Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη επικεφαλής υπηρεσιακού κλιμακίου του ΥΠΠΟ πραγματοποίησε αυτοψία στα υπό εξέλιξη έργα σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της Κω, που επλήγησαν από τον σεισμό του 2017.

«Η σημερινή αυτοψία», δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, «έχει στόχο να εξετάσουμε την πορεία των έργων στα σεισμόπληκτα μνημεία και να επιταχύνουμε τις διαδικασίες. Από το 2017, που το νησί βίωσε τις συνέπειες ενός ισχυρού σεισμού, μέχρι το 2019, δεν υπήρξε καμία προετοιμασία για την αποκατάσταση των “πληγωμένων” μνημείων. Από το 2019 έως σήμερα, ωριμάσαμε τις μελέτες, δημοπρατήθηκαν τα έργα, υπεγράφησαν οι συμβάσεις και τα έργα σε όλα τα μνημεία, όπως είχαμε δεσμευθεί ήδη από το 2020, έχουν ξεκινήσει και εξελίσσονται. Τα απαιτούμενα κονδύλια, περίπου 8.000.000 ευρώ, έχουν εξασφαλιστεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιπλέον, σήμερα δώσαμε εντολή στην αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης να επικαιροποιήσει, έως την άνοιξη του 2024, τις υπάρχουσες μελέτες αποκατάστασης του τεμένους Γαζή Χασάν –σε άμεση γειτνίαση με το Κάστρο της Νεραντζιάς, κοντά στο λιμάνι, σε χώρο απόλυτα επισκέψιμο από τους πολίτες από τους επισκέπτες της Κω– ώστε να μπορέσει το έργο της αποκατάστασής του να ενταχθεί στη χρηματοδοτική περίοδο 2021-2027».

Η αυτοψία της Υπουργού Πολιτισμού, στα υπό εξέλιξη έργα, ξεκίνησε από το ιπποτικό Κάστρο της Νεραντζιάς, ένα από τα πιο εμβληματικά μνημεία, που βρίσκεται στο λιμάνι της Κω, το οποίο αποτελεί το πιο σημαντικό σκέλος της οχύρωσης που κατασκεύασαν οι Ιωαννίτες Ιππότες. Αν και η αρχική πρόβλεψη ολοκλήρωσης του έργου είναι το τέλος του 2025, κατά τη διάρκεια της αυτοψίας η Λίνα Μενδώνη ζήτησε την επίσπευση των εργασιών θέτοντας ως στόχο την άνοιξη του 2025, δηλαδή πριν από την έναρξη της τουριστικής περιόδου για το νησί. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συνεργασία με το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Κω, ώστε να διαμορφωθεί κεκλιμένη ράμπα, η οποία θα διευκολύνει την πρόσβαση των αναγκαίων μηχανημάτων, απαραίτητων για την εκτέλεση των αναστηλωτικών εργασιών. Το έργο αποκατάστασης του Κάστρου της Νερατζιάς έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με προϋπολογισμό 2.437.000 ευρώ. Η Ιταλική Στοά, στο βορειοανατολικό τμήμα του Κάστρου της Νεραντζιάς, θα μετατραπεί σε Γλυπτοθήκη. Η Υπουργός έδωσε οδηγίες για την εξωστρεφή διαχείριση του μνημείου ζητώντας να καταστεί επισκέψιμος και ο χώρος αποθήκευσης των ευρημάτων, εκτός από τον χώρο της έκθεσης, όπου έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες αναστήλωσης. Το έργο της Ιταλικής Στοάς, συνολικού προϋπολογισμού 534.000 ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2024.

Κατά την αυτοψία στις εργασίες αποκατάστασης των σεισμόπληκτων μεσαιωνικών οχυρώσεων της Κω, στον Νοτιοανατολικό Προμαχώνα, διαπιστώθηκε ότι προχωρούν σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Το έργο, με προϋπολογισμό 1.335.600 ευρώ, αναμένεται να παραδοθεί στο τέλος του 2025.

