Με τη φετινή ανασκαφική περίοδο ολοκληρώθηκε το πενταετές πρόγραμμα ανασκαφικών ερευνών στον οικισμό της Εποχής του Χαλκού στη θέση «Ασβεσταριά» Πετρωτού Τρικάλων. Η ανασκαφή διεξάγεται υπό τη διεύθυνση της αρχαιολόγου της ΕΦΑ Καρδίτσας Μαρίας Βαϊοπούλου, με τη συνεργασία διεπιστημονικής ομάδας ερευνητών και την υποστήριξη του INSTAP. Η ανασκαφή στη θέση «Ασβεσταριά» Πετρωτού Τρικάλων ξεκίνησε σαν σωστική ανασκαφή με αφορμή το έργο κατασκευής της εθνικής οδού Λάρισας-Τρικάλων όπου ήρθε στο φως οικισμός της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Οι ανασκαφικές έρευνες που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια του πενταετούς προγράμματος έδωσαν ενδιαφέροντα στοιχεία για τη διαχρονική καθώς και τη χωροταξική χρήση του οικισμού.

Η περίπτωση του οικισμού του Πετρωτού αποτελεί για τη δυτική Θεσσαλία μοναδική γνωστή περίπτωση οικισμού της Τελικής Νεολιθικής ή και ακόμα πρωιμότερων φάσεων, η ζωή του οποίου συνεχίζεται αδιάλειπτα έως το τέλος της Εποχής του Χαλκού.

Αρχιτεκτονικά οικιστικά κατάλοιπα

Στη διάρκεια της ανασκαφής αποκαλύφθηκαν τμήματα 14 κτιρίων τα οποία χρονολογούνται από την ΠΕ ΙΙ έως και την ΥΕΙΙΙΓ. Από τα καλύτερα διατηρημένα είναι το Κτίριο Η με κατεύθυνση ΒΑ-ΒΔ, το οποίο χρονολογείται στην ΠΕΙΙ. Πρόκειται για αψιδωτό κτίριο με είσοδο στη βορειοδυτική πλευρά του και αποκαλυφθείσες διαστάσεις 8,75×7 μ. Το Κτίριο Ε, το οποίο χρονολογείται στην ΥΕ ΙΙΙΑ, είναι ένα παραλληλόγραμμο μεγαρόσχημο κτίριο στο οποίο παρατηρούνται τρεις οικοδομικές φάσεις. Από την πρώτη φάση σώζεται τείχος 16,21 μ., ενώ από τη δεύτερη φάση όπου διαπιστώνεται ότι το κτίριο μικραίνει, σώζεται τείχος μήκους 12,22 μ. Στην τρίτη, τελική του φάση διακρίνονται τουλάχιστον τρεις χώροι, καθώς και μία μνημειακή είσοδος. Οι σωζόμενες διαστάσεις του κτιρίου σε αυτή τη φάση είναι 16,21×5,60 μ. Το κτίριο συνεχίζεται κάτω από την παλαιά εθνική οδό Λάρισας -Τρικάλων. Το Κτίριο Ι, το οποίο χρονολογείται στην ΥΕΙΙΙΒ περίοδο, έχει κατεύθυνση ΒΔ-ΒΑ με μέγιστες σωζόμενες διαστάσεις 21,77×5,56 μ. Αποτελείται από τουλάχιστον τέσσερις χώρους. Στη βορειοανατολική πλευρά του κτιρίου Ι, όπου βρίσκεται και η είσοδός του, ήρθε στο φως τμήμα λιθόστρωτου δρόμου διαστάσεων: σωζ. μήκους 4,22 μ. και πλάτους 2,40 μ., ο οποίος υπερκαλύπτει το κτίριο ΙΒ, το οποίο χρονολογείται στην ΥΕΙΙΒ.

Ταφές

Στη διάρκεια της ανασκαφής ήρθαν στο φως 42 ταφές οι οποίες ήταν είτε σε κιβωτιόσχημους είτε σε λακκοειδείς τάφους, οι οποίοι χρονολογούνται από την ΠΕΙ έως την ΥΕ ΙΙΙΓ, καθώς και ένας λακκοειδής πλούσια κτερισμένος, της Ρωμαϊκής περιόδου, μέσα σε στρώμα της ΠΕΙΙΙ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν κάποιες από τις ταφές, όπως η ταφή οικογένειας (πατέρας, μητέρα και βρέφος) σε λακκοειδή τάφο. Επίσης σε λακκοειδή τάφο ήρθε στο φως ταφή μητέρας η οποία έφερε το βρέφος στο στήθος της. Σε θήκη δίπλα σε κιβωτιόσχημο παιδικό τάφο ανάμεσα στα άλλα κτερίσματα ήρθε στο φως και ο σκελετός σκύλου. Όπως είναι γνωστό οι σκύλοι ως κτερίσματα απαντούν συχνά κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.

Κεραμική

Εκτός από την κεραμική ντόπιας παραγωγής που αποκαλύφθηκε, αξιοσημείωτος είναι ο αριθμός των «εισηγμένων» αγγείων από την Αργολίδα και ίσως και από την Κρήτη.

Στην ντόπια κεραμική της ΥΕΧ, η οποία έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της όσον αφορά στον πηλό ή στις χαρακτηριστικές λαβές, η Μεσοελλαδική παράδοση ανιχνεύεται ακόμη και στα σχήματα των αγγείων. Ένας μεγάλος αριθμός αγγείων ντόπιας κεραμικής, κυρίως της ΥΕΙΙΒ περιόδου, μιμείται την κεραμική της Αργολίδας χρησιμοποιώντας στο αλείφωμα βαφή η οποία είναι ομοιόχρωμη με τον πηλό της Αργολίδας. Στο σύνολό της, παράλληλα απαντά στη βόρεια και τη δυτική Ελλάδα, καθώς και στην Αλβανία.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί η παρουσία οστών ζώων κάτω από τη θεμελίωση κτιρίου τα οποία χρονολογήθηκαν στη ΜΕΧ Ι (ανάμεσα στο 2134 και το 1939 π.Χ.), τα οποία πιθανόν να παραπέμπουν σε τελετουργικό θεμελίωσης, καθώς και η ταφή χοιριδίου, η οποία εντοπίστηκε κάτω από επιχώσεις της ΥΕΙΙΙΑ1.