Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, Η Γαλλική Επανάσταση και η Νοτιοανατολική Ευρώπη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2022, 184 σελ. ISBN: 978-960-524-902-1
H πρόσφατη διακοσιοστή επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 έχει επαναφέρει στο ιστοριογραφικό προσκήνιο, καθώς και στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου, τη μεγάλη εποχή των επαναστάσεων, όπως διαμορφώθηκε ιδίως από τις επιδράσεις και επιπτώσεις της Γαλλικής Επανάστασης στην ευρωπαϊκή ήπειρο και πέραν αυτής. Αν η διακοσιετηρίδα της Γαλλικής Επανάστασης το 1989 συνέπεσε με τις ανατροπές που ακολούθησαν την κατάρρευση των ολοκληρωτικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η ελληνική διακοσιετηρίδα συνέπεσε με άλλες πλανητικής εμβέλειας προκλήσεις, με τις οποίες τα ιδεώδη και τα θεωρητικά προτάγματα της εποχής των επαναστάσεων καλούνται να αναμετρηθούν.
Η τρίτη αναθεωρημένη έκδοση της παρούσας μονογραφίας, για την υποδοχή των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη λειτουργία τους στις ιδεολογικές παραδόσεις των λαών της περιοχής, θέτει εκ νέου μια σειρά ζητημάτων των οποίων η αποσαφήνιση μπορεί να επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση ιδίως της μετάβασης των βαλκανικών κοινωνιών προς την πολιτική σκέψη της νεωτερικότητας, όπως αυτή εκφράζεται από τον εθνικισμό και τον προβληματισμό για τις προοπτικές της ελευθερίας. Στις σελίδες του βιβλίου, ο συγγραφέας παρουσιάζει έναν ιστοριογραφικό διάλογο μεταξύ των ερμηνευτικών σχημάτων και των θεωρητικών συζητήσεων που προκάλεσε η διακοσιετηρίδα του 1789 και της μαρτυρίας της ιστορικής πορείας των βαλκανικών λαών κατά την εποχή των επαναστάσεων, όπως αυτή καταγράφεται στη σφυρηλάτηση της επαναστατικής νοοτροπίας, στη φιλελεύθερη κριτική της Γαλλικής Επανάστασης και στην ανέλιξη του βαλκανικού ριζοσπαστισμού από την επαναστατική πρωτοβουλία του Ρήγα Βελεστινλή έως τις ρουμανικές εξεγέρσεις του 1848.
Εικόνα εξωφύλλου: Ο Ηρακλής με υψωμένο το ρόπαλο εκδιώκει την Αμαζόνα, σύμβολο της ασιατικής ισχύος, από την Ευρώπη. Λεπτομέρεια από την προμετωπίδα της Χάρτας της Ελλάδος του Ρήγα Βελεστινλή, 1797, φ. 4. Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα.
