Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων συμμετέχει στην πανελλαδική δράση του Υπουργείου Πολιτισμού «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές 2024» με σειρά δράσεων:
Κάστρο Ιωαννίνων
Την Πέμπτη 23 Μαΐου 2024 θα πραγματοποιηθεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Μαθαίνουμε, αγαπάμε, προστατεύουμε. Φυσικό περιβάλλον και μνημεία του Κάστρου Ιωάννινων», για μαθητές Γ’ Δημοτικού.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το 5ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων – Καπλάνειο. Περιλαμβάνει εκπαιδευτική περιήγηση στο Κάστρο Ιωαννίνων (τείχος, ακροπόλεις και μνημεία) με ειδικότερη αναφορά στον διαχρονικό ρόλο της λίμνης σε σχέση με το Κάστρο και τον οικισμό του, στο θέμα της αλλαγής του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος, καθώς και στην ευαισθητοποίηση σε θέματα διατήρησης και προστασίας των μνημείων. Η δράση ολοκληρώνεται με δεντροφύτευση στο Ιτς Καλέ και συμβολική υιοθεσία του νέου δέντρου από τους μαθητές. Στόχος είναι οι μαθητές να γνωρίσουν καλύτερα τα μνημεία του Κάστρου αλλά και τις ιδιαιτερότητες του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης των Ιωαννίνων. Παράλληλα η ενεργή συμμετοχή των μαθητών με την πράξη της δεντροφύτευσης θα συμβάλει στην ανάπτυξη «δεσμών» των μικρών μαθητών με την τοπική πολιτιστική κληρονομιά και το φυσικό περιβάλλον.
Υπεύθυνοι δράσης: Μάτα Κορτζή (αρχαιολόγος), Σοφία Κίγκα (αρχαιολόγος-μουσειολόγος).
Λόφος Καστρίτσας
Την Παρασκευή 24 Μαΐου 2024, και ώρα 10.00, θα πραγματοποιηθούν περίπατος και θεματική ξενάγηση για ενήλικες, με τίτλο «22000 π.Χ. – 1913. Τα χνάρια του χρόνου στον αρχαιολογικό χώρο του λόφου της Καστρίτσας» στον αρχαιολογικό χώρο Καστρίτσας.
Ο λόφος της Καστρίτσας, στα νότια της λίμνης Παμβώτιδας, αποτελεί ένα παλίμψηστο χρήσεων από την Παλαιολιθική εποχή μέχρι σήμερα. Στη δυτική πλευρά του εντοπίζεται σπήλαιο το οποίο αποτελούσε ορμητήριο και θερινό καταυλισμό των παλαιολιθικών κυνηγών μεταξύ 24000-11000 π.Χ. Ευρήματα από τους πρόποδες του λόφου, κοντά στη λίμνη και στο σπήλαιο, μαρτυρούν την ανάπτυξη γεωργικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων, κατά την Πρώιμη-Μέση Νεολιθική Εποχή (5500-3200 π.Χ). Λείψανα ατείχιστου οικισμού και κιβωτιόσχημων τάφων μαρτυρούν την κατοίκηση των παραλιμνίων εκτάσεων και κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, ενώ από τον 3ο αι. π.Χ. η κατοίκηση μεταφέρεται στην κορυφή του λόφου με την ανέγερση οχυρωματικού περιβόλου. Σταδιακά, νέα κτίρια αναγείρονται στο εσωτερικό της ακρόπολης, η οποία για τρεις αιώνες παίζει σημαίνοντα ρόλο στο δίκτυο των Μολοσσικών ακροπόλεων. Το 167 π.Χ. οι λεγεώνες του Αιμιλίου Παύλου πολιορκούν στενά την ακρόπολη και, παρά τη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων της, η πόλη παραδίδεται στους Ρωμαίους κατακτητές. Μετά την καταστροφή τα τείχη επισκευάζονται, τα κτίρια χρησιμοποιούνται ξανά και ο οχυρωμένος οικισμός της Καστρίτσας συνεχίζει να επιβιώνει και να αναπτύσσεται μέχρι την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο, οπότε και ο οικισμός φαίνεται πως εγκαταλείπεται. Τον 11ο-12ο αι., σε πλάτωμα εντός του αρχαίου οχυρωματικού περιβόλου ιδρύεται η Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι και σήμερα. Κατά τον Α’ Βαλκανικό πόλεμο (1912-1913) ο λόφος της Καστρίτσας εντάσσεται στον τουρκικό τομέα άμυνας της πόλης των Ιωαννίνων και οχυρώνεται με την κατασκευή πολυβολείων, τσιμεντένιων χαρακωμάτων και εγκαταστάσεων στρατωνισμού.