Η αποκατάσταση της Πύλης του Φόρου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Η πρόοδος των στερεωτικών εργασιών του μνημείου, συνολικού ύψους 302.000 ευρώ, εξελίσσεται ομαλά, ενώ ο χρόνος παράδοσης του έργου προσδιορίζεται στις αρχές του 2025.

Όσον αφορά στο Τέμενος Ντεφτερντάρ, οι εργασίες παρουσιάζουν κάποια καθυστέρηση, καθώς η απομάκρυνση του εξοπλισμού των καταστημάτων στο ισόγειο καθυστέρησε, ενώ με την αφαίρεσή του διαπιστώθηκαν φθορές που ήταν ορατές στους μελετητές. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 980.035,11 ευρώ και αναμένεται να παραδοθεί στο τέλος του 2025.

Στο μεγάλο Παλαιοχριστιανικό Βαπτιστήριο του Αγίου Ιωάννη – Επτά Βήματα, οι εργασίες συντήρησης προχωρούν κανονικά, ενώ πλέον έχει εγκατασταθεί και ο ανάδοχος για τις αναστηλωτικές εργασίες και τη σεισμική θωράκιση του μνημείου με συνολικό προϋπολογισμό 2.000.000 ευρώ. Το έργο αναμένεται να παραδοθεί το καλοκαίρι του 2025.

Η αυτοψία της Υπουργού Πολιτισμού στα έργα της Κω ολοκληρώθηκε στο Τέμενος Γαζή Χασάν, στο Πλατάνι. Στο μνημείο, που οικοδομήθηκε το 1784, έχουν αντιμετωπιστεί όλα τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν μετά τον σεισμό του 2017 και η παράδοσή του ως χώρου λατρείας αναμένεται εντός του 2023. Η αποκατάσταση του τεμένους χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και υλοποιείται μέσω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Οργανισμού Διαχείρισης Κτημάτων ΒΑΚΟΥΦ ΚΩ.

Η Υπουργός συναντήθηκε με τον δήμαρχο της Κω Θεοδόση Νικηταρά, με τον οποίο συζήτησαν εκκρεμή ζητήματα, μεταξύ των οποίων την Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης της Κω. Η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στη συνεργασία του ΥΠΠΟ με τη δημοτική αρχή της Κω: «Με τον δήμαρχο έχουμε συνεργαστεί θετικά στο παρελθόν και ευελπιστώ ότι η συνεργασία μας θα εξελιχθεί απολύτως θετικά και αυτή την τετραετία. Ο δήμαρχος μού έθεσε υπόψη κάποια ζητήματα, σχετικά με τα έργα που εκτελεί η ΔΕΥΑ Κω. Ζήτησα να υπάρξει μια συγκεκριμένη διαδικασία συνεργασίας, ώστε να δοθεί η απαραίτητη ώθηση, όπου είναι δυνατόν, για να μην υπάρξουν απρόβλεπτα. Είναι προφανές ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, πρέπει να δώσουν απόλυτη προτεραιότητα σε έργα ύδρευσης, αντιπλημμυρικά και έργα πυροπροστασίας, δεδομένων των ακραίων καιρικών φαινομένων, που πλέον αντιμετωπίζουμε».

Το κλιμάκιο του ΥΠΠΟ υπό τη Λίνα Μενδώνη αποτελούσαν οι Διευθυντές Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Έλενα Κουντούρη, Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Τζούλια Παπαγεωργίου, Αναστηλώσεων Αρχαίων και Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Θεμιστοκλής Βλαχούλης, ο προϊστάμενος της ΕΔΕΠΟΛ Γιάννης Μυλωνάς, η Έφορος Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου Μάνια Μιχαηλίδου, η Προϊσταμένη της ΥΝΜΤΕ Δωδεκάνησου Κατερίνα Μανούσου–Ντέλλα, και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟ.