Έλενα Χαμαλίδη, Ιστορίες στο μεταίχμιο. Μοντερνισμός και πραγματικότητα στη μεταπολεμική Ελληνική Τέχνη, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 2022, 320 σελ. ISBN: 978-960-2044-25-4
Εστιάζοντας στο έργο πέντε Ελλήνων καλλιτεχνών, το βιβλίο εξετάζει όψεις του ελληνικού μοντερνισμού από τη μετεμφυλιακή ψυχροπολεμική περίοδο έως πρόσφατα. Τα πέντε κείμενα αναφέρονται στο έργο και τη σκέψη του Γιάννη Χαΐνη, του Τάκι (Παναγιώτη Βασιλάκη) σε διάλογο με τον Νικόλαο Κάλας, του Βλάση Κανιάρη, της Νίκης Καναγκίνη και της Νέλλας Γκόλαντα. Η μελέτη επιχειρεί να συνδέσει το ατομικό με το συλλογικό και τις μεμονωμένες περιπτώσεις με την ιστορία μέσα από την αξιοποίηση των πηγών, την αρχειακή έρευνα και συνεντεύξεις, και φέρνει στο φως αδημοσίευτα έργα τέχνης και άλλο αρχειακό υλικό.
Κοινός θεματικός άξονας στα πέντε κεφάλαια είναι η μεταβαλλόμενη σχέση της τέχνης με την πολιτική και του μοντερνισμού με την κοινωνική πραγματικότητα, από τις ψυχροπολεμικές ιδεολογικές αντιπαραθέσεις γύρω από την τέχνη και τον ρόλο της ιστορικής μνήμης, έως τη σχέση της τέχνης με την επιστήμη και την τεχνολογία, με το αποτύπωμα της έμφυλης ταυτότητας και με την ανθρωπιστική προσέγγιση του δημόσιου χώρου. Η ένταξη του έργου και της σκέψης των δημιουργών στο ελληνικό γίγνεσθαι και η συγκριτική μελέτη με το διεθνές στοχεύει στην ανάδειξη εναλλακτικών θεωρήσεων του πραγματικού, της υλικότητας, του ρεαλισμού, του μοντερνισμού και των νεο-πρωτοποριών στην Ευρώπη. Η καλλιτεχνική πρακτική και ο λόγος των καλλιτεχνών εξετάζονται υπό το πρίσμα θεωρητικών και ιδεολογικών αντιπαραθέσεων και στο φως της υποδοχής τους από την κριτική και από άλλους θεσμούς, ως ένα βαθμό και της σχέσης τους με την αγορά της τέχνης.
Απώτερος στόχος είναι να αναδειχτεί η συνθετότητα του τοπίου της μεταπολεμικής ελληνικής τέχνης, ο υπομελετημένος πλούτος της, καθώς και το πλέγμα των σχέσεων που συνδέουν τις μεμονωμένες περιπτώσεις με το πλαίσιο της εποχής, ελληνικό και διεθνές, με το οποίο αλληλεπιδρούν.