Υπεύθυνοι δράσης: Βιβή Γιούνη, Καππά Χαρά, Υπατία Φάκλαρη (αρχαιολόγοι).
Τηλ. επικοινωνίας: 26510 01074 και 26510 01060-61
Ακρόπολη Μεγάλου Γαρδικίου
Την Παρασκευή 24 Μαΐου 2024, και ώρα 10.00, θα πραγματοποιηθούν περίπατος και θεματική ξενάγηση για ενήλικες, με τίτλο «Υπήρξαν χρόνοι, πάει καιρός, σαν μυθικοί» στον αρχαιολογικό χώρο ακρόπολης Μεγάλου Γαρδικίου.
Ο λόφος «Καστρί» Μεγάλου Γαρδικίου ελέγχει το βόρειο τμήμα του λεκανοπεδίου και τις προσβάσεις από και προς αυτό και διαθέτει διαδοχικές οχυρές εγκαταστάσεις, που χρονολογούνται από την Ελληνιστική περίοδο έως και τις απαρχές του 20ού αιώνα. Οι αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν στην κορυφή του λόφου οργανωμένο οικισμό-πόλη τουλάχιστον από τις αρχές του 3ου αι. π.Χ. Οι παλαιότεροι μελετητές, όπως ο καθηγητής Σωτήρης Δάκαρης, θεώρησαν ότι η μολοσσική αυτή πόλη ήταν η Πασσαρώνα, η πρωτεύουσα των Μολοσσών. Η πόλη ήταν σε ακμή κατά τον 3ο και μέχρι τα μέσα του 2ου αι. π.Χ., οπότε καταλήφθηκε (167 π.Χ.) από τους Ρωμαίους.
Υπεύθυνη δράσης: Θάλεια Κύρκου (αρχαιολόγος).
Τηλ. επικοινωνίας: 26510 01073
Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων
Την Κυριακή 26 Μαΐου 2024, και ώρα 11.00 στον χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων, και ειδικότερα στην «Αίθουσα 1: Προϊστορική Ήπειρος – Τομέας Παλαιολιθικής Εποχής», θα πραγματοποιηθεί θεματική περιήγηση για ενήλικες, με τίτλο «Παλαιολιθικές κοινωνίες και κλιματικές αλλαγές: τα ορεινά τοπία του Ζαγορίου την τελευταία εποχή των παγετώνων».
Tο Ζαγόρι και η οροσειρά της Τύμφης συνιστούν ξεχωριστό παράδειγμα της Μεσογείου για τους τρόπους με τους οποίους οι προϊστορικές κοινωνίες των μετακινούμενων από τόπο σε τόπο κυνηγών και τροφοσυλλεκτών αντιμετώπισαν μια περιοχή εξαιρετικά ευαίσθητη και ευάλωτη στις επιπτώσεις των κλιματικών διακυμάνσεων μεταξύ ψυχρών και θερμών περιόδων, μεγάλης ή μικρής κλίμακας. Η θεματική περιήγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων («Αίθουσα 1 – Προϊστορική Ήπειρος – Τομέας Παλαιολιθικής Εποχής») αποσκοπεί να αναδείξει τις πολύπλευρες και υψηλής ανάλυσης αρχαιολογικές και παλαιοπεριβαλλοντικές έρευνες, οι οποίες έχουν καταδείξει συγκεκριμένες στρατηγικές και πρακτικές αξιοποίησης που οι παλαιολιθικές κοινότητες ανέπτυξαν στο τραχύ αυτό μικροτοπίο, με τις μεγάλες υψομετρικές διαφορές και το κερματισμένο ανάγλυφο. Πρόκειται για ένα πρώιμο και περίπλοκο πολιτισμικό τοπίο διαχείρισης και προσαρμογής σε αβέβαιες συνθήκες.
Υπεύθυνοι δράσης: Ελένη Κοτζαμποπούλου (δρ αρχαιολόγος, ΕΦΑ Ιωαννίνων), Χρήστος Στεργίου (δρ γεωλόγος, μεταδιδακτορικός ερευνητής ΑΠΘ) και Στυλιανή Ζήση (φοιτήτρια, Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων).
Τηλ. επικοινωνίας: 26510 01075
Οι δηλώσεις συμμετοχής στις παραπάνω δράσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων πρέπει να γίνουν έως την Πέμπτη 23 Μαΐου 2024. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ικανοποιητική συμμετοχή η εκδήλωση δεν θα πραγματοποιηθεί.
Είσοδος ελεύθερη.
