Θεόδωρος Παλιούγκας, Συμβολές στην Τοπογραφία και Αρχαιολογία της Πελασγίδος Λάρισας. Ι. Ο οικισμός των προϊστορικών και πρώιμων ιστορικών χρόνων, Ακαδημία Αθηνών / Κέντρον Ερεύνης της Αρχαιότητος (Σειρά Μονογραφιών, 9), Αθήνα 2023, 316 σελ. ISBN: 978-960-404-414-6
Η μελέτη αποτελεί μία συμβολή στην τοπογραφία και αρχαιολογία της Λάρισας της αρχαίας Πελασγιώτιδος. Με αφετηρία τους νεολιθικούς χρόνους, στους οποίους ανάγονται τα πρωιμότερα, έως σήμερα, λείψανα ανθρώπινης δραστηριότητας στο κέντρο της σημερινής πόλης και μέσω των υποπεριόδων της Χαλκοκρατίας, η έρευνα εκτείνεται έως την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, το τέλος της οποίας σηματοδοτεί η άφιξη και εδραίωση των Θεσσαλών στη ΒΑ Θεσσαλία και η συγκρότηση στη θέση ενός οικισμού που θα αποτελέσει τον πρόδρομο της Λάρισας των ιστορικών χρόνων.
Αντικείμενό της αποτελούν τα κάθε είδους κατάλοιπα που έχουν αποκαλυφθεί στη Λάρισα είτε με σωστικές ανασκαφές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είτε τυχαία κατά τη διάρκεια εκσκαφών και χρονολογούνται στους προϊστορικούς και πρώιμους ιστορικούς χρόνους.
Ο κύριος σκοπός της μελέτης, μέσα από την εξέταση και αξιολόγηση των αρχαιολογικών δεδομένων, είναι διττός: α) η διερεύνηση και κατανόηση της εξέλιξης της κατοίκησης στη θέση της πόλης, της οργάνωσης και της χρήσης του χώρου κατά τη διάρκεια των εξεταζόμενων περιόδων, και β) η σκιαγράφηση και ανασύνθεση πτυχών του υλικού πολιτισμού −με έμφαση στην κεραμική παραγωγή− των τοπικών κοινοτήτων, σε αντιπαραβολή με τα δεδομένα από τη λοιπή Θεσσαλία και, ευρύτερα, τον χώρο της βόρειας και κεντρικής Ελλάδας.
Στο βιβλίο δημοσιεύεται ένα μέρος της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα, η οποία εκπονήθηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (2018).
Η έκδοση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του καθηγητή Γιάννη Α. Πίκουλα (1956-2022).
