«Περιγραφή και αφήγηση στον Viollet-le-Duc: μια αφηγηματολογική προσέγγιση στο Dictionnaire» είναι ο τίτλος διάλεξης που θα δώσει η Κατερίνα Χαραλαμποπούλου (Δρ Αρχιτέκτων ΕΜΠ), την Πέμπτη 13 Ιουνίου 2019 και ώρα 19.00, στο πλαίσιο σειράς διαλέξεων με τίτλο «Σεμινάρια εμβάθυνσης στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής» που διοργανώνει το Σπουδαστήριο της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ.
Στη διάλεξή της, η δρ Χαραλαμποπούλου θα εστιάσει «στις έννοιες της περιγραφής και της αφήγησης εκκινώντας από το χώρο της λογοτεχνικής θεωρίας και καταλήγοντας στην ιστορία της αρχιτεκτονικής και το Dictionnaire του Viollet-le-Duc». Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Επιχειρείται μια εκ του σύνεγγυς ανάγνωση του Λεξικού με τα εργαλεία της αφηγηματολογίας – συγκεκριμένα της nouvelle critique, της γαλλικής θεωρίας της λογοτεχνίας, η οποία τη δεκαετία του 1960 επιχείρησε μια εφαρμογή του δομισμού στο χώρο της αφήγησης. Έτσι, αντικείμενο της διάλεξης δεν αποτελεί η αρχιτεκτονική καθαυτή αλλά η γραφή για την αρχιτεκτονική, η αναπαράσταση με ρηματικά μέσα μιας μη-ρηματικής πραγματικότητας, αυτή της αρχιτεκτονικής κατασκευής.
»Ο Viollet-le-Duc έχει μείνει περισσότερο γνωστός στην ιστορία της αρχιτεκτονικής για την ορθολογιστική ανάλυση του γοτθικού, την προσπάθεια να ανυψώσει την αρχιτεκτονική στο επίπεδο των επιστημών. Διάβασε τη γοτθική κατασκευή ως ένα σύστημα, ως ένα ζωντανό οργανισμό εφαρμόζοντας τις μεθόδους της ανατομίας. Με το Dictionnaire raisonné de l’architecture française du XIe au XVIe siècle και χωρίς καν να χρησιμοποιεί τον όρο ιστορία στον τίτλο του, έγραψε ένα νέο είδος ιστορίας της αρχιτεκτονικής, επιλέγοντας μια αντι-αφηγηματική λογική. Παρ’ όλα αυτά, όπως έλεγε ο Paul Ricoeur, ακόμα και οι μορφές γραφής της Ιστορίας οι φαινομενικά απομακρυσμένες από την αφηγηματικότητα, είναι αναγκαστικά δέσμιες μιας “αφηγηματικής κατανόησης”. Μαζί με τα δάνεια από τις φυσικές επιστήμες και παρά το θετικιστικό όραμα του Viollet-le-Duc, το λεξικό διατρέχει μια “μεγάλη αφήγηση” στην οποία συνυπάρχουν έντονα στοιχεία ιστορικισμού, εθνικισμού ή ρομαντισμού.
»Η ανάγνωση μέσα από το φακό της αφηγηματολογίας αναδεικνύει τις αντιφάσεις του Λεξικού εστιάζοντας στις έννοιες της χρονικής τάξης, της αφηγηματικής ταχύτητας, της λεπτομέρειας στην αφήγηση. Λαμβάνοντας υπόψιν τους “ήρωες” της αφήγησης και την αναλογία περιγραφικών και αφηγηματικών τρόπων προσπαθούμε να δείξουμε πως η ιστορία αρχιτεκτονικής δεν είναι ένα οργανωμένο σύνολο προγενέστερο και ανεξάρτητο της αναπαράστασής του, αλλά προϊόν της δύναμης και των απαιτήσεων του αφηγηματικού λόγου» καταλήγει η ομιλήτρια.
Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ (Κτήριο Αβέρωφ, Αμφιθέατρο 2, Πατησίων 42).
