Γιανούλης Χαλεπάς: επιστροφή στον Πύργο

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου (ΕΠΜΑΣ), διοργανώνει την περιοδική έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: επιστροφή στον Πύργο», με αφορμή την επέτειο των 80 χρόνων από το θάνατο του Τήνιου γλύπτη (1938). Η έκθεση θα εγκαινιαστεί την Τρίτη 17 Ιουλίου (ώρα 19:30) στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, στον Πύργο της Τήνου.

Η έκθεση περιλαμβάνει αυθεντικά σχέδια και έργα σε γύψο του κορυφαίου Νεοέλληνα γλύπτη, από τις συλλογές της ΕΠΜΑΣ. Επιπλέον, παρουσιάζονται, για πρώτη φορά στο κοινό, 35 σχέδια του Χαλεπά, τα οποία ανήκουν στον ιδιώτη Νικόλαο Δούκα. Το αυθεντικό φωτογραφικό υλικό που εμπλουτίζει την έκθεση προέρχεται από το αρχείο του Κωνσταντίνου Π. Καλαϊτζίδη.

Ο Πύργος, ζωντανό μουσείο γλυπτικής, αποκαλύπτει σε κάθε βήμα του επισκέπτη θαυμάσια δείγματα της τέχνης του μαρμάρου. Εν μέσω όλων αυτών, ένα όνομα ξεφεύγει από το μέτρο: ο Γιανούλης Χαλεπάς, πρόσωπο που εξακολουθεί να συγκινεί τους πάντες, με εντελώς μοναδική θέση στη νεοελληνική γλυπτική. Με το νεανικό του έργο ανήκει στον 19ο αιώνα, ενώ με τη δεύτερη και τρίτη δημιουργική του περίοδο στον 20ό. Με τη διάσημη Κοιμωμένη, στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας, κέρδισε πολύ νωρίς δόξα και φήμη. Σαράντα χρόνια απουσίας, σταδιακή ανακάλυψη από λόγιους της εποχής και μεγάλη αναγνώριση κατά τα τελευταία χρόνια της Τήνου δημιούργησαν στην Αθήνα το θρύλο του αγίου, συμβόλου στο χώρο της τέχνης: ο καλλιτέχνης που κατακτά τη νεωτερικότητα, ανεξάρτητα από δεσμεύσεις και περιορισμούς.

Η έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: επιστροφή στον Πύργο» στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας έχει μια αδιαμφισβήτητη μοναδικότητα: τοποθετεί συνολικά το έργο του Χαλεπά στον «φυσικό» του χώρο, φωτίζοντας νέες ερμηνευτικές οπτικές. Τα έργα του, σχέδια και γλυπτά, τοποθετημένα δίπλα σε έργα ομοτέχνων συγχωριανών του, που οι περισσότεροι ήταν συνεργάτες του πατρικού εργαστηρίου (Καπαριάς, Λυρίτηδες, Λαμπαδίτηδες κ.ά.), αλλά και δίπλα σε τεκμήρια έργων του ηλικιωμένου πατέρα του, Ιωάννη Χαλεπά, διαμορφώνουν μια μοναδική ενότητα, μια συγκινητική επανένωση ψηφίδων της ιστορίας της μαρμαρογλυπτικής στην Τήνο.

Την έκθεση επιμελήθηκε η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, καθηγήτρια ΑΠΘ, σε συνεργασία με την Τώνια Γιαννουδάκη, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης. Τον κατάλογο (εκδόσεις ΠΙΟΠ), που διαθέτει άρτια επιστημονική τεκμηρίωση και πλούσια εικονογράφηση, επιμελήθηκε η Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά με τη συμβολή της Τώνιας Γιαννουδάκη.

Η έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: επιστροφή στον Πύργο» εντάσσεται στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018.