Τον αποθέτη θεμελίωσης του ναού του Ραμσή Β’ στην Άβυδο, καθώς και κεφαλές ταύρων που συνδέονται με λατρευτικές πρακτικές της Πτολεμαϊκής περιόδου στο χώρο των αποθηκών του ναού, αποκάλυψαν αρχαιολόγοι που εργάζονται στη θέση.

Η αποστολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης – ISAW που ερευνά το ναό του Ραμσή Β’ στην Άβυδο, υπό την εποπτεία του δρα Σάμεχ Ισκαντέρ, αποκάλυψε στη νοτιοδυτική γωνία του ναού τον αποθέτη θεμελίωσής του. Πρόκειται για ένα σύνολο αντικειμένων συμβολικής σημασίας, που σηματοδοτεί την έναρξη κατασκευής του ναού και είχε θαφτεί το 1279 π.Χ. κατά τη διάρκεια των τελετών θεμελίωσής του.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του γενικού γραμματέα του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων, δρα Mostafa Waziri, το υλικό του αποθέτη περιλαμβάνει κατάλοιπα προσφορών βρώσης, πλάκες με το «όνομα ενθρόνισης» του Ραμσή Β’ (σε μπλε ή πράσινο χρώμα), χάλκινα οικοδομικά εργαλεία σε μικρογραφία, σκεύος με ιερατικές επιγραφές και ελλειψοειδείς τριπτήρες από χαλαζίτη.

Η αποστολή αποκάλυψε επίσης δέκα μεγάλες πλίνθινες αποθήκες προσαρτημένες στο ανάκτορο του ναού, οι οποίες αρχικά είχαν θολωτές οροφές, επίσης από πλίνθους. Οι χώροι αυτοί προορίζονταν για την αποθήκευση σιτηρών, προμηθειών, προσφορών και εξοπλισμού του ναού.

Σε κόγχες στους τοίχους των αποθηκών αυτών βρέθηκαν δώδεκα κεφαλές ταύρων καθώς και οστά που χρονολογούνται στην Πτολεμαϊκή περίοδο και συνδέονται με θυσιαστικές και αναθηματικές πρακτικές. Ένας πλήρης σκελετός ταύρου βρέθηκε επίσης προσεκτικά θαμμένος κάτω από το δάπεδο του ναού.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ανασκαφής, δρα Ισκαντέρ, ο αποθέτης θεμελίωσης στο όνομα του Ραμσή Β’ κάτω από τον πρωιμότερο ναό που αποδίδεται στον φαραώ αυτόν, επιβεβαιώνει ότι ο δεύτερος ναός της Αβύδου ξεκίνησε να κατασκευάζεται πράγματι επί Ραμσή Β’ και όχι κατά τη βασιλεία του πατέρα του, Σέτι Α’, «αναδόχου» του μεγάλου ναού του Όσιρη στο χώρο.

Οι τελευταίες ανακαλύψεις αλλάζουν το αρχαιολογικό τοπίο της Αβύδου ως προς την κατανόησή μας για το ρόλο του ναού του Ραμσή Β’ και τη ναϊκή οικονομία κατά τον 13ο αιώνα π.Χ.

Η ανάθεση, τέλος πολλών θυσιασμένων ταύρων στα τοιχώματα του ναού κατά την Πτολεμαϊκή εποχή, αποκαλύπτει ότι ο ναός εξακολουθούσε να θεωρείται ιερός χώρος. Πρόκειται για μια ένδειξη που ενισχύει την πεποίθηση ότι η μνήμη του Ραμσή Β’ διατηρούνταν ζωντανή για τους Αιγυπτίους για πάνω από χίλια χρόνια μετά τη βασιλεία του – ένα διάστημα πραγματικά εντυπωσιακό.