Ένας «θησαυρός» με άρωμα Ελλάδας που αποκαλύφθηκε πριν από λίγα χρόνια στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον επιστρέφει στις ΗΠΑ, με άλλη μορφή. Πρόκειται για την έκθεση ιστορικής φωτογραφίας «Άγιον Όρος και Μετέωρα – 1929. Ο κρυμμένος θησαυρός του Princeton», που διοργανώνει η Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το τμήμα Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton των ΗΠΑ και με τον Οργανισμό Mount Athos Foundation of America καθώς και με την υποστήριξη του Μαλιώτειου Πολιτιστικού Κέντρου, όπου και θα παρουσιαστεί από την ερχόμενη Παρασκευή.

Μέρος του υλικού της έκθεσης βρέθηκε στα τέλη του 2017 κατά τη διάρκεια της μετακόμισης των παλαιών βιβλιοθηκών του τμήματος Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου, σε ένα κρυμμένο βαρέλι. Εκεί, υπήρχαν εννέα κάνιστρα φιλμ, που περιείχαν την καταγραφή ενός ταξιδιού στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα από ομάδα περιηγητών-ταξιδιωτών. Η συνέχεια της έρευνας συνέδεσε το υλικό των φιλμ με 254 φωτογραφικές εκτυπώσεις και 81 γυάλινες πλάκες (οι 16 επιχρωματισμένες), που υπήρχαν ήδη αταύτιστες στη συλλογή Οπτικών Μέσων του Πανεπιστημίου του Princeton, οι οποίες φέρνουν στο φως ένα σπάνιο υλικό και σημαντικές πληροφορίες σε επίπεδο ιστορικό, κοινωνικό, λαογραφικό, αλλά και αρχιτεκτονικής καταγραφής, καθώς διευρύνουν τις πρωτότυπες πηγές και προσθέτουν πολύτιμα στοιχεία στην ιστορική έρευνα δύο κορυφαίων μοναστικών κέντρων του ορθόδοξου κόσμου, του Αγίου Όρους και των Μετεώρων.

«Η συνεργασία της Αγιορειτικής Εστίας με ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου για την έρευνα και αξιοποίηση ενός σημαντικού αρχείου της συλλογής τους αποδεικνύει τις υψηλές δυνατότητες του φορέα και επισφραγίζει τη δυναμική που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια», δήλωσε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του ΔΣ της Αγιορειτικής Εστίας Στέλιος Αγγελούδης, με αφορμή τη μεταφορά της έκθεσης, που πρωτοπαρουσιάστηκε στον εκθεσιακό χώρο της Αγιορειτικής Εστίας το 2023 και την ίδια χρονιά ταξίδεψε στην Καλαμπάκα. Μάλιστα, στις αρχές του 2024, έπειτα από αίτημα πολλών σχολείων να την επισκεφθούν, επανεκτέθηκε στην Αγιορειτική Εστία.

«Η έκθεση αυτή αποτελεί μόνο ένα μέρος της συνεργασίας που έχουμε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με τον Οργανισμό Mount Athos Foundation of America, ενώ ήδη έχουν σχεδιαστεί και άλλες σπουδαίες δράσεις για την παρουσία της Αγιορειτικής Εστίας στην Αμερική, μέσα στις οποίες είναι η παραγωγή εκδόσεων και εκθέσεων καθώς και η οργάνωση συνεδρίων. Είμαστε πολύ χαρούμενοι λοιπόν, που μέσα από τις σημαντικές αυτές δράσεις της Αγιορειτικής Εστίας, αναδεικνύεται η πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά του Αγίου Όρους έξω από τα σύνορα της χώρας μας», πρόσθεσε ο κ. Αγγελούδης.

Το ταξίδι στην Ελλάδα από τους περιηγητές-ταξιδιώτες που συνέλεξαν όλο αυτό το υλικό πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 1929. Η ομάδα αποτελούνταν από τον Ρώσο εμιγκρέ, ζωγράφο, εξερευνητή –με ιδιαίτερα επικοινωνιακά χαρίσματα– Vladimir «Vovo» Perfilieff, τον φωτογράφο, ταλαντούχο κινηματογραφιστή και μετέπειτα βραβευμένο με Όσκαρ Floyd Crosby, και τον αρχιτέκτονα και απόφοιτο του Πανεπιστημίου του Princeton Gordon McCormick. Τους τρεις περιηγητές συνόδευε o νεαρός Αναστάσιος Χατζημήτσος, διερμηνέας από τη Θεσσαλονίκη. Κύριος προορισμός της αποστολής τους ήταν το Άγιον Όρος, ενώ σκοπός του ταξιδιού τους ήταν η φωτογραφική και κινηματογραφική κάλυψη ενός τόπου μοναδικού, μυστηριώδους και αναλλοίωτου στον χρόνο.

Τα μέλη της αποστολής εντυπωσιάστηκαν από το υπέροχο φυσικό τοπίο, από την αρχιτεκτονική των μονών, από τον καθημερινό βίο των μοναχών, από τη συνάντησή τους με τον σπηλαιώτη αναχωρητή μοναχό Ηλία και τις ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσής του, καθώς επίσης και από την καθολική απουσία των γυναικών στην Αθωνική Χερσόνησο, γεγονός που τους οδηγεί να δώσουν στο πρόγραμμά τους τον τίτλο «No Woman’s Land».

Η έκθεση «Άγιον Όρος και Μετέωρα – 1929. Ο κρυμμένος θησαυρός του Princeton» θα παρουσιαστεί στο Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο, στη Βοστώνη της Αμερικής, από τις 27 Σεπτεμβρίου 2024 έως τις 31 Ιανουαρίου 2025.