Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού εμβαθύνοντας και επεκτείνοντας τις θεματικές της μόνιμης έκθεσης οργανώνει περιοδικές εκθέσεις με ιδιαίτερο κάθε φορά ενδιαφέρον, τόσο για το ειδικό όσο και για το ευρύ κοινό, που σχετίζονται με τα εκθέματά του και τις εκφάνσεις του βυζαντινού και του μεταβυζαντινού πολιτισμού.
Το Μουσείο σχεδίασε και εγκαινίασε στις 20 Δεκεμβρίου 2019 περιοδική έκθεση υπό τον τίτλο «Δύο Συλλογές σμίγουν» με αφορμή τον μακροχρόνιο δανεισμό από τον Δήμο Θεσσαλονίκης προς χρήση 109 εικόνων και ιερών κειμηλίων της Συλλογής της Δημοτικής Πινακοθήκης.
Ο τίτλος δηλώνει την πρόθεση της έκθεσης να συγκροτήσει μια ολότητα που προέκυψε από τη συνδυαστική μελέτη των αντικειμένων δύο Συλλογών: εκείνης της Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης και εκείνης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού. Η μία Συλλογή λειτουργεί συμπληρωματικά της άλλης καθώς μέσα από τη σύνθεση παρουσιάζονται οι ποικίλες εκφάνσεις της ορθόδοξης χριστιανικής τέχνης στους αιώνες μετά την Άλωση εντασσόμενες στα κοινωνικοοικονομικά συμφραζόμενα. Ταυτόχρονα συμπληρώνεται και ο κατάλογος των πονημάτων επώνυμων αλλά και ανώνυμων ζωγράφων και εργαστηρίων, με έμφαση στην επικράτεια του βορειοελλαδικού χώρου, που τελούσε υπό οθωμανική κυριαρχία, και επίκεντρο την ευρύτερη περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας, ιδιαίτερα τη Θεσσαλονίκη και το Άγιο Όρος.
Στην περιοδική έκθεση παρουσιάζονται 129 πολιτιστικά αγαθά, φορητές εικόνες, αντικείμενα ιδιωτικής λατρείας, λειτουργικά σκεύη, άμφια, ιερά κειμήλια από τις Συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης (50) και του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού (79) που χρονολογούνται από τον 14ο έως και τις αρχές του 20ού αι. Τα 85 από αυτά μάλιστα εκτίθενται για πρώτη φορά μετά τη συντήρηση και επιστημονική τεκμηρίωσή τους στο Μουσείο.
Στο πλαίσιο της έκθεσης το Μουσείο διοργανώνει επιστημονικό συνέδριο με τίτλο «Ζωγράφοι και εργαστήρια στη Μακεδονία και το Άγιο Όρος (18ος – 19ος αι./αρχές 20ου αι.)». Στόχος η περαιτέρω διερεύνηση ζητημάτων που αφορούν στη μεταβυζαντινή εκκλησιαστική ορθόδοξη ζωγραφική του 18ου, 19ου και αρχών 20ού αι. έως και την απελευθέρωση στην οθωμανοκρατούμενη ελληνική επικράτεια και ειδικότερα στη Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη και το Άγιο Όρος. Θα εξεταστούν ζητήματα που αφορούν στην τέχνη, τεχνική και τεχνοτροπία των εικόνων και των έργων μνημειακής ζωγραφικής, τα εργαστήρια και τους μεμονωμένους επώνυμους και ανώνυμους ζωγράφους που εδρεύουν ή δρουν στις προαναφερθείσες περιοχές, τις μετακινήσεις των ζωγράφων και των συνεργείων (συντροφίες) και τα δίκτυα επικοινωνίας.
Ανακοινώσεις που αφορούν αποκλειστικά θέματα εικονογραφίας δεν θα γίνονται δεκτές.
Η διάρκεια της κάθε ανακοίνωσης υπολογίζεται στα 15 λεπτά.
Το Επιστημονικό Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Η έναρξή του προγραμματίζεται για τις 20 Νοεμβρίου (ημέρα Παρασκευή) ή 21 Νοεμβρίου 2020 και η διάρκειά του θα καθοριστεί από τον αριθμό των συμμετοχών.
Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να συμπληρώσουν το δελτίο συμμετοχής (εδώ) με περίληψη έως 300 λέξεις, η οποία θα πρέπει να αποσταλεί μέχρι τις 31 Μαΐου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: mbp@culture.gr με την ένδειξη για το Επιστημονικό Συνέδριο: Ζωγράφοι και εργαστήρια.
Επιστημονική – Οργανωτική Επιτροπή: Δρ Αγαθονίκη Τσιλιπάκου (Διευθύντρια Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού), Δρ Ευαγγελία Αγγέλκου (Προϊσταμένη Τμήματος Συλλογής Εικόνων, Τοιχογραφιών, Ψηφιδωτών, Αντιγράφων, Χειρογράφων, Ανθιβόλων, Χαρακτικών, Σχεδίων, Παλαιτύπων και Συλλογών Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού), Δρ Αναστάσιος Αντωνάρας (Προϊστάμενος Τμήματος Εκθέσεων, Επικοινωνίας και Εκπαίδευσης Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού), Δρ Αναστάσιος Σινάκος (Αρχαιολόγος Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, Τμήμα Εκθέσεων, Επικοινωνίας και Εκπαίδευσης).
