Άρτος και Θεάματα. Βία και διασκέδαση στις ελληνορωμαϊκές πόλεις, εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις: Ελένη Φάσσα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (σειρά: Διάλογοι με την Αρχαιότητα), 2023, 160 σελ. ISBN: 978-960-524-912-0
Οι πόλεις της ελληνορωμαϊκής οικουμένης πάλλονταν από θεάματα που κατέκλυζαν τον δημόσιο χώρο. Θρησκευτικές πανηγύρεις, θεατρικές παραστάσεις, θρίαμβοι, αρματοδρομίες, κηδείες, μουσικά δρώμενα, εκτελέσεις, αγώνες, μονομαχίες, θηριομαχίες, ακροβατικά, συνδιαμόρφωναν τον αστικό βίο προς τέρψη και απόλαυση του πολύβουου πλήθους.
Στον τόμο παρουσιάζονται βίαιες μορφές συλλογικής διασκέδασης όπως εδραιώθηκαν στην ανατολική και τη δυτική Μεσόγειο. Αναδεικνύεται η πολιτική τους διάσταση ως τρόπος συνδιαλλαγής της εξουσίας και ενός πλήθους που όλο και περισσότερο απείχε από την ενεργό συμμετοχή στην πολιτική ζωή. Μέσα από πληθώρα αποσπασμάτων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων αναφαίνεται η αυξανόμενη ανάγκη για περισσότερες και πιο εξεζητημένες πολυαίμακτες παραστάσεις, ενώ ταυτόχρονα αντηχούσε οργίλη η κριτική εναντίον τους από εθνικούς και χριστιανούς διανοούμενους της εποχής.
Η Ελένη Φάσσα είναι επίκουρη καθηγήτρια Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Ιστορίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Εικόνα εξωφύλλου: Λεπτομέρεια ψηφιδωτού (4ος αι. μ.Χ.) από τη μνημειώδη σειρά πέντε ψηφιδωτών (συνολικού μήκους περ. 28 μ.) στη Βίλα Μποργκέζε, έξω από τη Ρώμη, που εικονίζουν μονομάχους και θηριομάχους. Κάθε μονομάχο τον συνοδεύει το όνομά του σε λατινική γραφή, ενώ το ελληνικό γράμμα Θ δηλώνει τη λέξη θάνατος: ο μονομάχος είναι νεκρός.
