Η 18η Απριλίου θεσπίστηκε το 1983 από την UNESCO, ως η Διεθνής Ημέρα Μνημείων και Χώρων, μετά από πρόταση του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Χώρων (ICOMOS). Για τον εορτασμό αυτής της σημαντικής ημέρας, με απώτερο σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τη σημασία του πολιτισμού, κάθε χρόνο προωθείται διαφορετική θεματική και διοργανώνονται εκδηλώσεις με τη συμμετοχή των πολιτών.
Η φετινή θεματική για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μνημείων και Χώρων έχει τίτλο «Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Αλλαγή». Το Διεθνές ICOMOS αναγνωρίζοντας τις δυνατότητες που έχει η πολιτιστική κληρονομιά και την αναγκαιότητα για εφαρμογή μιας ισορροπημένης και βιώσιμης ανάπτυξης, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη φύση, όρισε τη θεματική με στόχο τη διοργάνωση εκδηλώσεων που θα αναδείξουν τους τρόπους με τους οποίους η κληρονομιά μπορεί να αποτελέσει πηγή γνώσης και προβληματισμού για αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Στον άξονα της κεντρικής αυτής θεματικής, οι φετινές εκδηλώσεις του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου επιδιώκουν να προβάλουν τους ποικίλους τρόπους αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης του ανθρωπογενούς πολιτισμού και του φυσικού περιβάλλοντος. Ο άνθρωπος, χρησιμοποιώντας τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους, κατάφερε να δημιουργήσει πολιτισμό, που ως δράση αποτελεί παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον. Αντιστοίχως, η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί τη μεγαλύτερη απόδειξη πως η ίδια η φύση καθορίζει την ανθρώπινη παρέμβαση, σε ένα συνεχές, διαμέσου των αιώνων, παιχνίδι ισορροπίας. Αυτή την ισορροπημένη σχέση αλληλεξάρτησης, την οποία η κληρονομιά του παρελθόντος έμπρακτα αναδεικνύει, οι σύγχρονες κοινωνίες καλούνται να την ανακαλύψουν εκ νέου, εφόσον η ανθρωπότητα βιώνει πλέον την ανισορροπία και την έλλειψη ορίου που προκύπτει από την ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση, ως κλιματική αλλαγή. Η επιβίωση των ανθρώπων, του πολιτισμού τους και των μνημείων τους συνδέονται άρρηκτα με τη φύση. Ο πολιτισμός σώζεται όταν σώζονται οι άνθρωποι.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Μνημείων και Χώρων, διοργανώνει εκδηλώσεις σε όλες τις επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου. Σημειώνεται ότι, όπως κάθε χρόνο, τη Δευτέρα 18 Απριλίου, οι επισκέψιμοι Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία του Τμήματος Αρχαιοτήτων θα έχουν δωρεάν είσοδο για το κοινό. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι το ακόλουθο :
—Σάββατο 16 Απριλίου, 19:30, αρχαιολογικός χώρος Αμαθούντας, Λεμεσός: Εγκαίνια έκθεσης σύγχρονης τέχνης του εικαστικού Αντρέα Καλλή με τίτλο «Happy Few». Το βράδυ των εγκαινίων ο μουσικός Freedom Candlemaker με τις συνθέσεις και τα τραγούδια του θα παρουσιάσει τη μουσική εκδοχή των κοινών με το εικαστικό έργο σκέψεων και προβληματισμών. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή στο κοινό από τις 16 Απριλίου έως τις 20 Μαΐου.
—Μεγάλη Δευτέρα, 18 Απριλίου: Δωρεάν είσοδος για όλους στους Αρχαιολογικούς Χώρους και τα Μνημεία του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου.
—Τετάρτη 27 Απριλίου, 19:30, Υδραγωγείο Σιλιχτάρ (Οίκημα ICOMOS), Οδός Περσέως, Λευκωσία: Ο δρ Αντώνης Χατζηκυριάκου, Επίκουρος Καθηγητής Οθωμανικής και Τουρκικής Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μιλά για το θέμα «Άνθρωποι, Περιβάλλον και Νερό στην Κύπρο των Πρώιμων Νεότερων Χρόνων».
—Πέμπτη 28 Απριλίου, 20:00, μεσαιωνική αίθουσα Καστελιώτισσα, Λευκωσία: Προβολή του ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Πασχάλη Παπαπέτρου «Πενταδάκτυλος». Με το πέρας της προβολής το κοινό θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει με τον σκηνοθέτη.
—Πέμπτη 5 Μαΐου, 19:30, Αρχαιολογικός Χώρος αρχαίου Κιτίου, Λάρνακα: Συναυλία από το Μουσικό Σχολείο Λάρνακας με παραδοσιακά τραγούδια της Κύπρου και της Μικράς Ασίας.
—Κυριακή 8 Μαΐου, 11:00, Πλατεία Κοινότητας Χούλου, Πάφος: Παρουσίαση του Αρχαίου Μνημείου Βρύση της Χούλου από την Εύη Φιούρη, Αρχαιολογική Λειτουργό Τμήματος Αρχαιοτήτων, και τη Σεβίνα Φλωρίδου, Αρχιτέκτoνα.
—Παρασκευή 13 Μαΐου, 17:45, Διαδικτυακά: Διαδικτυακή ημερίδα ICOMOS – Τμήμα Κύπρου με τίτλο «Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Αλλαγή». Στη διαδικτυακή ημερίδα θα συμμετάσχουν οι: δρ Ανθή Καλδέλη, Αρχαιολογική Λειτουργός Τμήματος Αρχαιοτήτων, δρ Κλεάνθης Νικολαΐδης, Διευθυντής του Τμήματος Μετεωρολογίας, δρ Γιώργος Κωνσταντίνου, πρώην Διευθυντής Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης και Γιάννος Οικονόμου, Εικαστικός.