Jean-Paul Demoule / Dominique Garcia / Alain Schnapp, Μια ιστορία των πολιτισμών. Πώς η αρχαιολογία ανατρέπει τις γνώσεις μας, μτφρ.: Γιώργος Καράμπελας, επιμ.: Νένα Γαλανίδου / Νίκος Ευστρατίου, Ινστιτούτο του Βιβλίου – Καρδαμίτσα, Αθήνα 2023, 760 σελ. ISBN: 978-960-354-575-0
Από τη δεκαετία του 1980, μια σιωπηλή επανάσταση έχει ανατρέψει τις γνώσεις μας για την ιστορία της ανθρωπότητας: η επανάσταση που έφεραν οι εκπληκτικές τεχνικές και μεθοδολογικές πρόοδοι της αρχαιολογίας, ιδίως χάρη στην ανάπτυξη της προληπτικής αρχαιολογίας. Πολλές αντιλήψεις του χτες εκλεπτύνθηκαν, ολόκληρα κομμάτια αυτής της ιστορίας που αγνοούνταν μέχρι πρότινος ήρθαν στο φως. Παρότι όμως η επανάσταση αυτή οδήγησε σε άνθηση των επιστημονικών δημοσιεύσεων, έλειπε μια συνολική θεώρηση, προσιτή και στους μη ειδικούς. Με αυτή την πρόκληση θέλησαν να αναμετρηθούν με τον ανά χείρας τόμο τρεις από τους επιφανέστερους Γάλλους αρχαιολόγους.
Με συμβολές από 71 ειδήμονες από όλο τον κόσμο, συνοδεία πλούσιας εικονογράφησης και πρωτότυπων χαρτών, το βιβλίο προτείνει μια ανανεωμένη ιστορία των πολιτισμών. Καλύπτει όλες τις περιόδους και τις ηπείρους, δίνοντας έμφαση στις πιο σημαντικές εξελίξεις: τον εντοπισμό του λίκνου της ανθρωποποίησης, τις απαρχές και την επέκταση των πολιτισμών μόνιμης εγκατάστασης, τις οικονομικές και πολιτικές στρατηγικές που οδήγησαν στην ίδρυση των μεγάλων αυτοκρατοριών και τις συνθήκες διάλυσής τους, τις μορφές της παγκοσμιοποίησης στη νεότερη και σύγχρονη περίοδο, χωρίς να ξεχνάμε τις μεταναστεύσεις που διαδέχθηκαν η μία την άλλη από την προϊστορία μέχρι σήμερα.
Χάρη σε αυτή τη συνολική επισκόπηση της ανθρώπινης περιπέτειας, ανακαλύπτουμε πώς συνεισφέρει η αρχαιολογία στη γνώση των κοινωνιών χωρίς γραφή όσο και των πολιτισμών του γραπτού λόγου. Βλέπουμε επίσης πώς κάνει εφικτό έναν νέο διάλογο ανάμεσα σε κειμενικές και υλικές πηγές, φέρνοντας ανακατατάξεις σε πολλούς τομείς της αρχαίας, της μεσαιωνικής και της νεότερης ιστορίας.
