Στα ίχνη των διαβόητων «Χασαμπουλιών», της πρώτης γνωστής εγκληματικής οργάνωσης στην Κύπρο, βρίσκεται η αρχαιολογική αποστολή του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, η οποία πραγματοποιεί ανασκαφές στη θέση Πραστιό-Μεσόροτσος, στην επαρχία Πάφου.
Συγκεκριμένα σε κατάλοιπα της Νεολιθικής και Χαλκολιθική περιόδου, της Πρώιμης και Μέσης Εποχής του Χαλκού, εντοπίστηκαν τα ερείπια κτιρίου του 19ου αιώνα, που κάνει τους αρχαιολόγους να εκτιμούν ότι σχετίζεται με τρία αδέλφια, τα «Χασαμπουλιά», τα οποία έμειναν γνωστά για τις πρώτες οργανωμένες εγκληματικές ενέργειες στην Κύπρο στην αρχή (1887-1897) της αγγλοκρατίας.
Στην περιοχή της έρευνας πιστεύεται ότι υπήρχε κατά τον 19ο αιώνα κρυψώνα των «Χασαμπουλιών» και θεωρήθηκε σημαντικό να ερευνηθεί ο χώρος για τυχόν στοιχεία, που σχετίζονται με την περίοδο αυτή. Έτσι, διερευνήθηκαν τα κατάλοιπα του κτιρίου του 19ου ή 20ού αιώνα και συλλέχθηκε υλικό, που ίσως ρίξει φως στη ζωή εκεί κατά τη βρετανική αποικιακή διακυβέρνηση όπως και στη λαογραφική παράδοση της περιοχής.
Την περίοδο εκείνη (1887-1897) τα «Χασαμπουλιά» δρούσαν ανενόχλητα σε όλη την Κύπρο, σκορπίζοντας τον τρόμο. Οι αρχές της εποχής, ανήμπορες να τους σταματήσουν, παρακολουθούσαν και περίμεναν κάποιο λάθος για να συλλάβουν τα τρία αδέλφια. Τα «Χασαμπουλιά» κατηγορούνταν για πολλαπλές ληστείες, δολοφονίες (21 ατόμων), βιασμούς αλλά και αρπαγές γυναικών.
Η συμμορία των «Χασαμπουλιών» πήρε το όνομά της από το συνδυασμό του ονόματος και του επιθέτου του μεγαλύτερου από τα τρία αδέλφια, που έδρασε πρώτος, του Χασάν Αχμέτ Πολύς.
Τα «Χασαμπουλιά» έδωσαν τροφή σε πολλούς ποιητές με τα κατορθώματά τους, ενώ έγιναν και ταινία από τον σκηνοθέτη Κώστα Δημητρίου. Η ταινία βασίστηκε σε πραγματικά γεγονότα γύρω από τη ζωή των «Χασαμπουλιών» και έκανε ρεκόρ με 400.000 εισιτήρια.
Περισσότερα για την ανασκαφή μπορείτε να διαβάσετε εδώ.