Διεθνές συνέδριο για τα 100 χρόνια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, με θέμα «Du terrain à l’archive: les archives de folklore et d’ethnologie en tant que pôles de recherche, d’éducation et de culture» («Από την επιτόπια έρευνα στο αρχείο: τα λαογραφικά και εθνολογικά αρχεία ως πόλοι έρευνας, εκπαίδευσης και πολιτισμού»), θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, από τις 14 έως τις 16 Σεπτεμβρίου 2018.
Στο Συνέδριο, θα επιχειρηθεί συγκριτική και κριτική προσέγγιση των μεθόδων και των πρακτικών συλλογής του λαογραφικού υλικού και των επιτοπίων εθνογραφικών-εθνολογικών ερευνών στον ευρωπαϊκό χώρο από τον 19ο αιώνα έως τις ημέρες μας, όπως και των πρακτικών αρχειοθέτησης του συναφούς υλικού (που έχει αποθησαυριστεί σε χειρόγραφα, φωτογραφίες, ηχογραφήματα, κινηματογραφικές ταινίες, αντικείμενα).
Η κατάρτιση θεματικών καταλόγων για την ταξινόμηση των εκδηλώσεων του υλικού πολιτισμού, της κοινωνικής ζωής και των ειδών του προφορικού λόγου οργανώνεται σήμερα σύμφωνα με νέες διαδικασίες μετασχηματισμού των προφορικών δεδομένων, που προέρχονται από επιτόπιες έρευνες, και αποτυπώνονται στα εθνογραφικά κείμενα. Χάρη στη συνδρομή των ψηφιακών τεχνολογιών η σχέση των ερευνητών με τους πληροφορητές μετασχηματίζεται, όπως επίσης και η σχέση τους με τις γραπτές πηγές και τα αποτελέσματα της έρευνας. Επιπλέον, η νέα έννοια της «άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς» θέτει υπό συζήτηση τον τρόπο αντιμετώπισης διαφόρων όψεων/εκφάνσεων του λαϊκού πολιτισμού. Στη σύγχρονη κοινωνία που διαμορφώνεται με βάση τα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα, η εθνογραφική πρόσληψη και μελέτη της πραγματικότητας από τους επιστήμονες τείνει να πραγματοποιείται σε αλληλεπίδραση με το κοινό (άτομα, συλλόγους-σωματεία, τοπική αυτοδιοίκηση κ.λπ.) συνθέτοντας νέες μορφές εφαρμοσμένης έρευνας.
Ο σκοπός του Συνεδρίου δεν είναι αποκλειστικά επιστημολογικός αλλά και πρακτικός, δεδομένου ότι επιχειρείται να προσεγγιστεί κατά τρόπο συγκριτικό η κατάσταση της έρευνας στην Ευρώπη όσον αφορά την αρχειοθέτηση του εθνογραφικού υλικού αλλά και να ενθαρρυνθεί ο προβληματισμός για τις δυνατότητες ανανέωσης και κοινωνικής χρησιμότητας των μεθόδων καταλογογράφησης και αρχειοθέτησης. Με λίγα λόγια, στις αρχές του 21ου αιώνα που χαρακτηρίζεται από καινοφανή φαινόμενα (παγκοσμιοποίηση, αστικοποίηση, αντιπαράθεση και συνύπαρξη πολιτισμών), η επιστημονική αυτή συνάντηση έχει ως σκοπό να διερευνήσει τον σύνθετο ρόλο των Αρχείων ως πόλων επιστημονικής έρευνας, αλλά επίσης εκπαίδευσης και πολιτισμού.
Οι εισηγήσεις εξετάζουν θέματα μετασχηματισμού και ανανέωσης των μεθόδων συλλογής, αρχειοθέτησης και διάδοσης του λαογραφικού και εθνογραφικού υλικού στις ευρωπαϊκές χώρες.
Το συνέδριο θα φιλοξενηθεί στην Ανατολική αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών (Πανεπιστημίου 28). Έναρξη: Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου, ώρα 9.00 π.μ.
Διοργάνωση: Δίκτυο FER-EURETHNO του Συμβουλίου της Ευρώπης και Γαλλόφωνη Ομάδα Εργασίας της Société Internationale d’Ethnologie et de Folklore (SIEF).
