Βάγιας Κατσός, Οι άγνωστοι πρωτοπόροι της Μεσογείου, εκδ. Square, Χαλκίδα 2021, 332 σελ. ISBN: 978-618-85701-0-8

Το βιβλίο αποτίνει φόρο τιμής στους άγνωστους πρωτοπόρους της Μεσογείου: τους Χαλκιδέους. Σε αυτούς τους Ευβοιώτες θαλασσοπόρους που από τον 12ο ως και τον 4ο αι. π.Χ. ίδρυσαν τις περισσότερες αποικίες απ’ οποιαδήποτε άλλη ελληνική μητρόπολη του αρχαίου κόσμου, στις ακτές της Μέσης Ανατολής, της Μικράς Ασίας, της Αφρικής, της Ιλλυρίας και, κυρίως, της Χαλκιδικής στη βόρεια Ελλάδα, της Ιταλίας και της Σικελίας.

Οι νέοι κόσμοι που δημιούργησαν ιδιαίτερα στις δύο τελευταίες περιοχές, πρώτοι απ’ όλους τους Έλληνες, άνοιξαν το δρόμο για να γεννηθεί η Μεγάλη Ελλάδα και ο σύγχρονος Δυτικός Πολιτισμός. Όλες αυτές οι πατρίδες μακριά από την πατρίδα και η ιστορική τους διαδρομή, από την ακμή ως την πτώση τους, συγκεντρώνονται και παρουσιάζονται αναλυτικά, για πρώτη φορά, σε ένα κείμενο. Έτσι παράλληλα αναδεικνύεται η σημαντική –πλην, επίσης άγνωστη– ναυτική, στρατιωτική και πολιτιστική υπεροχή της μητρόπολής τους, Χαλκίδας, έναντι των υπολοίπων ελληνικών πόλεων κυρίως του 8ου αιώνα π.Χ., που υπήρξε η δική της Χρυσή Εποχή.