Η Ινδονησία, πρώην αποικία της Ολλανδίας, ζητά από τις ολλανδικές αρχές να της επιστρέψουν οκτώ έργα τέχνης και συλλογές αντικειμένων φυσικής ιστορίας –μεταξύ των οποίων είναι και ο περίφημος «Άνθρωπος της Ιάβας»– που φυλάσσονται σε διάφορα ολλανδικά μουσεία.

Ο Άνθρωπος της Ιάβας, που ήταν ο πρώτος Homo Erectus, ο «Όρθιος Άνθρωπος», λείψανα του οποίου βρέθηκαν σε ανασκαφές, αποτελείται από απολιθωμένα οστά τα οποία ανακάλυψε το 1891-1892 ο Ολλανδός παλαιοανθρωπολόγος Ευγένιος Ντιμπουά στο νησί της Ιάβας. Την εποχή εκείνη η Ιάβα αποτελούσε μέρος των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών.

Ο Ντιμπουά αναζητούσε τον «χαμένο κρίκο» στην αλυσίδα από τον πίθηκο στον άνθρωπο, σύμφωνα με το μουσείο φυσικής ιστορίας Naturalis του Λέιντεν, στη δυτική Ολλανδία, όπου εκτίθενται τα απολιθώματα.

Εκτός από τη «συλλογή Ντιμπουά», που αποτελείται από 40.000 αντικείμενα, η Ινδονησία ζητά επίσης τον «Θησαυρό του Λόμποκ», όπως ανέφερε το υπουργείο Πολιτισμού της Ολλανδίας, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες της ολλανδικής εφημερίδας De Trouw. Ο «θησαυρός» αποτελείται από πολύτιμους λίθους, χρυσά και ασημένια κοσμήματα και τον διαχειρίζεται, σύμφωνα με την De Trouw, το Εθνικό Μουσείο Εθνολογίας.

Μετά το αίτημα της Ινδονησίας, που διατυπώθηκε το καλοκαίρι, θα πρέπει να γίνει μια «έρευνα προέλευσης» των αντικειμένων, ανέφερε ένας εκπρόσωπος του υπουργείου, ο Ζιλ φαν ντε Φεν. Μια ανεξάρτητη επιτροπή, αρμοδιότητα της οποίας είναι η «επιστροφή των αποικιακών συλλογών», θα ξεκινήσει την έρευνα τον Δεκέμβριο και στη συνέχεια θα δώσει το πόρισμά της στην κυβέρνηση.

«Δεν τολμώ να εικάσω πόσος χρόνος θα χρειαστεί», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Το μουσείο Naturalis ανέφερε ότι κατανοεί τις διεκδικήσεις της Ινδονησίας αλλά αμφισβητεί ότι είναι εφικτό να μετακινηθεί η «συλλογή Ντιμπουά», που περιλαμβάνει και πολλά απολιθωμένα οστά σπονδυλωτών. Σύμφωνα με την εφημερίδα, το μουσείο αναρωτήθηκε πού θα μπορούσε να φυλαχθεί και να μελετηθεί «με ασφάλεια» η συλλογή.

Το Naturalis λέει επίσης ότι «εξεπλάγη» επειδή ζητείται η επιστροφή αντικειμένων φυσικής ιστορίας. Θεωρεί ότι διαφέρουν από τα τεχνουργήματα που είναι χειροποίητα έργα των ντόπιων και ότι το κρανίο της Ιάβας δεν θα είχε βρεθεί ποτέ αν δεν είχε ξεκινήσει έρευνες ο Ολλανδός Ντιμπουά.

Τα τελευταία χρόνια η Ολλανδία έχει αρχίσει να επανεξετάζει την κληρονομιά της αποικιακής εποχής και ιδίως ό,τι έχει να κάνει με την Ινδονησία, το αρχιπέλαγος που κάποτε έφερε την ονομασία «Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες». Η χώρα, υπό ολλανδική κυριαρχία επί 300 χρόνια, ανακήρυξε την ανεξαρτησία της το 1945 και η Ολλανδία την αναγνώρισε το 1949, έπειτα από τέσσερα χρόνια αιματηρών μαχών. Τον Φεβρουάριο η ολλανδική κυβέρνηση ζήτησε συγγνώμη, αφού μια μελέτη κατέδειξε τη συστηματική προσφυγή του ολλανδικού στρατού σε «ακραία βία» εναντίον των μαχητών για την ανεξαρτησία της Ινδονησίας.