχείου ξεκίνησε ταυτοχρόνως με αυτή του αρχείου μικροταινιών (έτος 1968) και συνεχίστηκε σταδιακά. Το υλικό είναι έγχρωμες διαφάνειες, διαστάσεων 6 x 6 cm, οι οποίες φυλάσσονται σε πλαστικά κουτιά διπλής όψεως, περιεκτικότητος 100 διαφανειών το κάθε ένα.
Σχετικώς πρόσφατα φωτογραφήθηκαν και χειρόγραφα της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων (παραδόθηκαν στο Π.Ι.Π.Μ. τον Μάρτιο του 2004) και τα τριάντα έξι (36) χειρόγραφα της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγικής Μονής Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας (τον Δεκέμβριο του 2004).
Τον Απρίλιο του 2008 άρχισε και συνεχίζεται η φωτογράφιση των χειρογράφων της Ιεράς Μονής Αγ. Ιγνατίου (Λειμώνος) Λέσβου.
Πηγή: [www.pipm.gr]