Μια άγνωστη σε πολλούς πολιτεία των ρωμαϊκών χρόνων, στο Παλατιανό, μας παρουσιάζει σε βίντεο που ανάρτησε στο Facebook η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς, καλώντας το κοινό να την επισκεφθεί και να τη γνωρίσει.
Ο άγνωστος στο ευρύ κοινό αρχαιολογικός χώρος του Παλατιανού βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Κρηστωνίας, σε απόσταση 18 χλμ. βόρεια-βορειοανατολικά από την πόλη του Κιλκίς και 65 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη.
Η αρχαία πόλη με το νεκροταφείο της αναπτυσσόταν σε δύο γειτονικούς λόφους στις χαμηλές λοφοσειρές του ορεινού όγκου των Κρουσσίων (το όρος Δύσωρον). Η θέση της πόλης βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα ευνοϊκή για κατοίκηση ημιορεινή περιοχή, σε άμεση γειτνίαση με την εύφορη πεδιάδα του ποταμού Εχέδωρου (ο σημερινός Γαλλικός ποταμός). Τα ευρήματα των ανασκαφών μαρτυρούν ότι στην πόλη αυτή ήκμασαν τόσο η γεωργία και η κτηνοτροφία, όσο και το εμπόριο, όπως υποδεικνύει η παρουσία νομισμάτων από όλες τις πόλεις της Μακεδονίας. Η θέση της ήλεγχε το μοναδικό φυσικό πέρασμα, που οδηγούσε από την Κρηστωνία στην Παρορβηλία και τη Σιντική (σήμερα από το Κιλκίς στην Κερκίνη και το νομό Σερρών).
Η πρωιμότερη περίοδος κατοίκησης στο Παλατιανό χρονολογείται στον 10ο αι. π.Χ. (Πρώιμη Εποχή Σιδήρου) με συνεχή χρήση του χώρου έως και την Αρχαϊκή εποχή. Ακολούθησε η περαιτέρω ανάπτυξη του οικισμού με χαρακτηριστικά αστικού κέντρου από τον 4ο έως τα μέσα του 1ου αι. π.Χ. (πρώτη οικιστική περίοδος).
Η ορατή σήμερα δεύτερη οικιστική φάση της αρχαίας πόλης στο Παλατιανό, που ήταν αμφιθεατρικά κτισμένη, οργανωμένη με ρυμοτομικό σχέδιο και οχυρωμένη με περίβολο, ανήκει στους ρωμαϊκούς χρόνους, όταν ανοικοδομήθηκε και αναδιατάχθηκε ριζικά, σημειώνοντας μεγάλη ακμή από τον 1ο αι. π.Χ. μέχρι τον 3ο αι. μ.Χ., όταν και πάλι καταστράφηκε για άγνωστο λόγο.
Στη δεύτερη οικιστική περίοδο η πόλη ήταν πυκνοκατοικημένη, διέθετε πλακόστρωτους δρόμους, υδρευτικό και αποχετευτικό δίκτυο, ευρύχωρες κατοικίες με αποθηκευτικούς και υπαίθριους χώρους, και ακόμη εργαστηριακούς και λατρευτικούς χώρους.
Κεντρικό σημείο της εγκατάστασης αποτελεί ταφικό Ηρώο, ενταγμένο μέσα στην πόλη, του τέλους του 1ου αι. μ.Χ. Η ανέγερσή του αποδίδεται στην πρόθεση να τιµηθούν τα µέλη µιας οικογένειας, που λατρεύτηκαν ως ήρωες µετά θάνατον. Στις ανασκαφές του 1960, βρέθηκαν 4 από τους αρχικά 5 μαρμάρινους ανδριάντες της οικογένειας, τοποθετημένοι επάνω σε ψηλό βάθρο, στις μαρμάρινες πλάκες του οποίου αναγράφονται τα ονόµατά τους.
Έχει προταθεί η συσχέτιση της πόλης με το αρχαίο Ίωρον, ένα από τα αστικά κέντρα της αρχαίας Κρηστωνίας, χωρίς αυτό να έχει επιβεβαιωθεί επιγραφικά. Η υπόθεση της ταύτισής της ενισχύεται από σημαντικότατα αγάλματα του θεού Διόνυσου, που προέρχονται από την περιοχή του Παλατιανού. Η τοπική λατρεία του Διονύσου καθώς και η ύπαρξη ιερού προς τιμήν του είναι γνωστά από αρχαίες πηγές.
Ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος από Τρίτη έως Κυριακή, και ώρες 08.00-16.00 (μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου).
Για το βίντεο πατήστε εδώ.
