Ο παράδεισος και η κόλαση στη γη. Προσωπικές εμπειρίες του Βασιλείου Καισαρείας, του Γρηγορίου Νύσσης και του Ιωάννου Κωνσταντινουπόλεως (σειρά: Διάλογοι με την Αρχαιότητα), Μετάφραση-Σημειώσεις: Πέτρος Παρθένης, Εισαγωγή: Δημήτρης Ι. Κυρτάτας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2024, 128 σελ. ISBN: 978–618–230–084–8
Οι εικόνες του παραδείσου και της κόλασης, όπως είναι γνωστές από την αρχαιότητα, εμπνέονται από επίγειες εμπειρίες: από τη διαβίωση χωρίς μόχθο και χωρίς έγνοιες ανθρώπων με μεγάλο πλούτο στα αγροκτήματά τους και από τις σκληρές σωματικές ποινές που επέβαλλαν οι άρχοντες και τα δικαστήρια. Η θεία δίκη αναμενόταν να αξιοποιήσει τα ίδια όργανα βασανισμού με την ανθρώπινη, αλλά με πιο ευφάνταστο και επίμονο τρόπο.
Στον τόμο αυτό έχουν συγκεντρωθεί ιδιωτικές επιστολές του Βασιλείου Καισαρείας, του αδελφού του Γρηγορίου Νύσσης και του Ιωάννου Κωνσταντινουπόλεως που εικονογραφούν με θαυμάσιο τρόπο τη διασταύρωση των μεγάλων δογματικών ιδεών γύρω από τις μεταθανάτιες απολαβές και τιμωρίες με καθημερινά, προσωπικά βιώματα. Γίνεται έτσι φανερός ο τρόπος με τον οποίο διαδοχικές και συστηματικές επεξεργασίες μετασχημάτισαν τη βιβλική παράδοση και την ελληνική παιδεία ώστε να συγκροτηθούν και να οργανωθούν οι νέες χριστιανικές αντιλήψεις. Επιπλέον φωτίζονται παραγνωρισμένες πλευρές της ζωής των μεγάλων αυτών ανδρών σε μια εποχή εξαιρετικά ρευστή και επισφαλή.
Λίγα λόγια για τη σειρά
Τα βιβλία της σειράς καλούν σε έναν νέο διάλογο με την αρχαιότητα. Τα κείμενα κάθε τόμου, που προσφέρονται σε νεοελληνική απόδοση, φωτίζουν όψεις της καθημερινής ζωής, των θεσμών ή των ιδεών που εξακολουθούν να διατηρούν την επικαιρότητά τους. Επιπλέον, επιλέγονται με στόχο να αναδειχθεί τόσο ο πλούτος όσο και η ποικιλία των συμπεριφορών και των νοοτροπιών του αρχαίου κόσμου. Εμφανίζουν τους αρχαίους Έλληνες διαφορετικών εποχών και διαφορετικών πεποιθήσεων να διαλέγονται και να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους ή με αλλοεθνείς· και τους εθνικούς να διαλέγονται ή να αντιπαρατίθενται με Ιουδαίους ή χριστιανούς. Η αρχαιότητα προβάλλει έτσι από τη μια πλευρά επίκαιρη και από την άλλη σύνθετη, πολύμορφη και αντιφατική.
Διεύθυνση σειράς: Δημήτρης I. Κυρτάτας
Εικόνα εξωφύλλου: Επεξεργασία ρωμαϊκής νωπογραφίας, λεπτομέρεια παράστασης κήπου, Έπαυλη της Λιβίας (ad Gallinas Albas), περιοχή Πρίμα Πόρτα, έξω από τη Ρώμη, 1ος αι. μ.Χ. (Gleb Simonov, WikiMedia Commons).
